Koyote

(Idinirekta mula sa Canis latrans)

Ang koyote (mula sa wikang Ingles na coyote, ganito rin sa wikang Kastila; IPA: /kaɪˈoʊti, ˈkaɪoʊt/[3]; Canis latrans), kilala rin bilang lobo ng parang (prairie gray wolf o prairie wolf sa Ingles),[4][5] ay isang mamalyang sa ordeng Carnivora. Matatagpuan ang mga uri sa kabuoan ng Hilaga at Gitnang Amerika (Sentral Amerika), mula Panama sa timog, hilagang tumatawid ng Mehiko, sa Estados Unidos, at Canada. Lumilitaw ito hanggang sa malayong hilaga ng Alaska at lahat maliba sa pinakahilagang bahagi ng Canada.[6] Sa kasalukuyan, mayroong mga kinikilalang mga 19 sub-uri, na 16 ang nasa Canada, Mehiko, at Estados Unidos; at 3 sa Gitnang Amerika.[7] Hindi tulad ng pinsan nitong abong lobo, na nagmula sa Eurasya, nagmula ang koyote sa Hilagang Amerika kasabayan ng lobong Dire. Iniisip ng ilang mga eksperto na ang pinagmulang Hilagang Amerika ng koyote ang dahilan kung bakit mas adaptibo kesa mga lobo; dahil sa mga presyong prehistoriko na kinasasangkutan ng mas malawak o mas malakas na predasyon (paninila ng ibang hayop para kainin).[8]

Koyote[1]
Katayuan ng pagpapanatili
Klasipikasyong pang-agham
Kaharian:
Kalapian:
Hati:
Orden:
Pamilya:
Sari:
Espesye:
C. latrans
Pangalang binomial
Canis latrans
Say, 1823
Nasasakupan ng koyote.

Pangalan

baguhin

Hinango ang pangalang "coyote" o koyote mula sa Mehikanong Kastila, na higit namang nagbuhat sa wikang Nahuatl na may salitang coyotl (bigkas: ko-liyo-telh). Nangangahulugang "asong kumakahol" ang pangalang agham nitong Canis latrans.

Mga sanggunian

baguhin
  1. Wozencraft, W.C. (2005). "Order Carnivora". Sa Wilson, D.E.; Reeder, D.M (mga pat.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (ika-3rd (na) edisyon). Johns Hopkins University Press. pp. 532–628. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. Sillero-Zubiri & Hoffmann (2004). Canis latrans. Talaang Pula ng IUCN ng mga Nanganganib na mga Uri. IUCN 2006. Nakuha noong 5 Mayo 2006. Nasa database ang dahilan kung bakit hindi ikinababahala ang uring ito.
  3. coyote - mga kahulugan sa Dictionary.com
  4. "prairie wolf. The Columbia Encyclopedia, ika-6 na edisyon. 2001-07". Inarkibo mula sa orihinal noong 2008-10-16. Nakuha noong 2008-10-04.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. "Coyote, North American prairie wolf". Hammond Quick & Easy Notebook Reference Atlas & Webster Dictionary. Hammond, ISBN 0843709227., pahina 48.
  6. "Canis latrans". Animal Diversity Web. Nakuha noong 2007-08-15.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. "Coyote". Lioncrusher's Domain. Nakuha noong 2007-08-15.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. "Statement by Valerius Geist pertaining to the death of Kenton Carnegie" (PDF). Wolf Crossing. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2008-09-10. Nakuha noong 2008-09-17.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

  Ang lathalaing ito na tungkol sa Soolohiya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.