Tiananmen
Ang Tiananmen {tinatawag ding Tian'anmen (天安门), Tienanmen, T'ien-men; [tʰjɛ́ ́ ̌ n] ), o ang ang Tarangkahan ng Makalangit na Kapayapaan, ay isang monumental na tarangkahan sa sentro ng lungsod ng Beijing, Tsina, ang harapang tarangkahan ng Imperyal na Lungsod ng Beijing, na matatagpuan malapit sa Sentral na Distritong Pangkomersiyo ng lungsod, at malawakang ginagamit bilang pambansang simbolo.
| Tian'anmen | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.svg) "Tiān'ānmén" in Pinapayak (taas) at Tradisyonal (ibaba) na mga karakter | |||||||||||||||||||||||||||
| Pangalang Tsino | |||||||||||||||||||||||||||
| Pinapayak na Tsino | 天安门 | ||||||||||||||||||||||||||
| Tradisyunal na Tsino | 天安門 | ||||||||||||||||||||||||||
| Hanyu Pinyin | Tiān'ānmén | ||||||||||||||||||||||||||
| Kahulugang literal | "Tarangkahan ng Makalangit na Kapayapaan" | ||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| Pangalang Manchu | |||||||||||||||||||||||||||
| Sulating Manchu | ᠠᠪᡴᠠᡳ ᡝᠯᡥᡝ ᠣᠪᡠᡵᡝ ᡩᡠᡴᠠ | ||||||||||||||||||||||||||
| Möllendorff | abkai elhe obure duka | ||||||||||||||||||||||||||
Unang itinayo noong dinastiyang Ming noong 1420, ang Tiananmen ay ang pasukan sa Imperyal na Lungsod, kung saan matatagpuan ang Pinagbabawalang Lungsod. Ang Tiananmen ay matatagpuan sa hilaga ng Liwasang Tiananmen, at nahihiwalay sa plaza ng Abenida Chang'an.
Pangalan
baguhinAng pangalang Tsino ng tarangkahan (天安门/天安門), ay binubuo ng mga Tsinong karakter para sa "langit", "kapayapaan" at "tarangkahan" ayon sa pagkakabanggit, kaya naman ang pangalan ay karaniwang isinasalin bilang "Tarangkahan ng Makalangit na Kapayapaan". Gayunpaman, ang pagsasaling ito ay bahagyang nakalilito, dahil ang Tsinong pangalan ay nagmula sa mas mahabang pariralang "pagtanggap ng mandato mula sa langit, at pagpapatahimik sa dinastiya". (受命于天，安邦治國).[1] Ang pagsasalin ng Manchu , Abkai elhe obure duka, ay mas malapit sa orihinal na kahulugan ng gate at maaaring literal na isalin bilang "Tarangkahan ng Makalangit na Pagsasakapayapaan".[2] Ang tarangkahan ay may katapat sa hilagang dulo ng imperyal na lungsod na tinatawag na Di'anmen (地安門, Dì'ānmén; Manchu: Na i elhe obure duka), na maaaring isalin bilang "Tarangkahan ng Makalupang Kapayapaan".
Tarangkahan
baguhinKasaysayan
baguhinAng tarangkahan ay orihinal na pinangalanang "Chengtianmen" (Tsinong tradisyonal: 承天門; Tsinong pinapayak: 承天门; pinyin: Chéngtiānmén), o "Tarangkahan ng Pagtanggap ng Mandato mula sa Langit" sa Dinastiyang Ming. Pagkatapos, ito ay nawasak at muling itinayong ilang beses. Ang orihinal na gusali ay unang itinayo noong 1420, at nakabatay sa isang eponimong tarangkahan ng isang imperyal na gusali sa Nanking. Ang tarangkahan ay ganap na nasunog ng kidlat noong Hulyo 1457. Noong 1465, inutusan ng Emperador Chenghua si Zigui (自圭), ang Ministro ng Paggawa, upang muling itayo ang tarangkahan. Kaya, binago ang disenyo mula sa orihinal na anyong paifang hanggang sa tarangkahang-gusali na nakikita ngayon. Ito ay dumanas ng isa pang dagok sa digmaan sa pagtatapos ng dinastiyang Ming, nang noong 1644 ang tarangkahan ay sinunog ng mga rebelde na pinamumunuan ni Li Zicheng. Kasunod ng pagkakatatag ng dinastiyang Qing at ang pananakop ng Manchu sa Tsina, muling itinayo ang tarangkahan, simula noong 1645, at binigyan ang kasalukuyang pangalan nito nang makumpleto noong 1651. Ang tarangkahan ay muling itinayo sa pagitan ng 1969 at 1970. Ang tarangkahan na nakatayo noon ay 300 taong gulang na, at lumala nang husto ang kalagayan, na bahagyang dahil sa mabigat na paggamit noong dekada '50 at '60. Dahil ang tarangkahan ay isang pambansang simbolo, iniutos ni Zhou Enlai na ang muling pagtatayo ay dapat panatilihing lihim. Ang buong tarangkahan ay natatakpan ng scaffolding, at ang proyekto ay opisyal na tinawag na "pagkukumpuni". Ang muling pagtatayo ay naglalayong iwanan ang panlabas na anyo ng gate na hindi nagbabago habang parehong ginagawa itong mas lumalaban sa mga lindol at paglalagay ng mga modernong pasilidad tulad ng elevator, daloy ng tubig, at painit.[3]
-
Tiananmen noong 1901 -
Tiananmen noong 2006 -
Malapitang tanaw ng tuktok ng bubong -
Tiananmen sa gabi -
Tiananmen mula sa gilid, noong Hunyo 2011 -
Mapa kasama ang Tian'anmen (nakalagay bilang T’ien-an Men 天安門) (dekada '50) -
Kuwarto sa loob ng tarangkahan
.jpg)
Mga sanggunian
baguhin- ↑ Lu Bingjie, Tian'anmen (Jinan: Shandong huabao chubanshe, 2004) p. 40.
- ↑ Cf. Erich Hauer. "Why the Sinologue Should Study Manchu." Journal of the North-China Branch of the Royal Asiatic Society 61 (1930): 156-64.
- ↑ Xinhua News Agency, Secret reconstruction of Tiananmen 35 years ago, 04/21/05
Mga panlabas na link
baguhin- Tian'anmen -- ang Pintuan ng Makalangit na Kapayapaan . China.org.cn