Noruwega

Kaharian ng Norwega
*Kongeriket Norge* (Bokmål)
*Kongeriket Noreg* (Nynorsk)
*Norgga gonagasriika* (Northern Sami)
Kaharian ng Norwega Kongeriket Norge (Bokmål); Kongeriket Noreg (Nynorsk); Norgga gonagasriika (Northern Sami);
	Watawat Eskudo
	Salawikain: Makahari: "Alt for Norge"; "Ang lahat para sa Norwega"; 1814 Panunumpang Eidsvoll: "Enig og tro til Dovre faller"; "Katapatan at pagkakaisa hanggang kung magiba ang kabundukan ng Dovre";
	Awiting Pambansa: Ja, vi elsker dette landet (de facto); Oo, Minamahal Natin ang Bansang Ito; Makaharing Awit: Kongesangen; Ang Awit ng hari;
	Kinaroroonan ng Noruwega (matingkad na luntian) sa Europe (matingkad na abo) — [Gabay]
Kabisera	Oslo
Pinakamalaking lungsod	capital
Wikang opisyal	Noruwego (Bokmål / Nynorsk); Hilagang Sami; Lule Sami; Timog Sami
Kinilalang wikang panrehiyon	Kven; Skandoromani; Romani;
Pangkat-etniko	86.2% Norwego; 1.3% Sami; 11.8% Iba;
Katawagan	Norwego
Pamahalaan	Unitary parliamentary constitutional monarchy
• Hari	Haring Harald V
• Punong Tagapangasiwa	Jonas Gahr Støre (Ap)
• Pangulo ng Storting	Masud Gharahkhani (Ap) (2021–)
• Punong Hukom	Toril Marie Øie
• Current coalition	Ap, Sp
Lehislatura	Stortinget ; L Sámediggi
Itinatag
• Unification	872
• Saligang Batas	17 Mayo 1814
• Dissolution of; union with Sweden	7 Hunyo 1905
• Restoration from; Pananakop ng Aleman	8 Mayo 1945
Lawak
• Kabuuan	385,207 km2 (148,729 mi kuw) (ika-67a)
• Katubigan (%)	6b
Populasyon
• Pagtataya sa 2023	5,488,984 (ika-120)
• Senso ng 2013	5,063,709
• Densidad	14.0/km2 (36.3/mi kuw) (ika-213)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2017
• Kabuuan	$377.1 bilyon (ika-46)
• Bawat kapita	$70,665 (ika-4)
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2017
• Kabuuan	$391.959 bilyon (ika-22)
• Bawat kapita	$73,450 (ika-3)
Gini (2014)	23.5; mababa · ika-1
TKP (2017)	0.953; napakataas · ika-1
Salapi	Krone ng Norway (NOK)
Sona ng oras	UTC+1 (CET)
• Tag-init (DST)	UTC+2 (CEST)
Ayos ng petsa	aa.bb.tttt
Gilid ng pagmamaneho	kanan
Kodigong pantelepono	+47
Internet TLD	.noc
	Includes Svalbard and Jan Mayen. (Without these two areas, the area of Norway is 323,802 km2, placing it 67th in the world.); This percentage is for the mainland, Svalbard, and Jan Mayen. This percentage counts glaciers as "land". It's calculated as 19,940.14/(365,246.17+19,940.14).; Two more TLDs have been assigned, but are not used: .sj for Svalbard and Jan Mayen; .bv for Bouvet Island.;

Ang Kaharian ng Norway (Kaharian ng Noruwega^{[kailangan ng sanggunian]}) ay isang bansang Nordiko sa kanlurang bahagi ng Tangway ng Escandinava na hinahanggan ng Sweden, Finland, at Rusya, at na may territorial waters na hinaganggan ng waters ng Denmark at ng UK. May anyo itong pahaba at may ekstensibong baybayin katabi ng Karagatang Atlantiko kung saan napaparoon ang mga tanyag na fyord ng Norway. Napapasailalim din sa soberaniya ng Norway ang mga teritoryo ng Svalbard at Jan Mayen, na bahagi din ng Kaharian, at ang dependencies ng Isla Bouvet sa timog Karagatang Atlantiko at ang Isla Peter I sa timog Karagatang Pasipiko, na hindi bahagi ng Kaharian. Meron ding pag-aangkin ang Norway sa Dronning Maud Land sa Antarctica.

Etimolohiya baguhin

Pinaniniwalaan ng mga dalubhasa sa Etimolohiya na ang pangalan ng bansa ay nangangahulugang "ang daan patungo sa hilaga" (daang pahilaga), na sa Lumang Norse ay nor veg o norð vegr. Ang pangalan ng Norway sa Lumang Norse ay Nóregr.

Heograpiya baguhin

Binubuo ng Norway ang kanlurang bahagi ng Scandinavia sa Hilagang Europa. Ang matarik na baybay-dagat, na hinahati ng malalaking mga fjord at libu-libong mga pulo, na may habang 25,000 kilometro (16,000 mi) at 83,000 kilometro (52,000 mi) at kinapalolooban ng mga fjord at mga pulo. Naghahati ng hangganan ang Norway sa mga bansang Sweden, Finland, at Rusya. Sa hilaga, kanluran at timog, naghahanggan ang Norway sa Dagat Barents, sa Dagat Norway, sa Dagat Hilaga. at Skagerrak.^[2]

Ekonomiya baguhin

Ang Norway na ang marahil ang pinaka-mayamang bansa sa buong Europa, kung tutuusin ang GDP ng isang bansa. Ayon na din sa Mga Nagkakaisang Bansa ang Norway na rin ang may pinakamataas na antas ng pamumuhay sa buong mundo.

Demograpiya baguhin

Mga pinakamalaking bayan at lungsod baguhin

Talababa baguhin

↑ ^1.0 ^1.1 "Population 1 January 2010 and 2011 and changes in 2010, by immigration category and country background. Absolute numbers". Statistics Norway. 1 January 2010. Nakuha noong 23 July 2011.
↑ ^2.0 ^2.1 Central Intelligence Agency. "Norway". The World Factbook. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 16 Oktubre 2015. Nakuha noong 20 June 2013. Naka-arkibo 6 May 2020^{[Date mismatch]} sa Wayback Machine.
↑ "New government 14.10.2021". Nakuha noong 2021-10-14. {{cite web}}: |archive-date= requires |archive-url= (tulong)
↑ "Arealstatistics for Norway 2019, Kartverket, mapping directory for Norway". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2019-06-08. Nakuha noong 2017-11-17.
↑ "Population, 2023-01-01" (sa Ingles). Statistics Norway. 2023-02-21. Nakuha noong 2023-02-28.
↑ "Population on 1 April 2013". Statistics Norway.
↑ ^7.0 ^7.1 ^7.2 ^7.3 "Norway". International Monetary Fund.
↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Nakuha noong 4 December 2015.
↑ "2016 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2016. Nakuha noong 21 March 2017.
↑ Central Intelligence Agency. "Area". The World Factbook. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 31 Enero 2014. Nakuha noong 20 June 2013. Naka-arkibo 31 January 2014^{[Date mismatch]} sa Wayback Machine.

Ang lathalaing ito na tungkol sa Heograpiya at Noruwega ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

[autogenerated6-1] 1.0 ^1.1 "Population 1 January 2010 and 2011 and changes in 2010, by immigration category and country background. Absolute numbers". Statistics Norway. 1 January 2010. Nakuha noong 23 July 2011.

[factbook-2] 2.0 ^2.1 Central Intelligence Agency. "Norway". The World Factbook. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 16 Oktubre 2015. Nakuha noong 20 June 2013. Naka-arkibo 6 May 2020^{[Date mismatch]} sa Wayback Machine.

[3] "New government 14.10.2021". Nakuha noong 2021-10-14. {{cite web}}: |archive-date= requires |archive-url= (tulong)

[4] "Arealstatistics for Norway 2019, Kartverket, mapping directory for Norway". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2019-06-08. Nakuha noong 2017-11-17.

[ssbf-5] "Population, 2023-01-01" (sa Ingles). Statistics Norway. 2023-02-21. Nakuha noong 2023-02-28.

[6] "Population on 1 April 2013". Statistics Norway.

[imf2-7] 7.0 ^7.1 ^7.2 ^7.3 "Norway". International Monetary Fund.

[eurogini-8] "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Nakuha noong 4 December 2015.

[HDI-9] "2016 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2016. Nakuha noong 21 March 2017.

[CIA,_List_of_states_for_area-10] Central Intelligence Agency. "Area". The World Factbook. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 31 Enero 2014. Nakuha noong 20 June 2013. Naka-arkibo 31 January 2014^{[Date mismatch]} sa Wayback Machine.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Kaharian ng Norwega Kongeriket Norge (Bokmål) Kongeriket Noreg (Nynorsk) Norgga gonagasriika (Northern Sami)
Watawat Eskudo
Salawikain: Makahari: "Alt for Norge" "Ang lahat para sa Norwega" 1814 Panunumpang Eidsvoll: "Enig og tro til Dovre faller" "Katapatan at pagkakaisa hanggang kung magiba ang kabundukan ng Dovre"
Awiting Pambansa: Ja, vi elsker dette landet (de facto) Oo, Minamahal Natin ang Bansang Ito Makaharing Awit: Kongesangen Ang Awit ng hari
Kinaroroonan ng Noruwega (matingkad na luntian) sa Europe (matingkad na abo) — [Gabay]
Kabisera	Oslo
Pinakamalaking lungsod	capital
Wikang opisyal	Noruwego (Bokmål / Nynorsk) Hilagang Sami Lule Sami Timog Sami
Kinilalang wikang panrehiyon	Kven Skandoromani Romani
Pangkat-etniko	86.2% Norwego^[1] 1.3% Sami^[2] 11.8% Iba^[1]
Katawagan	Norwego
Pamahalaan	Unitary parliamentary constitutional monarchy

• Hari	Haring Harald V
• Punong Tagapangasiwa	Jonas Gahr Støre (Ap)
• Pangulo ng Storting	Masud Gharahkhani (Ap) (2021–)
• Punong Hukom	Toril Marie Øie
• Current coalition	Ap, Sp^[3]

Lehislatura	Stortinget L Sámediggi
Itinatag

• Unification	872
• Saligang Batas	17 Mayo 1814
• Dissolution of union with Sweden	7 Hunyo 1905
• Restoration from Pananakop ng Aleman	8 Mayo 1945

Lawak
• Kabuuan	385,207^[4] km² (148,729 mi kuw) (ika-67^a)
• Katubigan (%)	6^b
Populasyon
• Pagtataya sa 2023	5,488,984^[5] (ika-120)
• Senso ng 2013	5,063,709^[6]
• Densidad	14.0/km² (36.3/mi kuw) (ika-213)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2017
• Kabuuan	$377.1 bilyon^[7] (ika-46)
• Bawat kapita	$70,665^[7] (ika-4)
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2017
• Kabuuan	$391.959 bilyon^[7] (ika-22)
• Bawat kapita	$73,450^[7] (ika-3)
Gini (2014)	23.5^[8] mababa · ika-1
TKP (2017)	0.953^[9] napakataas · ika-1
Salapi	Krone ng Norway (NOK)
Sona ng oras	UTC+1 (CET)
• Tag-init (DST)	UTC+2 (CEST)
Ayos ng petsa	aa.bb.tttt
Gilid ng pagmamaneho	kanan
Kodigong pantelepono	+47
Internet TLD	.no^c
Includes Svalbard and Jan Mayen. (Without these two areas, the area of Norway is 323,802 km², placing it 67th in the world.^[10]) This percentage is for the mainland, Svalbard, and Jan Mayen. This percentage counts glaciers as "land". It's calculated as 19,940.14/(365,246.17+19,940.14). Two more TLDs have been assigned, but are not used: .sj for Svalbard and Jan Mayen; .bv for Bouvet Island.