Timun Mas
Ang Timun Mas o Timun Emas ("Ang Ginintuang Pipino") ay isang kuwentong-pmbayan ng Java na naglalahad ng kuwento ng isang matapang na batang babae na sumusubok na tumakas at mabuhay mula sa isang masamang berdeng higante na sinubukang hulihin at kainin siya.[1]
Buod
baguhinNoong unang panahon sa Java, may isang mahirap na balo na nagngangalang Mbok Srini na nakatira mag-isa sa kaniyang abang bahay sa gilid ng gubat. Nakaramdam siya ng matinding kalungkutan at nanalangin sa mga diyos na biyayaan siya ng isang anak. Isang gabi sa kaniyang panaginip, naisip niya ang isang bagay na nakabalot sa ilalim ng puno ng gubat. Kinuha niya ang panaginip na ito bilang isang tanda, isang sagot sa kaniyang panalangin. Kalaunan ay nagtungo siya sa gubat upang maghanap ng isang bagay na nakabalot sa loob ng isang tela sa ilalim ng puno, inaasahan niyang makahanap ng isang sanggol na aalagaan. Sa wakas ay natuklasan niya ang bagay na nakabalot sa loob ng isang tela sa ilalim ng puno na eksakto sa kaniyang pangitain sa kaniyang panaginip. Nang buksan niya ito, walang sanggol sa loob ng nakabalot na tela kundi isang buto lamang ng pipino. Bigla siyang nakarinig ng isang napakalaking tawa; isang higanteng berdeng balat na nagngangalang Butho Ijo (sa Javanes, ibig sabihin ay "Linting Higante") ang lumitaw sa kaniyang likuran. Sinabihan siya ng berdeng higante na itanim ang binhi ng pipino at magkakaroon siya ng anak. Dapat niyang alagaan ang bata, ngunit nang lumaki na ang bata, dapat ibalik ni Mbok Srini ang bata kay Butho Ijo. Nais ng higanteng kainin ang bata. Sa pananabik na magkaroon ng anak, pumayag si Mbok Srini sa kasunduan ni Butho Ijo.[2]
Umuwi si Mbok Srini sa kaniyang tahanan at itinanim ang binhi ng pipino sa isang taniman sa likod ng kaniyang bahay. Nang maglaon, tumubo ang isang mahiwagang gintong pipino mula sa binhi nito, at nang kunin ni Mbok Srini ang pipino at buksan ito, isang magandang sanggol na babae ang lumitaw sa loob nito. Kaya, pinangalanan niya ang sanggol na babae na Timun Mas na ang ibig sabihin ay "gintong pipino". Taun-taon, si Timun Mas ay lumaki at naging isang magandang babae. Siya ay isang mapagmahal, mabait at masipag na bata na laging handang tumulong at mag-alaga sa isang matandang Mbok Srini. Isang linggo lamang bago ang ika-17 na kaarawan ni Timun Mas, nagpakita si Butho Ijo sa harap ng bahay ni Mbok Srini at ipinaalala ang tungkol sa kaniyang pangako, at ibinalita na sa loob ng isang linggo ay babalik siya upang kunin si Timun Mas. Si Mbok Srini ay labis na nalungkot at natatakot sa malagim na kapalaran na naghihintay sa kaniyang pinakamamahal na anak. Nabalitaan ni Mbok Srini na may isang makapangyarihang rishi na naninirahan sa malapit na bundok. Nagmamadali siyang pumunta sa bundok upang humingi ng tulong sa isang matalinong matandang ermitanyo na naninirahan sa nasabing bundok. Matapos marinig ang kaniyang kwento, binigyan siya ng matandang ermitanyo ng apat na maliliit na bag ng tela na may laman sa loob nito. Ang apat na bagay sa loob ng mga bag ay mga buto ng pipino, karayom, asin, at terasi (hipon). Sinabihan ng ermitanyo si Mbok Srini na ibigay ang mga bagay na ito kay Timun Mas at sabihin sa kaniya na ihagis ito kapag siya ay hinabol ng higante. Umuwi si Mbok Srini at sinabi kay Timun Mas kung ano ang gagawin kung habulin siya ng berdeng higante.
Isang linggo bago ang ika-17 kaarawan ni Timun Mas, nagpakita si Butho Ijo sa bahay ni Mbok Srini upang kunin si Timun Mas gaya ng ipinangako: kakainin niya ang dalaga. Inutusan ni Mbok Srini si Timun Mas na tumakbo para sa kaniyang buhay. Si Timun Mas ay talagang natakot at natakot at tumakbo nang mabilis hangga't kaya niya upang subukang takasan ang higante. Galit na galit ang higante at sinira ang bahay ni Mbok Srini habang hinahabol si Timun Mas. Sa wakas, naabutan ni Butho Ijo ang tumatakas na si Timun Mas. Sa pagkabalisa, binuksan ni Timun Mas ang isa sa kaniyang apat na supot ng tela na nagkakalat ng mga buto ng pipino sa likod niya. Biglang sumulpot ang isang malaking baging ng pipino at sinakal ang katawan ng higante, na na-trap para hindi ito makagalaw. Nagbigay ito ng panahon kay Timun Mas para makatakas pa. Gayunpaman ang makapangyarihang higante sa wakas ay nakawala at nagpatuloy sa kaniyang paghabol. Binuksan ni Timun Mas ang kaniyang pangalawang bag at nagkalat ng mga karayom sa likod niya. Biglang nag-transform ang mga karayom sa kagubatan ng kawayan na may matutulis na dulo na lubhang nasugatan sa higante. Malubhang nasugatan ang higante na naipit sa matutulis na mga kawayan, gayunpaman, nakalusot siya sa matutulis na kagubatan ng kawayan at naabutan muli ang tumatakbong Timun Mas. Binuksan niya ang pangatlong bag niya at naglatag ng asin sa likod niya. Biglang lumitaw ang isang dagat sa likod niya na nilunod ang masamang higante. Gayunpaman, nagawang lumangoy ng higante sa dagat at patuloy na hinabol siya. Si Timun Mas, muli, muntik nang mahuli at buksan ang kaniyang huling bag. Inihagis niya ang terasi sa likod niya at nagpatuloy sa pagtakbo nang desperadong. Biglang nagbago ang terasi shrimp paste sa dagat ng kumukulong putik ng bulkan. Naipit si Butho Ijo sa kumukulong mainit na putik, nalunod at namatay. Sa wakas ay nakaligtas si Timun Mas at bumalik sa kaniyang ina na si Mbok Srini, at namuhay sila nang maligaya magpakailanman.
Mga sanggunian
baguhin- ↑ Samsuni. "Timun Mas". Cerita Rakyat Nusantara. Inarkibo mula sa orihinal noong 18 Abril 2012. Nakuha noong 8 Mayo 2012.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Legenda Timun Mas dan Raksasa". ilmusaku.com (sa wikang Indones). Inarkibo mula sa orihinal noong 2021-05-10. Nakuha noong 2021-04-03.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link)