Ludwig Wittgenstein
Si Ludwig Josef Johann Wittgenstein (26 Abril 1889 – 29 Abril 1951) ay isang pilosopong Austriano-British na pangunahing gumawa sa lohika, pilosopiya ng matematika, pilosopiya ng pag-iisip at pilosopoya ng wika.[1] Siya ay propesor ng pilosopiya sa University of Cambridge mula 1939 hanggang 1947.[2] Sa kanyang buhay, siya ay naglimbag ng isa lamang review ng aklat, isang diksiyonaryo ng mga bata at isang 75 pahinang Tractatus Logico-Philosophicus (1921).[3] Noong 1999, ang kanyang postiyumosong inilimbag na akdang Philosophical Investigations (1953) ay nirangguhan bilang ang pinakamahalagang aklat ng ika-20 pilosopiya ng Baruch Poll.[4] Siya ay inilarawan ng pilosopong si Bertrand Russell bilang ang "pinakaperpektong halimbawang aking kailanman nakilala ng henyo gaya ng tradisyonal na naiisip, masigasig, malalim, masidhi at nananaig".[5] Siya ay ipinanganak sa Vienna sa isa sa pinakamayamang pamilya sa Europa. Kanyang ipinamigay ang kanyang namanang kayamanan.[6] Ang tatlo sa kanyang mga kapatid na lalake ay nagpatiwakal at kanya ring naisip gawin ito.[7] Siya ay lumisan sa academia ng ilang mga beses: sa pagsisilbi bilang opiser sa harapang linya noong Unang Digmaang Pandaigdig kung saan ay dinekorahan siya ng ilang beses para sa kanyang katapangan, sa pagtuturo sa mga eskwela sa mamalayong nayon ng Austria kung saan ay nakasagupa niya ang isang kontrobersiya sa pananakit sa mga bata nang sila ay magkamali sa matematika, at noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig bilang isang hospital porter sa London kung saan ay sinabi niya sa mga pasyente na huwag uminom ng mga gamot na nireseta sa kanila at walang isang nakakaalam na isa siya sa pinakasikat na pilosopo sa daigdig.[8] Gayunpaman, kanyang inilarawan ang pilosopiya bilang "ang tanging gawa na nagbibigay sa akin ng tunay na satispaksiyon."[9]
Ang kanyang pilosopiya ay kadalasang hinahati sa pagitan ng kanyang maagang panahon na binigyang halimbawa ng Tractatus at kalaunang panahon na Philosophical Investigations. Ang maagang Wittgenstein ay nauukol sa relasyong lohikal sa pagitan ng mga proposisyon at daigdig at naniwalang sa pagbibigay ng salaysay ng lohikang likas sa relasyong ito, kanyang nalutas ang lahat ng mga problemang pilosopikal. Ang kalaunang Wittgenstein ay tumakwil sa marami sa mga konklusyon ng Tractatus na nangatwirang ang kahulugan ng mga salita ay binubuo ng tungkuling kanilang ginagampanan sa loob ng ibinigay na wika-laro. Ang kanyang impluwensiya ay nadama sa halos bawat larangan ng humanidad at mga agham panlipunan ngunit may malawak na magkakaibang mga interpretasyon ng kanyang pananaw. Ayon sa salita ng kanyang kaibigan at kasamang si Georg Henrik von Wright: "Siya ay ng opinyon... na ang kanyang mga ideya ay pangkalahatang maling naunawaan at niliko kahit ng mga naghahayag niyang mga alagad. Kanyang pinagdudahan na siya ay mahusay na mauunawaan sa hinaharap. Minsang niyang naramdaman na parang siya ay sumusulat para sa mga tao sa ibang paraan, humihinga ng ibang hangin ng buhay mula sa kasalukuyang panahong mga tao".[10]
Mga sanggunian
baguhin- ↑ Dennett, Daniel (29 Marso 1999). "LUDWIG WITTGENSTEIN: Philosopher (subscription required) — Time 100: Scientists and Thinkers issue". Time Magazine Online. Inarkibo mula sa orihinal noong 26 Agosto 2013. Nakuha noong 29 Nobyembre 2011.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Dennett, Daniel. "Ludwig Wittgenstein: Philosopher" Naka-arkibo 2013-08-26 sa Wayback Machine., Time magazine, 29 March 1999.
- ↑ For his publications during his lifetime, see Monk, Ray. How to read Wittgenstein. W.W. Norton & Company. 2005, p. 5.
- For the number of words published in his lifetime, see Stern, David. "The Bergen Electronic Edition of Wittgenstein's Nachlass", The European Journal of Philosophy. Vol 18, issue 3, September 2010.
- ↑ Lackey, Douglas. "What Are the Modern Classics? The Baruch Poll of Great Philosophy in the Twentieth Century", Philosophical Forum. 30 (4), December 1999, pp. 329–346. *For a summary of the poll, see here [1] Naka-arkibo 2011-08-20 sa Wayback Machine.. Retrieved 3 September 2010.
- ↑ For the Russell quote, see McGuinness, Brian. Wittgenstein: A Life : Young Ludwig 1889–1921. University of California Press, 1988, p. 118.
- ↑ Duffy, Bruce. "The do-it-yourself life of Ludwig Wittgenstein", The New York Times, 13 November 1988, p. 4/10.
- For his selling his furniture, see "Ludwig Wittgenstein: Tractatus and Teaching" Naka-arkibo 2010-02-13 sa Wayback Machine., Cambridge Wittgenstein archive. Retrieved 4 September 2010.
- ↑ For the brothers' suicides, see Waugh, Alexander. "The Wittgensteins: Viennese whirl", The Daily Telegraph, 30 August 2008.
- Also see Gottlieb, Anthony. "A Nervous Splendor", The New Yorker, 9 April 2009.
- ↑ Monk, Ray. Ludwig Wittgenstein: The Duty of Genius. Free Press, 1990, pp. 232–233, 431.
- For his commendation, see Waugh, Alexander. The House of Wittgenstein: a Family at War. Random House of Canada, 2008, p. 114.
- ↑ Malcolm, (Additional note) p. 84.
- ↑ Malcolm, p. 6.