Iran

Ang Iran[5] (Persa[6]: ایران) ay isang gitnang silangang bansa na matatagpuan sa Timog-kanlurang Asya na pinapaligiran ng Aserbayan, Armenya, at Turkmenistan sa Hilaga, Pakistan, at Afghanistan sa silangan, Turkiya at Irak (Awtonomong Rehiyon ng Kurdistan) sa kanluran. Bagaman kilala na ito ng mga katutubo bilang Iran simula noong panahon ng dinastiyang Akemenida, tinutukoy ng Kanluraning Daigdig ang bansang ito bilang Persiya hanggang noong 1935. Noong 1959, ipinahayag ni Mohammad Reza Shah Pahlavi na maaaring gamitin ang parehong kataga. Noong 1979, isang rebolusyon na pinamunuan ni Ruhollah Khomeini sa kalaunan, ang nagtatag ng isang a teokratikong Republikang Islamiko at pinalitan ang pangalan ng bansa sa Ang Republikang Islamiko ng Iran (جمهوری اسلامی ایران)

Islamic Republic of Iran
Republikang Islamiko ng Iran
جمهوری اسلامی ايران
Jomhuri-ye Eslāmi-ye Irān
Pambansang Kasabihan: Esteqlāl, āzādī, jomhūrī-ye eslāmī [1]  (Persian)
"Independence, freedom, Islamic Republic"
(introduced 1979)
Pambansang Awit: Sorud-e Melli-e Iran [2]
Pununglunsod
(at pinakamalaking lungsod) 		Tehran
35°41′N 51°25′E / 35.683°N 51.417°E / 35.683; 51.417
Opisyal na wika Persa (Persian)
Pangalang-
turing		 Irani
Pamahalaan Republikang Islamiko
 -  Kataas-taasang Pinuno Ayatollah Ali Khamenei
 -  Pangulo Hassan Rouhani
Pagkatatag
 -  Panahong Proto-Elamite 3200-2700 BCE 
 -  Panahong Elamita 2700-550 BCE 
 -  Pagkabuo ng unang imperyong dinastikong Irani (Medo) 728-550 BCE 
 -  Dinastiyang Akemenida (pagsasaisa) 550-330 BCE 
 -  Dinastiyang Arsasida (unang pagsasaisang-muli) 248 BCE-224 CE 
 -  Dinastiyang Sasanida 224–651 CE 
 -  Dinastiyang Safabida (ikalawang pagsasaisang-muli) Mayo 1502 
 -  Unang Saligang-batas 1906 
 -  Rebolusyong Islamiko 1979 
Lawak
 -  Kabuuan 1,648,195 km2 (ika-18)
636,372 sq mi 
 -  Katubigan (%) 0.7
Santauhan
 -  Pagtataya ng 2007 71,208,0003 (ika-18)
 -  Lahatambilang ng 2006 (1385 AP) 70,472,846[3] (ika-17)
 -  Kakapalan 42/km2 (ika-158)
109/sq mi
KGK (KLP) Pagtataya ng 2005
 -  Kabuuan $610.4 billion[4] (ika-19)
 -  Bawat ulo $8,900[4] (ika-69)
Gini (1998) 43.0 (medium) 
TKT (2004) Increase 0.746 (medium) (96th)
Pananalapi Rial ng Iran (ريال) (IRR)
Pook ng oras IRST (TPO+3:30)
 -  Tag-araw (DST) - (TPO+3:30)
Internet TLD .ir
Kodigong pantawag 98

Iran ay isang multi-kultural na bansa na may maraming mga grupo ng etniko at wika. Ang pinakamalaking Persians (61%), Azerbaijan (16%), Kurds/Kurdistani (10%) at Lorestan (6%).[7]

Iran topo en.jpg

Mga teritoryong pampangasiwaanBaguhin

  1. Alborz Province
  2. Lalawigan ng Ardabil
  3. Silangang Aserbayan
  4. Kanlurang Aserbayan
  5. Lalawigan ng Bushehr
  6. Chaharmahal and Bakhtiari Province
  7. Gilan Province
  8. Golestān
  9. Hamadān
  10. Hormozgan Province
  11. Lalawigan ng Ilām
  12. Lalawigan ng Esfahān
  13. Lalawigan ng Kermān
  14. Fārs
  15. Lalawigan ng Kermānshāh
  16. North Khorasan Province
  17. Razavi Khorasan Province
  18. South Khorasan Province
  19. Khuzestan Province
  20. Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Province
  21. Kurdistan Province
  22. Lorestan Province
  23. Markazi Province
  24. Mazandaran Province
  25. Lalawigan ng Qazvin
  26. Lalawigan ng Qom
  27. Lalawigan ng Semnān
  28. Sistan and Baluchestan Province
  29. Lalawigan ng Tehrān
  30. Lalawigan ng Yazd
  31. Lalawigan ng Zanjān

Mga sanggunianBaguhin

May kaugnay na midya ang Wikimedia Commons ukol sa artikulong:
  1. ↑ http://www.bookrags.com/browse/Encyclopedia%20of%20Religious%20Practices/50 bookrags.com
  2. ↑ http://www.iranchamber.com/geography/articles/flag_anthem.php iranchamber.com
  3. ↑ Statistical Center of Iran. "تغییرات جمعیت کشور طی سال‌های ۱۳۳۵-۱۳۸۵" (sa wikang Persyano). Nakuha noong 2007-05-16.
  4. ↑ 4.0 4.1 CIA Factbook
  5. ↑ Panganiban, Jose Villa. (1969). "Iran". Concise English-Tagalog Dictionary.
  6. ↑ Abriol, Jose C. (2000). "Persa". Ang Banal na Biblia, Natatanging Edisyon, Jubileo A.D. Paulines Publishing House/Daughters of St. Paul (Lungsod ng Pasay) ISBN 9715901077.
  7. ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html



  Ang lathalaing ito na tungkol sa Iran ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

Kinuha mula sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Iran&oldid=1809367"