Sepsis
Ang sepsis ay isang potensyal na kondisyong nagbabanta sa buhay na lumitaw kapag ang tugon ng katawan sa impeksyon ay nagdudulot ng pinsala sa sarili nitong mga tisyu at organo.
| Sepsis | |
|---|---|
 | |
| Pagkakaroon ng batik sa balat at pamamaga dahil sa sepsis | |
| Bigkas | |
| Espesyalidad | Infectious disease |
| Sintomas | |
| Komplikasyon | |
| Kadalasang lumalabas | Maaaring mabilis (mas mababa sa tatlong oras) o matagal (ilang araw) |
| Sanhi | Ang tugon ng immune system na na-trigger ng isang impeksiyon[2][3] |
| Panganib | [1] |
| Pagsusuri | Systemic inflammatory response syndrome (SIRS),[2] qSOFA[4] |
| Pag-iwas | influenza vaccination, vaccines, pneumonia vaccination |
| Paggamot | Intravenous fluids, antimicrobials, vasopressors[1][5] |
| Lunas | noong 2017 mayroong 48.9 milyong kaso at 11 milyong pagkamatay na nauugnay sa sepsis sa buong mundo (ayon sa WHO) |
| Prognosis | 10 to 80% risk of death;[4][6] These mortality rates (they are for a range of conditions along a spectrum: sepsis, severe sepsis, and septic shock) may be lower if treated aggressively and early, depending on the organism and disease, the patient's previous health, and the abilities of the treatment location and its staff |
Ang unang yugto ng sepsis ay sinusundan ng pagsugpo sa sistemang immuno. [7] Kasama sa mga karaniwang palatandaan at sintomas ang lagnat, pagtaas ng tibok ng puso, pagtaas ng bilis sa paghinga, at pagkalito. Maaaring mayroon ding mga sintomas na nauugnay sa isang partikular na impeksyon, tulad ng ubo na may pulmonya, o masakit na pag-ihi na may impeksyon sa bato . Ang mga bata, matanda, at mga taong may mahinang sistemang immuno ay maaaring walang sintomas ng isang partikular na impeksiyon, at ang temperatura ng katawan ay maaaring mababa o normal sa halip na magkaroon ng lagnat . Ang matinding sepsis ay nagdudulot ng mahinang paggana ng mga organo o daloy ng dugo. [8] Ang pagkakaroon ng mababang presyon ng dugo, mataas na lactate ng dugo, o mababang paglabas ng ihi ay maaaring magpahiwatig ng mahinang daloy ng dugo. [8] Ang septic shock ay mababang presyon ng dugo dahil sa sepsis na hindi bumubuti pagkatapos ng pagpapalit ng pluwido . [8]
Ang sepsis ay sanhi ng maraming organismo kabilang ang mga bakteriya, birus at fungi. [9] Ang mga karaniwang lokasyon para sa pangunahing impeksiyon ay kinabibilangan ng mga baga, utak, daanan ng ihi, balat, at mga organo ng tiyan. Kabilang sa mga salik sa panganib ang mga bata o matanda, isang mahinang sistemang immuno mula sa mga kondisyon gaya ng kanser o diabetes, malaking trauma, at pagkapaso . Noong nakaraan, ang isang diagnosis ng sepsis ay nangangailangan ng pagkakaroon ng hindi bababa sa dalawang pamantayan ng systemic inflammatory response syndrome (SIRS) sa pagsasaayos ng ipinapalagay na impeksyon. Noong 2016, pinalitan ng pinaikling sequential organ failure assessment score (SOFA score), na kilala bilang quick SOFA score (qSOFA), ang sistemang pan-diagnosis na SIRS. Kasama sa pamantayan ng qSOFA para sa sepsis ang hindi bababa sa dalawa sa sumusunod na tatlo: tumaas na bilis ng paghinga, pagbabago sa antas ng kamalayan, at mababang presyon ng dugo. Inirerekomenda ng mga alituntunin ng sepsis ang pagkuha ng mga kultura ng dugo bago simulan ang mga pagrereseta ng antibiyotiko; gayunpaman, ang diagnosis ay hindi nangangailangan ng dugo upang mahawa. Nakakatulong ang medical imaging kapag naghahanap ng posibleng lokasyon ng impeksyon. [8] Ang iba pang mga potensyal na sanhi ng katulad na mga palatandaan at sintomas ay kinabibilangan ng anapilaksis, adrenal insufficiency, mababang dami ng dugo, pagpalya ng puso, at pulmonary embolism .
Ang sepsis ay nangangailangan ng agarang paggamot na may mga intravenous fluid at antimicrobial. Ang patuloy na pangangalaga ay madalas na nagpapatuloy sa isang intensive care unit . Kung ang isang sapat na pagsubok ng pagpapalit ng pluwido ay hindi sapat upang mapanatili ang presyon ng dugo, kung gayon ang paggamit ng mga gamot na nagpapataas ng presyon ng dugo ay magiging kinakailangan. Maaaring kailanganin ang mekanikal na bentilasyon at diyalisis upang suportahan ang paggana ng mga baga at bato, ayon sa pagkakabanggit. Ang isang central venous catheter at isang arterial catheter ay maaaring ilagay para sa pag-obserba sa daluyan ng dugo at upang gabayan ang paggamot. [8] Kasama sa iba pang mga kapaki-pakinabang na sukat ang cardiac output at superior vena cava oxygen saturation.[8] Ang mga taong may sepsis ay nangangailangan ng mga hakbang sa pag-iwas para sa malalimang vein thrombosis, mga stress ulcer, at pressure ulcer maliban kung pinipigilan ng ibang mga kondisyon ang mga naturang interbensyon. [8] Ang ilang mga tao ay maaaring makinabang mula sa mahigpit na kontrol sa mga antas ng asukal sa dugo gamit ang insulin . [8] Ang paggamit ng mga corticosteroid ay kontrobersyal, na may ilang mga review na nakakahanap ng benepisyo, [10] at ang iba ay hindi.
Mga sanggunian baguhin
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangCDC2014Q); $2 - ↑ 2.0 2.1 Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangTint2011); $2 - ↑ Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangDeutschman2014); $2 - ↑ 4.0 4.1 Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangSepsis–3_2016); $2 - ↑ Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangSSC–G2016); $2 - ↑ Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangJawad2012); $2 - ↑ Cao C, Yu M, Chai Y (October 2019). "Pathological alteration and therapeutic implications of sepsis-induced immune cell apoptosis". Cell Death & Disease. 10 (10): 782. doi:10.1038/s41419-019-2015-1. PMC 6791888. PMID 31611560.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 Dellinger RP, Levy MM, Rhodes A, Annane D, Gerlach H, Opal SM, et al. (February 2013). "Surviving sepsis campaign: international guidelines for management of severe sepsis and septic shock: 2012". Critical Care Medicine. 41 (2): 580–637. doi:10.1097/CCM.0b013e31827e83af. PMID 23353941.
- ↑ Sehgal M, Ladd HJ, Totapally B (December 2020). "Trends in Epidemiology and Microbiology of Severe Sepsis and Septic Shock in Children". Hospital Pediatrics. 10 (12): 1021–1030. doi:10.1542/hpeds.2020-0174. PMID 33208389.
- ↑ Annane D, Bellissant E, Bollaert PE, Briegel J, Keh D, Kupfer Y, et al. (December 2019). "Corticosteroids for treating sepsis in children and adults". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2019 (12): CD002243. doi:10.1002/14651858.CD002243.pub4. PMC 6953403. PMID 31808551.