Unsoy

(Idinirekta mula sa Kulantro)

Ang unsoy[1], silantro, o kulantro[2] (Coriandrum sativum; Ingles: coriander[3], cilantro o Chinese parsley[4]) ay isang uri ng maliit na halamang nagagamit na pampalasa sa mga lutuing pagkain. Umaabot sa magpahanggang sampung desimetro ang taas nito. Kulay pula ang mga bulaklak nito, samantalang kayumanggi naman ang mga butil ng buto. Isa itong halamang nabanggit sa Tanakh at sa Bibliya. Katulad ito ng isa pang halamang pam-Bibliya, ang mana. Parehas sila ng hugis at laki, ngunit magkaiba sa lasa at kulay.[5][6] Tinatawag din itong koriander at koriandro, at sinasabing isang yerba na may pagkakahawig sa halamang karot.[7] Kilala rin ang unsoy bilang wansuey sa Pilipinas,[8] bagaman sinasabi ni Micky Fenix sa Inquirer Lifestyle (Philippine Daily Inquirer) na iba ang wansuey (coriander sigadillas) mula sa tunay na unsoy. Lahat ng ibang mga sanggunian, bukod sa Inquirer Lifestyle ay nagsasabing iisa lamang ang unsoy at wansuey. Ang naiiba mula sa unsoy o wansuey ay ang kintsay.[9][10][11][12] Binabaybay din ang unsoy bilang unsuey at uan-soi.[13]

Unsoy
Klasipikasyong pang-agham edit
Kaharian: Plantae
Klado: Tracheophytes
Klado: Angiosperms
Klado: Eudicots
Klado: Asterids
Orden: Apiales
Pamilya: Apiaceae
Sari: Coriandrum
Espesye:
C. sativum
Pangalang binomial
Coriandrum sativum
Para sa ibang gamit ng kintsay, tingnan ang kintsay (paglilinaw).

Mga sanggunian

baguhin
  1. Rubino. "Unsoy", Hippocrene Standard Tagalog Dictionary, ISBN 0-7818-0960-6
  2. "Kulantro". UP Diksiyonaryong Filipino. 2001.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. Lacquian, Eleanor at Irene Sobreviñas (1977). "Culantro, coriander; Tinawag din itong Kintsay, Chinese parsley, o fresh Chinese coriander ni Lacquian sa pahina 7, bagaman ang tunay na kintsay ay ang Chinese celery ayon sa diksyunaryo ni English, Leo James at sa kawing na tumuturo sa Ingles na Wikipedia". Filipino Cooking Here & Abroad (Lutuing Pilipino Dito at sa Labas ng Bansa).{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. Ang Chinese parsley ay itinuturo sa Cilantro sa Ingles na Wikipedia
  5. Abriol, Msgr. Jose C., D.P. Ang Banal na Biblia, Natatanging Edisyon, Jubileo 2000 (Jubilaeum A.D. 2000), limbag na may pagbabago (unang paglilimbag: 2000), Msgr. Mario Baltazar, O.P., S.S.L. (nihil obstat), Rufino Cardinal Santos (imprimatur), Jaime Cardinal Sin (re-imprimatur), Paulines Publishing House, dahon 111, ISBN 9715901077
  6. "Coriander (Coriandrum sativum L.)". Inarkibo mula sa orihinal noong 2010-11-30. Nakuha noong 2008-03-09.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. Lacquian, Eleanor at Irene Sobreviñas (1977). "Koriander, koriandro". Filipino Cooking Here & Abroad (Lutuing Pilipino Dito at sa Labas ng Bansa).{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. International Dictionary of Food & Cooking By Charles Gordon Sinclair: Wansuey, coriander leaves, dhan, Books.google.com
  9. Fenix, Micky. Unsoy vs. Wansuey (coriander sigadillas) - Country Cooking, What a difference an herb makes to ‘pancit luglog’ Naka-arkibo 2008-06-11 sa Wayback Machine., Agosto 22, 2007, Inquirer Lifestyle
  10. Many names for Ketumbar – coriander, Geocities.com
  11. Abbot, Joell. 201 Filipino cooking terms - Wansuey - Coriander Sigadillas - winged beans, orihinal na nagmula sa Let's Cook with Nora, Nora V. Daza, 1969[patay na link], ISBN 971-08-1813-9, Setyembre 21, 1994
  12. Fenix, Micky. Unsoy vs. Wansuey (coriander sigadillas) - Country Cooking, What a difference an herb makes to ‘pancit luglog’ Naka-arkibo 2007-09-02 sa Wayback Machine., Global Nation/Philippine Explorer
  13. Coriander: Indian parsley, Chinese parsley, Tagalog Kulantro, Unsuey, Wansuey, Uan-soi (herb) Naka-arkibo 2008-05-16 sa Wayback Machine., Podpravka.com