Kromosomang 9 (tao)
Ang Kromosomang 9 o kulaylawas[1] na 9 (Ingles: Chromosome 9) ang isa sa 23 pares ng mga kromosoma sa tao. Ang mga tao ay normal na may dalawang mga kopya ng kromosomang ito gaya ng sa lahat ng mga kromosoma. Ang kromosomang 9 ay sumasaklaw sa mga 145 milyong mga base na pares ng asidong nucleic na pantayong materyal ng DNA at kumakatawan sa pagitan ng 4 at 4.5 porsiyento ng kabuuang DNA sa selula ng tao. Ang pagtukoy sa mga gene sa bawat kromosomang ito ay isang aktibong sakop ng henetikong pagsasaliksik. Dahil sa ang mga mananaliksik ay gumagamit ng iba't ibang mga pamamaraan upang hulaan ang bilang ng mga gene sa bawat kromosoma, ang tinantiyang bilang ng mga gene sa kromosomang ito ay iba iba. Ang kromosomang 9 ay malamang na naglalaman sa pagitan ng 800 at 1,200 mga gene.
Mga gene
baguhinAng sumusunod ang ilan sa mga gene na matatagpuan sa kromosomang 9:
- ABO: ABO histo-blood group glycosyltransferases
- ADAMTS13: ADAM metallopeptidase with thrombospondin type 1 motif, 13
- ALAD: aminolevulinate, delta-, dehydratase
- ALS4: amyotrophic lateral sclerosis 4
- ASS: argininosuccinate synthetase
- CCL21: chemokine (C-C motif) ligand 21, SCYA21
- CCL27: chemokine (C-C motif) ligand 27, SCYA27
- COL5A1: collagen, type V, alpha 1
- ENG: endoglin (Osler-Rendu-Weber syndrome 1)
- FXN: frataxin
- GALT: galactose-1-phosphate uridylyltransferase
- GLE1L: Nucleoporin GLE1
- GRHPR: glyoxylate redasductase/hydroxypyruvate reductase
- IKBKAP: inhibitor of kappa light polypeptide gene enhancer in B-cells, kinase complex-associated protein
- TGFBR1: transforming growth factor beta, receptor type I
- TMC1: transmembrane channel-like 1
- TSC1: t
Mga sakit at diperensiya
baguhinAng sumusunod na mga sakit ang ilan sa mga nauugnay sa mga gene sa kromosomang 9:
- acytosiosis
- ALA-D deficiency porphyria
- citrullinemia
- Ehlers-Danlos syndrome
- Ehlers-Danlos syndrome, classical type
- familial dysautonomia
- Friedreich ataxia
- galactosemia
- Gorlin syndrome or Nevoid Basal Cell Carcinoma syndrome
- hereditary hemorrhagic telangiectasia
- lethal congenital contracture syndrome
- Nail-patella syndrome (NPS)
- nonsyndromic deafness
- nonsyndromic deafness, autosomal dominant
- nonsyndromic deafness, autosomal recessive
- OCD
- porphyria
- primary hyperoxaluria
- Tangier's disease
- tetrasomy 9p
- thrombotic thrombocytopenic purpura
- trisomy 9
- tuberous sclerosis
- VLDLR-associated cerebellar hypoplasia
Mga sanggunian
baguhin- ↑ Maugnaying Talasalitaang Pang-agham Ingles-Pilipino, 1969.