Belise
Ang Belize[9] ay isang maliit na bansa sa silangang pampang ng Gitnang Amerika, na matatagpuan sa Dagat Karibe at napapaligiran ng Mexico sa hilagang-kanluran at Guatemala sa kanluran at timog. Isang parlamentong demokrasya at monarkiyang konstitusyunal ang bansa na kinikilala si Charles III bilang Soberenya. Honduras ang pinakamalapit na bansa sa silangan, mga 75 km (47 milya) ang layo sa ibayo ng Golpo ng Honduras. Hinango ang pangalan mula sa Ilog Belize na pinagbatayan din sa pangalan ng Lungsod Belize, ang dating kapital at ang pinakamalaking lungsod. Madalas na tawagin itong Belice sa Kastila. Sa mahagit isang siglo, naging kolonya ng mga Briton, nakilala bilang British Honduras, hanggang 1973 at naging malayang bansa noong 1981. Kasapi ang Belize sa Caribbean Community (CARICOM) at Sistema de Integracion Centro Americana (SICA) at tinituring ang sarili bilang parehong taga-Caribbean at taga-Gitnang Amerika.
Belise Belize (Ingles)
| |
|---|---|
Salawikain: Sub umbra floreo "Sa lilim ako'y yumayabong" | |
 Kinaroroonan ng Belise (dark green) sa the Americas | |
| Kabisera | Belmopan 17°15′N 88°46′W / 17.250°N 88.767°W |
| Pinakamalaking lungsod | Lungsod ng Belise 17°29′N 88°11′W / 17.483°N 88.183°W |
| Wikang opisyal | Ingles |
| Vernacular language | Belizean Creole |
| Regional and minority languages | |
| Katawagan | Belisenyo |
| Pamahalaan | Unitaryong parlamentaryong monarkiyang konstitusyonal |
• Monarko | Carlos III |
| Dame Froyla Tzalam | |
| Johnny Briceño | |
| Lehislatura | National Assembly |
• Mataas na Kapulungan | Senate |
• Mababang Kapulungan | House of Representatives |
| Independence from the United Kingdom | |
| January 1964 | |
• Independence | 21 September 1981 |
| Lawak | |
• Kabuuan | 22,966 km2 (8,867 mi kuw)[2][3] (147th) |
• Katubigan (%) | 0.8 |
| Populasyon | |
• Pagtataya sa 2022 | 441,471[4] (168th) |
• Densidad | 17.79/km2 (46.1/mi kuw) (169th) |
| KDP (PLP) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan |  $5.032 billion[5] (180th) |
• Bawat kapita | $11,166[5] (123rd) |
| KDP (nominal) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | $3.218 billion[5] (179th) |
• Bawat kapita | $7,141[5] (98th) |
| Gini (2013) | 53.1[6] mataas |
| TKP (2021) |  0.683[7]katamtaman · 123rd |
| Salapi | Belize dollar (BZD) |
| Sona ng oras | UTC-6 (CST (GMT-6)[8]) |
| Internet TLD | .bz |
Sanggunian
baguhin- ↑ "Belize Population and Housing Census 2010: Country Report" (PDF). Statistical Institute of Belize. 2013. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 13 Nobyembre 2018. Nakuha noong 4 Enero 2019.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Belize § Geography". The World Factbook (sa wikang Ingles) (ika-2024 (na) edisyon). Central Intelligence Agency. 14 Agosto 2019.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) (Nakaarkibong 2019 edisyon) - ↑ Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangcensusarea); $2 - ↑ "Postcensal estimates by age group and sex, 2010 - 2022" (XLSX). Statistical Institute of Belize. Nakuha noong 13 Disyembre 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Belize)". IMF.org. International Monetary Fund. 10 Oktubre 2023. Nakuha noong 21 Oktubre 2023.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Income Gini coefficient". United Nations Development Programme. Inarkibo mula sa orihinal noong 2 Hulyo 2015. Nakuha noong 7 Hulyo 2019.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (sa wikang Ingles). United Nations Development Programme. 8 Setyembre 2022. Inarkibo (PDF) mula sa orihinal noong 2022-10-09. Nakuha noong 8 Setyembre 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Belize (11 Marso 1947). "Definition of Time Act" (PDF). Inarkibo (PDF) mula sa orihinal noong 2022-10-09. Nakuha noong 11 Setyembre 2020.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) Unusually, the legislation states that standard time is six hours later than Greenwich mean time. - ↑ Maaring baybayin na Belis kung susundin ang lumang ortograpiyang Tagalog. Panganiban, Jose Villa. (1969). "Belis". Concise English-Tagalog Dictionary.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
| Mga bansa sa Gitnang Amerika |
|---|
| Belize | Costa Rica | El Salvador | Guatemala | Honduras | Nicaragua | Panama |
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.