Pangasinan
- Para sa wika, tingnan ang Wikang Pangasinan.
Ang Pangasinan ay isang lalawigan ng Pilipinas sa rehiyon ng Ilocos. Matatagpuan ang lalawigan sa kanlurang bahagi ng pulo ng Luzon sa may Golpo ng Lingayen at Timog Dagat Tsina. Ito ay may kabuuang sukat na 5,451.01 square kilometre (2,104.65 mi kuw).[3] Ayon sa senso noong 2010, ang populasyon ay nasa 2,779,862.[4]
Pangasinan | |||
|---|---|---|---|
| Lalawigan ng Pangasinan | |||
 | |||
| |||
 Mapa ng Pilipinas na magpapakita ng lalawigan ng Pangasinan | |||
 | |||
| Mga koordinado: 15°55'N, 120°20'E | |||
| Bansa |  Pilipinas | ||
| Rehiyon | Rehiyon ng Ilocos | ||
| Kabisera | Lingayen | ||
| Pagkakatatag | 1611 | ||
| Pamahalaan | |||
| • Uri | Sangguniang Panlalawigan | ||
| • Gobernador | Amado Espino III | ||
| • Manghalalal | 1,946,692 na botante (2019) | ||
| Lawak | |||
| • Kabuuan | 5,451.01 km2 (2,104.65 milya kuwadrado) | ||
| Populasyon (senso ng 2020) | |||
| • Kabuuan | 3,163,190 | ||
| • Kapal | 580/km2 (1,500/milya kuwadrado) | ||
| • Kabahayan | 654,240 | ||
| Ekonomiya | |||
| • Kaurian ng kita | ika-1 klase ng kita ng lalawigan | ||
| • Antas ng kahirapan | 12.91% (2018)[2] | ||
| Pagkakahating administratibo | |||
| • Mataas na urbanisadong lungsod | 0 | ||
| • Lungsod | 4 | ||
| • Bayan | 44 | ||
| • Barangay | 1,364 | ||
| • Mga distrito | 6 | ||
| Sona ng oras | UTC+8 (PST) | ||
| Kodigo postal | 2400–2447 | ||
| PSGC | 015500000 | ||
| Kodigong pantawag | 75 | ||
| Kodigo ng ISO 3166 | PH-PAN | ||
| Klima | tropikal na monsoon na klima | ||
| Mga wika | Wikang Pangasinan wikang Sambal Wikang Bolinao Kayapa Kallahan | ||
| Websayt | http://www.pangasinan.gov.ph/ | ||
Pangasinan ang pangalan ng lalawigan, ng mga mamamayan, at ang pangunahing wikang sinasalita sa lalawigan. Tinatayang nasa 1.5 milyong ang mga katutubong Pangasinan. Isa ang wikang Pangasinan sa mga opisyal na kinikilalang wikang rehiyunal sa Pilipinas. Sinasalita ang Pangasinan bilang ikalawang wika ng mga etnikong minorya sa Pangasinan. Ang pinakakilalang pangkat etnikong minorya sa Pangasinan ay ang mga Iloko, Bolinao at mga Tagalog.
HeograpiyaBaguhin
PampulitikaBaguhin
Ang lalawigan ng Pangasinan ay nahahati sa 44 bayan, 4 na lungsod, at 1,364 na mga barangay. May anim na distritong pangkinatawan ang lalawigan ng Pangasinan.
Mga LungsodBaguhin
Mga BayanBaguhin
PisikalBaguhin
Matatagpuan ang lalawigan ng Pangasinan sa kanlurang gitnang bahagi ng pulo ng Luzon sa Pilipinas. Naghahanggan ang Pangasinan sa mga lalawigan ng La Union at Benguet sa hilaga, sa Nueva Vizcaya at Nueva Ecija sa silanga, at sa Zambales at Tarlac sa timog. Matatagpuan sa kanluran ng lalawigan ang Dagat Timog Tsina.
May kabuuang sukat ang Pangasinan na 5,451.01 square kilometre (2,104.65 mi kuw).[3] Ang lalawigan ay nasa 170 kilometro (105.633 mi) hilaga ng Maynila, 50 kilometro (31.0685 mi.) timog ng Lungsod ng Baguio, 115 kilometro (71.4576 mi.) hilaga ng Pandaigdigang Paliparan at Daungan ng Subic, at 80 kilometro (49.7096 mi.) hilaga ng Paliparang Pandaigdig ng Clark.
DemograpiyaBaguhin
| Senso ng populasyon ng Pangasinan | ||
|---|---|---|
| Taon | Pop. | ±% p.a. |
| 1990 | 2,020,273 | — |
| 1995 | 2,178,412 | +1.42% |
| 2000 | 2,434,086 | +2.41% |
| 2007 | 2,645,395 | +1.15% |
| 2010 | 2,779,862 | +1.82% |
| Source: National Statistics Office[4] | ||
PopulasyonBaguhin
Ang mga mamamayan ng Pangasinan (Totoon Pangasinan) ay tinatawag na Pangasinan o sa Kinastilang Pangasinense, o sa payak na taga-Pangasinan. Ikatlong pinakamataong lalawigan ang Pangasinan sa Pilipinas. Ayon sa senso noong 2000, 47 bahagdan ng populasyon ay mga Totoon Pangasinan at 44 na bahagdan ay mga Iloko.
Mga sanggunianBaguhin
- ↑ "Province: Pangasinan". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
- ↑ https://psa.gov.ph/sites/default/files/Table%202.%20%20Updated%20Annual%20Per%20Capita%20Poverty%20Threshold%2C%20Poverty%20Incidence%20and%20Magnitude%20of%20Poor%20Population%20with%20Measures%20of%20Precision%2C%20by%20Region%20and%20Province_2015%20and%202018.xlsx; petsa ng paglalathala: 4 Hunyo 2020; tagapaglathala: Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas.
- ↑ 3.0 3.1 "List of Provinces". PSGC Interactive. Makati City, Philippines: National Statistical Coordination Board. Nakuha noong 11 Pebrero 2013.
- ↑ 4.0 4.1 "Population and Annual Growth Rates for The Philippines and Its Regions, Provinces, and Highly Urbanized Cities" (PDF). 2010 Census and Housing Population. National Statistics Office. Nakuha noong 13 Pebrero 2013.