Paradiso (Divine Comedy)

Ang Paradiso (salitang Italyano para sa "Paraiso" o "Langit") ay ang ikatlo at hulíng bahagi ng ika-14 dantaong tulang epiko ni Dante Alighieri na Divine Comedy, na kasunod ng Inferno at Purgatorio. Ito ay alegorikong pagsasalaysay ng paglalakbay ni Dante sa langit, sa pamamatnubay ni Beatrice, na kumakatawan sa teolohiya. Sa tula, ang paraiso ay inilalarawan bílang isang serye ng mga konsentrikong globo na nakapalibot sa Daigdig, na kinabibilangan ng Buwan, Merkuryo, Benus, ang Araw, Marte, Hupiter, Saturno, ang Nakapirming mga Talà, ang Primum Mobile, at sa wakas, ang Empyrean. Sa alegorya, kumakatawan ang tula sa pagpapanaog ng kaluluwa tungo sa Diyos.

Si Dante at Beatrice habang kausap ang mga guro ng karunungan, Thomas Aquinas, Albertus Magnus, Peter Lombard at Sigier ng Brabant sa loob ng Globo ng Araw (fresco ni Philipp Veit), Canto 10.

Buod

Ang tula ay nagsisimula sa tuktok ng Bundok Purgatoryo, ng tanghali sa Miyerkules matapos ang Pasko ng Pagkabuhay. Matapos pumanaog mula sa Globo ng apoy na pinaniniwalaang nasa pinakataas na atmospera ng Daigdig (Canto I), pinatnubayan ni Beatrice si Dante tungo sa siyam na globong selestiyal ng Langit, papunta sa Empyrean, ang tahanan ng Diyos. Ang siyam na globo ay konsentriko, tulad ng standard medieval geocentric model of cosmology,^[1]na kinuha kay Ptolemy. Ang Empyrean is di-materyal. Sa Purgatoryo naman, ang estraktura ng Langit ni Dante ay sa pormang 9+1=10, na ang isa sa mga sampung rehiyon ay naiiba sa natitiráng siyam.

Ang Siyam na Globo ng Langit

Unang Globo (Ang Buwan: Ang Pabago-bago)

Ang waxing at waning ng buwan ay inuugnay sa inkonstansiya o kapabagu-baguhan. Dahil dito, ang globo ng buwan ay para sa mga kaluluwa na iniwan ang kanilang mga sinumpaang pangako, at nagkulang sa katatagan ng loob. (Canto II).

Ikalawang Globo (Merkuryo: Ang Ambisyoso)

Dahil sa kalapitan nito sa araw, ang planetang Merkuryo ay mahirap makita. Sa alegorya, ang planeta ay kumakatawan sa mga gumawa ng kabutihan dahil sa kagustuhang sumikat, ngunit, dahil sa pagiging ambisyoso, ay nagkulang sa bansay ng katarungan.

Ang mga Empyrean

Mula sa Primum Mobile, pumanaog si Dante papunta sa isang dako sa ibayo ng pisikal na eksistensiya, ang Empyrean, na ang tahanan ng Diyos. Si Beatrice, na kumakatawan sa teolohiya, ay nagbagong-anyo upang maging mas maganda pa kaysa dati, at si Dante naman ay nabalot ng liwanag, na paraan upang makita niya ang Diyos.^[45] (Canto XXX):

"Like sudden lightning scattering the spirits

of sight so that the eye is then too weak

to act on other things it would perceive,

such was the living light encircling me,

leaving me so enveloped by its veil

of radiance that I could see no thing.

The Love that calms this heaven always welcomes

into Itself with such a salutation,

to make the candle ready for its flame."^[46]

Tingnan din

• Divina Commedia
• Inferno
• Purgatorio