Bogotá
Ang Bogotá ( /ˌboʊɡəˈtɑː/,[9][10] binibigkas din /Reino Unido:ˌbɒɡəˈtɑː/, /Estados Unidos:ˈboʊɡətɑː/,[11] Kastila: [boɣoˈta] (
makinig)), opisyal bilang Bogotá, Distrito Capital, dinadaglat bilang Bogotá, D.C., at dating kilala bilang Santa Fe de Bogotá noong panahon ng Kastila at pagitan ng 1991 at 2000, ay ang kabisera at ang pinakamalaking lungsod ng Colombia, na pinamamahalaanan bilang ang Distritong Kabisera, gayon din bilang kabisera ng, bagaman hindi bahagi ng, pumapalibot na departamento ng Cundinamarca.[12] Pangteritoryong entidad ang Bogotá ng unang orden, kasama ang parehong administratibong katayuan bilang mga departamento ng Colombia. Ito ang sentro ng bansa sa politika, ekonomiya, pamamahala at industriya.
Bogotá | |||
|---|---|---|---|
| Bogotá, D.C | |||
     Mula sa itaas: Horisonete o skyline ng Gitnang Bogota; La Candelaria; Torre Colpatria; Capitolio Nacional sa Liwasang Bolivar; Gintong Museo, Bogota | |||
| |||
| Palayaw: "La Atenas Suramericana" ("Atenas ng Timog Amerika") | |||
| Bansag: "Bogotá Mejor Para Todos" ("Isang Mas Magandang Bogotá Para sa Lahat", 2016–2019) | |||
.svg) Kinaroroonan sa Colombia | |||
| Mga koordinado: 4°42′40″N 74°4′20″W / 4.71111°N 74.07222°W | |||
| Bansa | Colombia | ||
| departamento | Distrito Capital Cundinamarca (tingnan ang teksto) | ||
| Itinatag | 6 Agosto 1538 (tradisyunal)[2] | ||
| Nagtatág | Gonzalo Jiménez de Quesada | ||
| Pamahalaan | |||
| • Alkalde | Enrique Peñalosa (2016–2019) | ||
| Lawak | |||
| • Kabiserang lungsod | 1,587 km2 (613 milya kuwadrado) | ||
| • Urban | 307.36 km2 (118.67 milya kuwadrado) | ||
| Ranggo sa lawak | ika-32 | ||
| Taas | 2,640 m (8,660 tal) | ||
| Populasyon | |||
| • Kabiserang lungsod | 7,878,783 [1] | ||
| • Ranggo | Una | ||
| • Metro | 10,763,453 [3] | ||
| Demonym | Bogotan bogotano, -na (es) | ||
| Sona ng oras | UTC-5 | ||
| Postal code | 11XXXX | ||
| Kodigo ng lugar | +57 1 | ||
| HDI (2010) | 0.965[7] napakataas | ||
| GDP (PPP) (2014) | $ 159,850 milyon[8] | ||
| GDP (PPP) per capita (2014) | $17,497[8] | ||
| Websayt | Opisyal na Sayt ng Lungsod Turismo sa Bogotá | ||
Naitatag ang Bogotá bilang kabisera ng Bagong Kaharian ng Granada noong Agosto 6, 1538 ng Kastilang mananakop na si Gonzalo Jiménez de Quesada pagkatapos ng isang ekspedisyon sa Andes na sinasakop ang mga Muisca, ang katutubong naninirahan sa Altiplano. Naging luklukan ng pamahalaan ang Santafé (ang pangalan nito bago ang 1540) ng Kastilang Audiencia Real ng bagong kaharian ng Granada (nilikha noong 1550), at pagkatapos noong 1717, naging kabisera ito ng Vireynato ng Bagong Grenada. Pagkatapos ng Labanan ng Boyacá noong Agosto 7, 1819, naging kabisera ang Bogotá ng malayang bansa ng Gran Colombia. Si Simón Bolívar ang muling nagbinyag sa pangalan ng lungsod bilang Bogotá, bilang isang paraan ng pagpaparangal sa mga Muisca at bilang isang akto ng pagpapalaya mula sa korona ng Kastila.[13] Kaya naman, simula noong kalayaan ng Vireynato ng Bagong Granada mula sa Imperyong Kastila at sa panahon ng pagbuo ng kasalukuyang Colombia, nanatili ang Bogotá bilang kabisera ng teritoryong ito.
Mga sanggunian
baguhin- ↑ "Estimaciones de Población 1985 – 2005 y Proyecciones de Población 2005 – 2020 Total Municipal por Área (estimate)" (sa wikang Kastila). Departamento Administrativo Nacional de Estadística. Nakuha noong 29 Marso 2014.
- ↑ Henderson, James D.; Delpar, Helen; Brungardt, Maurice Philip; Richard N. Weldon (2000). A reference guide to Latin American history (sa wikang Ingles). M.E. Sharpe. p. 61. ISBN 978-1-56324-744-6. Nakuha noong 5 Agosto 2011.
- ↑ "Archive copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 2016-08-17. Nakuha noong 2017-01-18.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "Bogotá una ciudad Andina" (sa wikang Kastila). la Alcaldía Mayor de Bogotá. Inarkibo mula sa orihinal noong 2013-06-25. Nakuha noong 2010-11-19.
- ↑ "Poblacion Municipal DANE" (sa wikang Ingles). Nakuha noong Abril 1, 2013.
- ↑ "2005 Census" (sa wikang Kastila). Departamento Administrativo Nacional de Estadística DANE. Inarkibo mula sa orihinal noong 26 Setyembre 2015. Nakuha noong 2012-02-10.
- ↑ "Índice de desarrollo humano por departamentos. 2000–2010" (PDF) (sa wikang Kastila). United Nations Development Program. p. 403. Nakuha noong 20 Mayo 2015.
- ↑ 8.0 8.1 "Global Metro Monitor 2014" (sa wikang Ingles). Brookings Institution. Inarkibo mula sa orihinal noong 2013-06-04. Nakuha noong 18 Nobyembre 2014.
- ↑ "Bogotá". The American Heritage Dictionary of the English Language (sa wikang Ingles) (ika-5 (na) edisyon). Boston: Houghton Mifflin Harcourt. 2014. Nakuha noong 30 Mayo 2019.
- ↑ "Bogotá". Collins English Dictionary (sa wikang Ingles). HarperCollins. Inarkibo mula sa orihinal noong 30 Mayo 2019. Nakuha noong 30 Mayo 2019.
- ↑ "Bogotá" Naka-arkibo 30 May 2019 sa Wayback Machine. (US) and "Bogotá". "Oxford Dictionaries" (sa wikang Ingles). Oxford University Press. Nakuha noong 30 May 2019.
- ↑ "Organización del Distrito Capital" (sa wikang Kastila). bogota.gov.co. Inarkibo mula sa orihinal noong 4 Marso 2016. Nakuha noong 5 Enero 2016.
- ↑ "Ni Santa Fe ni Bacatá: estos fueron los primeros nombres de Bogotá". RCN Radio (sa wikang Kastila). 6 Agosto 2018. Nakuha noong 10 Setyembre 2019.