Ang Wiktionary (isang sisidlan at talaan na mula sa mga salita wiki at dictionary) ay isang Multilingual o lahukan ng maraming kaurian ng mga salita, ang Web-based na proyekto na lumikha ng isang libreng o bukas na nilalamang talatinigan para sa mga mambabasa, na magagamit sa higit sa 151 mga wika. Hindi tulad ng ibang talatinigan, ito ay sa pamamagitan ng nakasulat na boluntaryo , na tinatawag na mga "Wiktionarian" o mga Wiksiyonarista o Wiksiyonaryano kung lalaki at Wiksiyonaryana kung babae, na gamit ang sopwer ng wiking nagpapahintulot sa mga artikulong mabago o patnugutan ng halos sinumang maaaring pumunta o may akseso sa websayt.

Wiktionary
Wiktionary logoWiktionary logo
Detail of the Wiktionary main page. All major wiktionaries are listed by number of articles.
Screenshot ng home page ng Wiktionary
Uri ng sayt
Online dictionary
Mga wikang mayroonMulti-lingual (higit sa 170)
May-ariWikimedia Foundation
LumikhaJimmy Wales at ang Wikimedia community
URLhttp://www.wiktionary.org/
Pang-komersiyo?wala
Pagrehistrohindi sapilitan

Tulad ng kanyang katulad na proyekto na Wikipedia, ang Wiktionary ay pinatatakbo ng Wikimedia Foundation. Dahil ang Wiktionary ay hindi limitado sa pamamagitan ng print space considerations, karamihan ng mga Wiktionary edisyong pangwika ay nagbigay-kahulugan at pagsasalin ng mga salita mula sa maraming mga wika, at sa ibang mga edisyon ay nag-aalok ng mga karagdagang impormasyon ay karaniwang matatagpuan sa tesauro at lexicons. Karagdagan pa, ang Ingles na Wiktionary ay may kiasamang Wikisaurus, ang isang kategorya na nagsisilbing bilang isang tesauro, kabilang ang mga listahan ng mga salitang balbal na salita,[2] at ang mga simpleng Ingles na Wiktionary, inipong gamit ang kabahaging pangkat na payak na Ingles ng wikang Ingles.

Kasaysayan at paglaki baguhin

Ang Wiktionary ay nasa online na noong 12 Disyembre 2002, ang mga sumusunod na ng isang panukala sa pamamagitan ng Daniel Alston. Noong 29 Marso 2004, ang unang di-Ingles na Wiktionaries ay sinimulan sa Pranses at wikang Polako. Ang Wiktionaries sa marami pang ibang mga wika simula ng nagsimula ito. Ang Wiktionary ay naka-host sa isang pansamantalang URL (wiktionary.wikipedia.org) hanggang noong 1 Mayo 2004, nooong ito ay inililipat sa kasalukuyang buong URL.[3] Noong ng Mayo 2009, ang Wiktionary ay tampok din higit sa 5 milyong mga arikulo sa kabuuan nito sa 272 na wika. Ang pinakamalaking ng wika edisyon ay ang Wiktionary Pranses, na may higit sa 1,386,490 na artikulo. Ang Ingles Wiktionary kasalukuyan ay may higit sa 1,267,913 na artikulo at may palitan sa pinakamataas na posisyon sa mga Pranses Wiktionary sa iba't-ibang okasyon simula noong ang Pranses Wiktionary unang ay unang umagaw ng unang puwesto sa Ingles na Wiktionary sa maagang bahagi ng 2006. Ang Wiktionary ay may labintatlo wika ngayon na naglalaman ng higit sa 100,000 na artikulo sa bawat isa.[4]

 
Sa larawan na ito, naipapakita ng mga bot ang pablago ng Wiktionary sa walong pinakamalaking edisyon ng Wiktionary

Kahit na ang sobrang dami ng mga pahina sa Wiktionary, karamihan sa mga nakasulat sa mga mga ibig-sabihin ng mga pinakamalaking edisyon ng proyekto ay nagawa lang ng mga bot na nakagawa ng mahusay na paraan para makalikha para makagawa ng mga entrada o hindi naman kaya makakuha ng mga entrada mula sa mga talatinigan na na-ilathala na. Pito sa 18 na bot na naka-rehistro sa Wiktionary [5] ay nakagawa na ng 163,000 na entrado.[6] 259 na entrado na lang ang nanatiling (bawat isa na naglalaman ng maraming mga kahulugan) sa Wiktionary mula sa orihinal na pag-import ng Websterbot mula sa pampublikong domain sources; sa karamihan ng mga ini-import na ito ay nahati sa mga libo-libong mga tamang entries. Ang isa pang bot, ang "ThirdPersBot," ay responsable para sa karagdagan ng isang bilang ng mga ikatlong-taong conjugations na hindi tumanggap ng kanilang sariling mga entrado sa mga tamang talatinigan; halimbawa, ito na tinukoy ng "smoulders" bilang "third-person singular simple present form of smoulder." Hindi kasama ang mga 163,000 entrado, ang Ingles na Wiktionary ay mayroon na lamang sa 137,000 entrado, kabilang ang mga tuntunin natatangi sa mga wikang maliban sa Ingles, ginagawa nitong mas maliit kaysa sa karamihan ng monolingual print dictionaries. Ang Oxford English Dictionary, halimbawa, ay may 615,000 headwords, habang ang Merriam-Webster's Third New International Dictionary ng English Language (Unabirdged), ay may 475,000 entries (na may maraming mga karagdagang inilagay na headwords). Ito ay dapat na kilala, bagaman, na mas detalyadong mga istatistika ng umiiral na ngayon sa mas malinaw na makita ang kaibhan ng tunay na entrado mula sa mga maliliit na entrado.

Ang Ingles Wiktionary, gayunman ay hindi umaasa sa mga bots sa lawak na tila mas maliit na mga ginawang edisyon. Ang mga Pranses at Wikang Biyetnames na Wiktionaries, halimbawa, ay nag-iimport ng mga malalaking bahagi sa Libreng Vietnamese Dictionary Project (FVDP), na nagbibigay ng libreng nilalamang mga talatinigan na may dalawa wika o bilingual sa o mula sa Wikang Biyetnames.[7] Ang mga ito ay umii-import ng mga entries gawin halos lahat ng mga pag-aalok ng edisyong Biyetnames. Tulad ng edisyong Ingles, ang Pranses Wiktionary ay umi-import ng humigit-kumulang 20,000 ang mga entries sa Unihan o Han Unification database ng mga character mula sa mga Tsino, Hapon o mga Koreano. Ang Pranses Wiktionary ay mabilis na lumago noong 2006 salamat sa malaking bahagi sa bots sa pagkopya ng maraming entrado mula sa mga lumang, malayang lisensiyadong talatinigan, tulad ng ikawalo edition ng Dictionnaire de l'Académie française (1935, humigit-kumulang 35,000 na salita), at ang paggamit ng bot na magdagdag ng mga salita mula sa ibang mga edisyon Wiktionary sa pagsalin sa Pranses. Ang edisyong Ruso ay malapit na sa 80.000 entrado dahil sa mga idinagdag na boilerplate na entrado dahil kay "LXbot"(na may headings, ngunit walang kahulugan) para sa mga salita sa wikang Ingles at Aleman.[8]

Karamihan ng Wiktionary kasalukuyan ay gumagamit ng isang tekstuwal na logo na ginawa ni Brion Vibber, isang MediaWiki developer.[9] Sa kabila ng madalas na diskusyon ng pagbabago o pagpapalit ng logo, ang isang apat na bahagi na contest ay ginanap sa Wikimedia Meta-Wiki mula sa Septiyembre hanggang Oktubre 2006 [10] ay hindi nakita ang pakikilahok ng mas maraming mula sa Wiktionary komunidad bilang ng ilang mga miyembro ng komunidad ay inaasam. Ang logo na nanalo ay ginawa ni "Smurrayinchester". Simula noong ng Hunyo 2007, labimpito na ang edisyon ng Wiktionary - Pranses, Turko, Wikang Biyetnames, Arabe, Italyano, Suwesya, Koreano, Olandes, Lithuanian, Persa (Persian), Sisilyano, Ukrainian, Albanian, Simpleng Ingles, Corsican, Wolof, at Yidis - ay lumipat na sa napiling logo o ang ibang bersyon nito. Ang natitirang mga edisyon ay gumamit ang alinman sa kanilang wika-tiyak na bersyon ng tekstuwal logo o, sa kaso ng Galician Wiktionary, ang isang logo na tumutukoy isang talatinigan ng coat of arms nito. Sa buwan ng Abril ng 2009, ang isyu ay binuhay muli at tinalakay para makapag-resulta sa isang bagong logo pagtatapos ng taon.

Tingnan din baguhin

Mga sanggunian baguhin

  1. "Alexa rank". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2018-12-26. Nakuha noong 2009-06-18.
  2. Tingnan ang "Creating a Wikisaurus entry" para sa kabatiran ukol sa kayarian ng mga ipinasok sa Wikisaurus. Isang halimbawa ng isang mainam na anyo o pormat na pagkakapasok ang "Wikisaurus:insane".
  3. Wiktionary's current URL is www.wiktionary.org.
  4. Wiktionary total article counts are here. Detailed statistics by word type are available here.
  5. The user list at the English Wiktionary identifies accounts that have been given "bot status".
  6. TheDaveBot Naka-arkibo 2007-10-11 sa Wayback Machine., TheCheatBot Naka-arkibo 2007-10-11 sa Wayback Machine., Websterbot Naka-arkibo 2007-10-11 sa Wayback Machine., PastBot Naka-arkibo 2007-10-11 sa Wayback Machine., NanshuBot Naka-arkibo 2007-10-11 sa Wayback Machine.
  7. Hồ Ngọc Đức, Free Vietnamese Dictionary Project. Details at the Vietnamese Wiktionary.
  8. "LXbot". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2008-05-24. Nakuha noong 2009-06-22.
  9. "Wiktionary talk:Wiktionary Logo", English Wiktionary, Wikimedia Foundation.
  10. "Wiktionary/logo", Meta-Wiki, Wikimedia Foundation.

Mga panlabas na link baguhin

 
Wiktionary
Tingnan ang Wiktionary sa
Wiktionary, ang malayang talahulugan.