The Dolphin (kuwentong bibit)
Ang Dolphin ay isang Pranses na pampanitikang kuwentong bibit ni Madame d'Aulnoy.[1]
Ang isa pang kuwentong pampanitikan ng ganitong uri ay ang nakatatandang Peruonto ni Giambattista Basile.[2] Ang isang katutubong pagkakaiba ay ang Pranses na Kalahating-tao.[3]
Buod
baguhinAng isang hari at reyna ay may ilang mga anak, ngunit minamahal lamang sila kung sila ay mabuti at maganda. Ang isa, si Alidor, sa pagiging pangit, sa kalaunan ay iniwan ng palihim ang kaniyang mga magulang. Higit na nababagabag sa kanilang reputasyon kaysa sa kaniyang kapalaran, sinundan nila siya, ngunit pinili niya ang kaniyang landas nang may pag-iingat at naglaho. Nakilala niya ang isang kabataang lalaki sa paglilingkod sa King of the Woods at narinig niya ang tungkol sa kaniyang magandang anak na babae na si Livorette, at nagpasya siyang pumunta doon. Pagdating doon, pinagtawanan ni Livorette at lahat ng kaniyang mga babae ang kaniyang kapangitan. Ang reyna, gayunpaman, ay hinila siya sa tabi at tinanong siya. Hindi nagtagal ay naging paborito siya sa korte dahil sa kaniyang katalinuhan at kagandahang-loob, ngunit pinagtawanan pa rin siya ni Livorette, at dahil sa galit na pag-ibig sa kaniya, si Alidor ay naging mapanglaw. Sinusubukang abalahin ang kaniyang sarili, nangingisda siya, ngunit wala siyang nahuli, at kinutya siya ni Livorette dahil dito. Isang araw, nakahuli siya ng dolphin. Hiniling sa kaniya ng dolphin na ibalik ito, nangako na tutulungan siya, at nakipagtalo sa kaniya tungkol sa prinsesa. Nang palayain niya ito, nawalan siya ng pag-asa, ngunit bumalik ito at binigyan siya ng saganang isda. Pagkatapos ay tinalakay nito kung paano mapapanalo si Livorette, na sinasabing kinakailangan na linlangin siya. Ibinalik niya ang isda, at pagkatapos ay ginawa niyang kanaryo. Sa ganitong anyo, niligawan niya ang prinsesa ngunit hindi nakikipag-usap sa iba.
Pagkaraan ng isang gabi, hinikayat niya ang prinsesa na dalhin siya sa kaniyang mga magulang, kung saan inaangkin niya na siya ay isang hari ng isang isla. Sila'y sumang-ayon. Bumisita si Alidor sa korte sa kaniyang sariling anyo, at sinabi sa kaniya ng reyna ang lahat tungkol sa laban. Nang gabing iyon, pagkatapos manatili sa silid ng prinsesa hanggang sa ito ay makatulog, pumunta siya sa dalampasigan at umupo sa isang bato. Si Grognette ang diwata, isang duwende, ay lumabas at isinumpa siya sa kaniyang pag-upo sa kaniyang bato, na sinasabing pahihirapan niya siya.
Samantala, nagpadala ang isang prinsipe ng mga ambassador para ligawan si Livorette. Tila gusto niyang tanggapin ang mga ito. Gayunpaman, siya ay nagkasakit, at isang doktor, na lingid sa kaalaman ng kaniyang ranggo, ay nagsabi na siya ay magkakaroon ng anak. Di nagtagal, nagkaroon siya ng isang anak na lalaki. Nagpasya ang hari na patayin silang dalawa; nagawa ng reyna na ipagpaliban ito. Nagalit si Alidor sa kawalan ng pag-asa, at hindi na nagpakita ang dolphin.
Noong apat na taong gulang ang sanggol, inutusan ng hari ang bawat lalaki na bigyan siya ng regalo. Nang ipaabot ni Alidor ang sanggol sa kaniya, sinabi ng hari na siya ang ama at ipinatapon si Alidor, ang prinsesa, at ang anak sa dagat sa isang bariles. Doon si Alidor, bagama't galit pa, ay tinawag ang dolphin, at inutusan siya ni Livorette na sundin siya ng dolphin. Pagkatapos ay pinalabas niya sila ng dolphin mula sa bariles patungo sa isang napakagandang isla, at ipaliwanag kung paano siya nagkaroon ng anak, at pagkatapos ay ibalik ang katinuan ni Alidor at ginawa siyang guwapo. Dumating sila sa isla, at pinatawad niya si Alidor sa kaniyang panlilinlang. Ang dolphin ay ginawa silang hari at reyna nito.
Gayunpaman, pinagbawalan siya ni Grognette na ituring si Alidor na kaniyang asawa nang walang pahintulot ng kaniyang mga magulang.
Nalaman ng reyna kung ano ang iniutos ng hari para kay Livorette at siniraan siya. Sa wakas ay ipinagtapat niya na wala na siyang kapayapaan mula noon. Sumangguni sila sa isang diwata, na nagpadala sa kanila sa isla ng dolphin. Sila ay nawasak, ngunit nailigtas na buhay. Hindi nila makilala si Alidor, o ang kanilang anak na babae, o ang bata, na nagpaligaya sa kanila, ngunit inihayag ni Livorette ang katotohanan. Natapos ang kanilang kasal.
Mga sanggunian
baguhin- ↑ Marie Catherine Baronne D'Aulnoy. "The Dolphin" Naka-arkibo 2020-01-05 sa Wayback Machine. The Fairy Tales of Madame D'Aulnoy'Miss Annie Macdonell and Miss Lee, translators. London: Lawrence and Bullen, 1892.
- ↑ Jack Zipes, The Great Fairy Tale Tradition: From Straparola and Basile to the Brothers Grimm, p 100, ISBN 0-393-97636-X
- ↑ Paul Delarue, The Borzoi Book of French Folk-Tales, p 389-90, Alfred A. Knopf, Inc., New York 1956