Wikipedia

Surabaya

Ang Surabaya (Habanes: ꦯꦸꦫꦨꦪ, romanisado: Surabaya, dating Soerabaia) ang pangalawa sa pinakamalaking lungsod sa Indonesia, at ang kabisera ng lalawigan ng Silangang Haba. Matatagpuan ito sa hilagang baybayin ng silangang Haba malapit sa bukana ng Ilog ng Mas sa kahabaan ng Kipot ng Madura.

Surabaya

Soerabadjan
ꦯꦸꦫꦨꦪ
Mula sa itaas hanggang sa ibaba; kaliwa pakanan: Jagat Karana Temple, Sacred Heart of Jesus Cathedral Surabaya, Sanggar Agung Temple, Saint Vincentius a Paulo Catholic Hospital, Boen Bio Temple, Building sa Jembatan Merah, at Surabaya City Hall.
Opisyal na sagisag ng Surabaya
Sagisag
Palayaw: 
SBY
Bansag: 
Sparkling Surabaya
Surabaya is located in Indonesia
Surabaya
Surabaya
Lokasyon ng Surabaya sa Indonesia
Mga koordinado: 7°15′55″S 112°44′33″E / 7.26528°S 112.74250°E / -7.26528; 112.74250
Bansa Indonesia
LalawiganSilangang Haba
RehiyonJava
Settled31 Mayo 1293
Pamahalaan
 • Punong-bayanEri Cahyadi [1]
 • Pangalawang Punong-bayanArmuji
Lawak
 • Kabuuan374.78 km2 (144.70 milya kuwadrado)
Taas
5 m (16 tal)
Populasyon
 (estima, 2005[2])
 • Kabuuan3,000,000
 • Kapal8,000/km2 (21,000/milya kuwadrado)
Sona ng orasUTC+7 (IWST)
Websaytsurabaya.go.id

Para sa mga Indones, mas kilala itong "ang lungsod ng mga bayani", dahil sa kahalagahan nito sa Labanan sa Surabaya as pagpapatatag ng Indonesia at pandaigdigang suporta sa kalayaan ng Indonesia sa panahon ng Pambansang Himagsikan ng Indonesia. Noong taong 2007, tinatayang nasa tatlong milyon ang populasyon nito.

Ang lungsod ng Surabaya ay may lawak na humigit-kumulang 326.81 kilometro kuwadrado. Mula sa lugar na ito, ang lungsod ng Surabaya ay nahahati sa 31 sub-distrito at 154 na nayon.

Heograpiya

baguhin

Ang astronomical na lokasyon ng lungsod ng Surabaya ay nasa pagitan ng 07° 9’ - 07° 21’ South Latitude at 112° 36’ - 112° 54’ East Longitude. Ang topograpiya ng Lungsod ng Surabaya ay pinangungunahan ng mababang lupain, na may taas na 3 – 6 metro sa ibabaw ng dagat. Maliban sa katimugang bahagi ng Lungsod ng Surabaya kung saan mayroong dalawang magiliw na burol sa lugar ng Lidah (Lakarsantri District) at Gayungan na may taas na 25 - 50 metro sa ibabaw ng dagat.

Borderline

baguhin
  • Ang hilaga ng Surabaya City ay hangganan ng Madura Strait.
  • Sa timog ng Lungsod ng Surabaya ito ay hangganan ng Sidoarjo Regency.
  • Sa kanluran ng Surabaya City ay hangganan ng Gresik Regency.
  • Ang silangan ng Lungsod ng Surabaya ay hangganan ng Madura Strait.

Demograpiko

baguhin

Etnisidad

baguhin

Ang pangunahing pangkat etniko na naninirahan sa Surabaya ay ang mga Javanese na bumubuo ng 83.68% ng populasyon. Isa pang malaking grupo ay ang mga Madurese na may 7.50%, na karamihan ay migrante mula sa Pulau Madura at rehiyon ng Tapal Kuda.

Ang mga Tionghoa, na bumubuo ng 7.25%, ay mga migrante mula sa Tsina na dumating sa Surabaya mula ika-13 hanggang ika-20 siglo. Ang kanilang unang mga pamayanan ay matatagpuan sa kahabaan ng Kali Mas. Samantala, ang mga Arab sa Surabaya ay mga mamamayang may lahing Arab na naninirahan o nanirahan sa Surabaya, karamihan sa kanila ay nagtatayo ng mga komunidad sa paligid ng Masjid Ampel.[3]

Ang iba pang mga pangkat etniko sa Surabaya ay kinabibilangan ng mga Indian, Balinese, Batak, Sundanese, Banjar, Bugis, Minang, Manado, Dayak, Toraja, Ambon, Bawean, Aceh, Malay, Betawi, at mga dayuhan.[4]

Relihiyon

baguhin

Ayon sa datos mula sa Indonesian Ministry of Home Affairs noong Hunyo 2024, 86% ng populasyon ng Surabaya City ay Muslim. Ang populasyon ng Hindu ay 0.21%. Pagkatapos ay ang bilang ng populasyong Kristiyano %, Protestante 8.5%%, at Katoliko 3.82%. Ang natitirang populasyon ay Buddhist, 1.3%, at Confucian, 0.02%.

Sa Surabaya, mayroong isang simbahang Protestante na sinasabing pinakamalaki sa Timog-silangang Asya, ang Bethany Church. Para sa relihiyong Katoliko, ang Surabaya ay ang sentro ng Diyosesis ng Surabaya, na nakasentro sa Sacred Heart of Jesus Cathedral Church sa Surabaya, na pinamumunuan ni Mgr. Augustine Tri Budi Utomo.[5]

 
Simbahang Katoliko ng Kapanganakan ng Mahal na Birheng Maria

Sa Surabaya, mayroong isang simbahang Protestante na sinasabing pinakamalaki sa Timog-silangang Asya, ang Bethany Church. Para sa relihiyong Katoliko, ang Surabaya ay ang sentro ng Diyosesis ng Surabaya, na nakasentro sa Sacred Heart of Jesus Cathedral Church sa Surabaya, na pinamumunuan ni Mgr. Augustine Tri Budi Utomo.

Wika

baguhin

Ang Surabaya ay may natatanging diyalekto ng Javanese na kilala bilang boso Suroboyoan (wika sa Surabaya). Ngunit sa kasalukuyan halos lahat ng residente ng Surabaya ay gumagamit ng Indonesian bilang opisyal na pambansang wika sa mga kaganapan, aktibidad at pormal na komunikasyon.

Arkitektura

baguhin

Ang lungsod ng Surabaya ay pinaghalong kolonyal, Asian (Chinese), Javanese, Arabic, moderno at post-modernong mga impluwensya. Mga gusaling natitira sa panahon ng kolonyal na Dutch na nananatiling matatag hanggang ngayon, tulad ng Majapahit Hotel (dating Oranje Hotel), Grahadi State Building (ang Opisyal na Paninirahan ng Gobernador ng East Java), Surabaya City Court Office, City Hall, ang Bank Indonesia Museum, at ang Main Post Office Surabaya. Karamihan sa mga gusaling ito ay itinayo noong ika-17 siglo hanggang sa unang bahagi ng ika-20 siglo.

Pamahalaan

baguhin

Sa kasalukuyan ang lungsod ng Surabaya ay pinamumunuan ng isang alkalde na nagngangalang Eri Cahyadi Sa kasalukuyan, ang lungsod ng Surabaya ay pinamumunuan ng isang alkalde na nagngangalang Eri Cahyadi at ng kanyang representante na si Armuji.

Dibisyon ng Administratibong Rehiyon

baguhin
  1. Asemrowo
  2. Benowo
  3. Bubutan
  4. Bulak
  5. Dukuh Pakis
  6. Gayungan
  7. Genteng
  8. Gubeng
  9. Gunung Anyar
  10. Jambangan
  11. Karang Pilang
  12. Kenjeran
  13. Krembangan
  14. Lakarsantri
  15. Mulyorejo
  16. Pabean Cantian
  17. Pakal
  18. Rungkut
  19. Sambikerep
  20. Sawahan
  21. Semampir
  22. Simokerto
  23. Sukolilo
  24. Sukomanunggal
  25. Tambaksari
  26. Tandes
  27. Tegalsari
  28. Tenggilis Mejoyo
  29. Wiyung
  30. Wonocolo
  31. Wonokromo[6]

Kalusugan

baguhin

Ang lungsod ng Surabaya ay may ilang mga ospital na pinamamahalaan ng iba't ibang partido, parehong lokal na pamahalaan at pribado.

  • Rumah Sakit Adi Husada Kapasari
  • Rumah Sakit Adi Husada Undaan Wetan
  • Rumah Sakit Angkatan Laut Dr. Ramelan
  • Rumah Sakit Bedah Surabaya
  • Rumah Sakit Bhayangkara
  • Rumah Sakit Darmo
  • Rumah Sakit Dr. Soetomo
  • Rumah Sakit Gotong Royong
  • Rumah Sakit Graha Amerta
  • Rumah Sakit Husada Utama
  • Rumah Sakit Ibu dan Anak Graha Medika
  • Rumah Sakit Ibu dan Anak Kendangsari
  • Rumah Sakit Ibu dan Anak Kendangsari MERR
  • Rumah Sakit Ibu dan Anak Lombok 22
  • Rumah Sakit Ibu dan Anak Lombok 22 Lontar
  • Rumah Sakit Ibu dan Anak Putri Surabaya
  • Rumah Sakit Islam Surabaya
  • Rumah Sakit Jiwa Menur
  • Rumah Sakit Katolik St. Vincentius A Paulo (RKZ Surabaya)
  • Rumah Sakit Mata Undaan
  • Rumah Sakit Mitra Keluarga Kenjeran
  • Rumah Sakit Mitra Keluarga Satelit
  • Rumah Sakit National Hospital
  • Rumah Sakit Orthopedi dan Traumatologi
  • Rumah Sakit PHC
  • Rumah Sakit Premier Surabaya
  • Rumah Sakit Royal
  • Rumah Sakit Siloam Surabaya
  • Rumah Sakit Universitas Airlangga
  • Rumah Sakit Wijaya
  • Rumah Sakit William Booth
  • Rumah Sakit Wiyung Sejahtera

Larawan

baguhin
 
Surabaya University sa Lakarsantri
 
Gubeng Station
 
Mary's Grotto sa Saint Vincent de Paul Catholic Hospital
 
Mga kalye sa Darmo, Wonokromo District
 
Mga Panalangin ng Bagong Taon ng Tsino sa Templo

Mga sanggunian

baguhin
  1. ↑ https://surabaya.kompas.com/read/2023/02/01/225147478/daftar-wali-kota-surabaya-dan-masa-jabatan?page=all#page2
  2. ↑ "Archive copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 2012-12-09. Nakuha noong 2010-06-25.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  3. ↑ Bidang Pengelolaan Data & Sistem Informasi. "Demografi". dpm-ptsp.surabaya.go.id (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2021-07-19. Nakuha noong 2025-01-21.
  4. ↑ "Digunakan untuk berkumpul orang India". web.archive.org. 2019-02-23. Inarkibo mula sa orihinal noong 2019-02-23. Nakuha noong 2025-01-21.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  5. ↑ "Visualisasi Data Kependudukan". gis.dukcapil.kemendagri.go.id. Nakuha noong 2025-01-21.
  6. ↑ Kementerian Dalam Negeri Indonesia (2019-10-25). Permendagri No. 72 Tahun 2019.
baguhin
 
May kaugnay na midya tungkol sa Surabaya ang Wikimedia Commons.
  Portada ng Indonesia


  Ang lathalaing ito na tungkol sa Indonesia ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Surabaya&oldid=2146662"