Romanong Emperador
Ang Romanong Emperador ay pinuno ng Imperyong Romano sa panahon ng imperyo (simula noong 27 BK). Gumamit ang mga emperor ng iba't ibang pamagat sa buong kasaysayan. Kadalasan kapag ang isang ibinigay na Romano ay inilarawan bilang pagiging "emperor" sa Ingles, ito ay sumasalamin sa kanyang pagkuha ng titulong Augustus o Caesar. Ang isa pang pamagat na madalas na ginagamit ay imperator, orihinal na isang karangalan sa militar. Ginamit din ng mga maagang emperador ang titulong Princeps Civitatis ('unang mamamayan'). Ang mga emperador ay madalas na nagtipon ng mga pamagat ng republikanong posisyon, kapansin-pansin ang prinsipe senatus, consul, at pontifex maximus.
| Emperador ng ng Imperyong Romano | |
|---|---|
Imperyal | |
 | |
 | |
| Detalye | |
| Estilo | Imperator, Augustus, Caesar, Princeps, Dominus Noster, Autokrator o Basileus (ayon sa panahon) |
| Unang monarko | Augusto |
| Huling monarko | Theodosius I (Nagkakaisa o Klasiko), Julius Nepos (Kanluran), Constantine XI (Silangan) |
| Itinatag | 16 Enero 27 BK |
| Binuwag | 17 Enero 395 AD (Nagkakaisa o Klasiko), 22 Hunyo 480 AD (Kanluran), 29 Mayo 1453 AD (Silangan) |
| Naghirang | Senado ng Roma (opisyal) o/at Romanong Militar |
| Pretender(s) | none |
Ang pagiging lehitimo ng pamamahala ng isang emperor ay nakasalalay sa kaniyang pagkontrol sa hukbo at pagkilala ng Senado; ang isang emperador ay karaniwang ipinahayag ng kaniyang mga hukbo, o pinuhunan ng mga titulong imperyal ng Senado, o pareho. Ang mga unang emperador ay nag-iisang naghari; kalaunan ang mga emperador ay minsan namumuno kasama ang mga kapuwa emperador at hinati ang pangangasiwa ng emperyo sa pagitan nila.
Isinasaalang-alang ng mga Romano ang tanggapan ng emperor na naiiba mula sa isang hari. Ang unang emperador, si Augusto, ay matatag na tumanggi sa pagkilala bilang isang monarko.[1] Bagaman maihabol ni Augusto na ang kaniyang kapangyarihan ay tunay na republikano, ang kanyang mga kahalili na sina Tiberio at Nero, ay hindi gaanong ganoon.[2] Gayunpaman, sa unang tatlong daang taon ng mga Romanong Emperador, mula Augustus hanggang Diocleciano, nagsikap na ilarawan ang mga emperador bilang mga pinuno ng isang republika.