Si Casto Jurado Alejandrino (Nobyembre 18, 1911 [1] : 161 - 12 Hulyo 2005) ay isang Pilipinong lider at tagapagutos sa mga Hukbalahap . Siya ang bise-kumander ng Hukbalahap, pangalawa lamang sa kanyang Supremo , Luis Taruc . Si Alejandrino ay isa sa ilang mga tagasuporta ng Hukbalahap na mga panginoong maylupa , na nagmula sa pamilyang Alejandrino na kasama ang dating rebolusyonaryong heneral na si Jose Alejandrino .

Casto Alejandrino
Kapanganakan18 Nobyembre 1911
Kamatayan12 Hulyo 2005
MamamayanPilipinas
Trabahopolitiko

Talambuhay baguhin

Si Alejandrino ay isinilang noong Nobyembre 18, 1911 sa Arayat, Pampanga . Kasama sa kanyang pamilya si Jose Alejandrino , ang dating rebolusyonaryong heneral at Senador. Noong 1930s, pinamumunuan ni Alejandrino na magmana ng 68 ektarya ng lupa sa Arayat na may labing-apat na nangungupahan. Siya rin ang naging aktibong tagapagsalita para sa grupong magsasaka na si Aguman ding Maldang Talapagobra at ng Sosyalistang Partido ng Pilipinas. Noong 1938, nang makapagsama ang PSP sa Partido Komunista ng Pilipinas , si Alejandrino ay nagtaglay ng posisyon sa central committee ng partido. Sa panahon ng eleksiyon ng 1940, si Alejandrino ay tumakbo sa ilalim ng AMT na nakaendorsyo siya sa Popular Front ticket at nanalo ng isang upuan bilang alkalde ng Arayat.[2] : 82

Sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig , ang mga kasapi ng PKP kasama ang mga grupong magsasaka tulad ng AMT at ang Kalipunang Pambansa ng Magbubukid sa Pilipinas ay nagtipun-tipon sa Cabiao, Nueva Ecija para pag-usapan ang organisasyon, estratehiya, at taktika. Ang isang Kagarawan ay nabuo ni Alejandrino ay inihalal bilang ikalawang-in-command ng komite ng Militar nito, sa ilalim ni Luis Taruc . Pagkalipas ng isang buwan noong Marso 29, 1942, ang mga gerilyang gerilya at mga miyembro ng AMT at KPMP ay muling nakilala sa Cabiao upang bumuo ng Hukbalahap . Ito ay pinamumunuan ni Taruc, Alejandrino, na nagsilbi rin bilang bise-kumander na sina, Felipa Culala, at Bernardo Poblete.[3] : 30-31

Sa panahong ito, si Alejandrino ay nagpatibay ng maraming mga alyas, tulad ng Guan Yek (GY), Torres, GI, at Tatang.[4] Lumahok si Alejandrino sa aktibidad ng gerilya sa panahong ito, namuno sa Reco 3 bilang karagdagan sa kanyang mga tungkulin bilang Heneral ng HQ. Ang Huks ay nag-set up ng "pansamantalang gubyerno" sa mga liberadong lugar nito, at si Alejandrino ay hinirang na gobernador ng Pampanga.[2] : 84

Sa pagtatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, sinimulan ng mga opisyal ng Amerika ang pag-aresto sa mga miyembro ng Hukbalahap sa mga singil ng sedisyon. Si Alejandrino ay naaresto kasama ng iba pang mga lider noong Pebrero 1945 sa San Fernando, Pampanga . Ang isang ulat ng CIC ay nagsabi na ang kanilang pag-aresto ay "ang tanging paraan upang tapusin ang dominasyon ng Huk sa lugar". Sila ay napalaya noong Setyembre 1945.[2] : 112-113 Ang Hukbalahap ay opisyal na binuwag at isang Veteranong Huk, kasama si Alejandrino bilang nominal na tagapangulo nito.[3] : 35 Ang layunin ng Liga ng mga Beterano ay upang tulungan na makilala ang Hukbalahap bilang isang lehitimong kilusang gerilya. Sa panahong ito, ang relasyon sa pagitan ng mga pwersang Amerikano at ang Hukbalahap ay lalong sumisira, dahil sa kanyang kalaban sa mga gerilya ng USAFFE .[2] : 114-116 Ang mga beterano ng Huk ay inusig at sinakdal ng sedisyon at paghihimagsik, at ang ilang mga beterano ay pinili na huwag bumaba mula sa mga bundok. Ang kakulangan ng pagkilala, kasabay ng mga pang-aabusong magsasaka ng landowning class, at ang mga resulta ng 1946 na halalan, ay idinagdag sa lumalaking kaguluhan sa Gitnang Luzon. Ito ang humantong sa mga dating beteranong Huk na bumalik sa mga bundok, isang sitwasyong inilarawan bilang isang "kusang rebolusyong magsasaka".[2] : 168

Noong Hunyo 1946, nagtagpo ang mga beterano ng Hukbalahap sa Candaba, Pampanga upang bumuo ng isang plano ng kawalang-tiyak ng anumang mangyayari. Parehong itinatag ang Central Luzon Command at ang South Luzon Command. Si Alejandrino ay muling inihalal na vise-kommander.[2] : 169 Makalipas ang dalawang buwan, si Juan Feleo , isang kilalang aktibistang magsasaka, ay kinuha at pinatay ng mga armadong kalalakihan. Bilang resulta nito, nag-armas ang mga magsasaka laban sa gobyerno sa bukas na paghihimagsik , na nagbago sa Hukbalahap bilang Hukbong Mapagpalaya ng Bayan . Ipagpatuloy ni Alejandrino ang kanyang mga aktibidad ng gerilya, na namuno ng Reco 4 mula 1949-1951.[2] : 213

Noong Pebrero 15, 1954, si Alejandrino ay nakipag-usap sa administrasyong Magsaysay, ay nabigo.[3] : 53; 181 Noong Abril, dumating siya sa Sierra Madre, dala ang isang utos mula sa sekretarya ng PKP upang arestuhin si Taruc sa mga singil na lumihis mula sa linya ng partido, humahantong sa pagsuko ng Taruc sa pamahalaan.[3] : 53 Ipinagpatuloy ni Alejandrino ang pakikibaka sa loob ng tatlong taon pa. Noong 1957, hinarap ni Alejandrino ang mga labi ng HMB sa Zambales at unti-unti na ipatupad ang estratehiya ng ligal na pakikibaka, na nagtatapos sa armadong paghihimagsik ng Hukbalahap.[3] : 181-182

Noong Oktubre 21, 1960, naaresto si Alejandrino sa Malabon sa mga kasong paglabag sa RA 1700, na kilala bilang Anti-Subversion Law, at nabilanggo.[3] : 55 Namatay siya noong Hulyo 12, 2005.

Sanggunian baguhin

  1. Pomeroy, Wiliam (1968). Les huks: dans la forêt des Philippines. François Maspéro.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 Kerkvliet, Bejamin (1977). The Huk Rebellion: A Study of Peasant Revolt in the Philippines. Los Angeles, California: University of California Press.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Saulo, Alfredo. Communism in the Philippines : an introduction. Manila, Philippines: Ateneo de Manila University Press.
  4. The People of the Philippine Islands v. Casto Alejandrino, GR L-23465 SCRA (Phil. October 31, 1979).