San Juan, Kalakhang Maynila
Ang Lungsod ng San Juan ay isa sa mga lungsod sa Kalakhang Maynila sa Pilipinas. Dating kabilang ito sa lalawigan ng Rizal hanggang opisyal na naging kabilang sa Kalakhang Maynila. Ang lungsod ang ikalawang pinakamaliit sa mga lungsod at bayan sa Kalakhang Maynila. Mas maliit lamang ang Pateros. Ang opisyal na mahabang pangalan ng San Juan ay Lungsod ng San Juan del Monte. Ito ang lugar ng unang labanan sa pagitan ng Katipunan, isang Filipinong organisasyong rebolusyonaryo, at ng Kastila.
San Juan ᜐᜈ᜔ ᜑᜓᜏᜈ᜔ Lungsod ng San Juan | ||
|---|---|---|
 Mga gusali sa Lungsod ng San Juan | ||
| ||
 Mapa ng Kalakhang Maynila na nagpapakita ng lokasyon ng San Juan. | ||
 | ||
.svg)  San Juan Lokasyon sa Pilipinas | ||
| Mga koordinado: 14°36′14″N 121°01′48″E / 14.604°N 121.03°E | ||
| Bansa |  Pilipinas | |
| Rehiyon | Pambansang Punong Rehiyon (NCR) | |
| Lalawigan | — | |
| Distrito | — 1381400000 | |
| Mga barangay | 21 (alamin) | |
| Pagkatatag | 1623 | |
| Pamahalaan | ||
| • Punong Lungsod | Francis Zamora (PDP-Laban) | |
| • Pangalawang Punong Lungsod | José Warren P. Villa (PDP-Laban) | |
| • Manghalalal | 109,640 botante (2022) | |
| Lawak | ||
| • Kabuuan | 5.95 km2 (2.30 milya kuwadrado) | |
| Populasyon (Senso ng 2020) | ||
| • Kabuuan | 126,347 | |
| • Kapal | 21,000/km2 (55,000/milya kuwadrado) | |
| • Kabahayan | 31,519 | |
| Ekonomiya | ||
| • Kaurian ng kita | ika-1 klase ng kita ng lungsod | |
| • Antas ng kahirapan | 0.09% (2021)[2] | |
| • Kita | ₱2,338,045,258.00 (2020) | |
| • Aset | ₱6,327,062,569.00 (2020) | |
| • Pananagutan | ₱2,398,017,526.00 (2020) | |
| • Paggasta | ₱1,823,480,615.00 (2020) | |
| Sona ng oras | UTC+8 (PST) | |
| Kodigong Pangsulat | 1500–1504 | |
| PSGC | 1381400000 | |
| Kodigong pantawag | 02 | |
| Uri ng klima | Tropikal na monsoon na klima | |
| Mga wika | wikang Tagalog | |
| Websayt | sanjuancity.gov.ph | |
- Para sa ibang gamit, tingnan ang San Juan.
Matatagpuan ang San Juan sa gitna ng Kalakhang Maynila. Napapaligiran ito ng Lungsod Quezon sa hilaga at silangan, Lungsod ng Mandaluyong sa timog, at lungsod ng Maynila sa kanluran. Ilang lamang sa mga interesadong lugar sa San Juan ang Dambana ng Pinaglabanan, na tinatakda ang unang labanan ng Katipunan, ang Greenhills Shopping Center, ang isa sa mga tanyag na pamilihan sa Kalakhang Maynila, lalo na ang mga elektronikang kagamitan, at ang Xavier School, isang tanyag na panay-lalaking hayskul sa Kalakhang Maynila. Matatagpuan din dito ang prestiyosong panay-babaeng Filipino-Intsik na paaralan ang Immaculate Conception Academy-Greenhills.
Sikat ang San Juan sa Pilipinas sa pagdiriwang ng kapistahan ng kanilang patron, si San Juan Bautista. Nagdidiwang ang mga taga doon sa pamamagitan ng pagbabasa ng tubig kahit sino sa lansangan (katulad ng ginagawa sa pag-bautismo).
Dating nagsilbi si dating Pangulo Joseph Estrada bilang punong bayan sa San Juan, na sinasabing ng ilan na siya ang malawakang nagpasulong ng bayan.
Noong Hunyo 16, 2007, niratipika ang pagpapalit ng bayan na sa pagiging mataas na urbanisadong lungsod, ayonsa sa Republic Act. Bilang 9388 Naka-arkibo 2016-03-03 sa Wayback Machine. (Isang Act na nagpapalit bayan ng San Juan na maging Mataas na Urbanisadong Lungsod upang kilalanin bilang Lungsod ng San Juan.) [3]
Kasaysayan
baguhinNoong unang panahon, ang lugar ay ngayon ay San Juan, na dating parte ng Kaharian ng Namayan, na huling naitala ni haring Lacantagean at ang kanyang konsort, Bouan.
Mga barangay
baguhinAng lungsod ng San Juan ay nahahati sa 21 mga barangay:
|
|
|
Demograpiko
baguhin| Taon | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1903 | 1,455 | — |
| 1918 | 6,172 | +10.11% |
| 1939 | 18,870 | +5.47% |
| 1948 | 31,493 | +5.86% |
| 1960 | 56,861 | +5.05% |
| 1970 | 104,559 | +6.27% |
| 1975 | 122,492 | +3.23% |
| 1980 | 130,088 | +1.21% |
| 1990 | 126,854 | −0.25% |
| 1995 | 124,187 | −0.40% |
| 2000 | 117,680 | −1.15% |
| 2007 | 125,338 | +0.87% |
| 2010 | 121,430 | −1.15% |
| 2015 | 122,180 | +0.12% |
| 2020 | 126,347 | +0.66% |
| Sanggunian: PSA[4][5][6][7] | ||
Sanggunian
baguhin- ↑
"Province:". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Republic Act No. 9388 - Charter of the City of San Juan" (PDF). Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2007-10-06. Nakuha noong 2007-06-25.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population (2015). "National Capital Region (NCR)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population and Housing (2010). "National Capital Region (NCR)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Censuses of Population (1903–2007). "National Capital Region (NCR)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑
"Province of". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga Kawing Panlabas
baguhin- Philippine Standard Geographic Code Naka-arkibo 2012-04-13 sa Wayback Machine.