Sigaw ng Nueva Ecija

Ang unang Sigaw ng Nueva Ecija (Filipino: Sigaw ng Nueva Ecija ; Espanyol : Grito de Nueva Écija ) ay naganap noong Setyembre 2–5, 1896, sa lalawigan ng Nueva Ecija, sa Pilipinas ilalim ng pamumuno ng mga Espanyol . Sumunod ito sa ilang sandali matapos ang Sigaw ng Pugad Lawin at ang unang panawagan para sa rebolusyon sa gitnang Luzon . Humigit-kumulang 3,000 boluntaryo ang pinangunahan nina Mariano Llanera at Pantaleon Valmonte (ang mga Gobernadorcillos ng Cabiao at Gapan, ayon sa pagkakabanggit). Nagmartsa sila patungo sa San Isidro, ang kabisera ng probinsiya, kung saan pagkatapos makipaglaban sa ilang mga labanan sa mga pwersang Espanyol, ang kanilang hukbo ay napilitang umatras at magsagawa ng pakikidigmang gerilya .

Sigaw ng Nueva Ecija
Bahagi ng the Philippine Revolution
Petsa September 2–5, 1896 Lookasyon Nueva Ecija, Pilipinas Resulta Taktical na panalo ng mga Filipino Stratehiyang panalo ng Espanya *Umpisa ng Rebolusyon sa Central Luzon
Mga nakipagdigma
Katipunan	Spanish Empire
Mga kumander at pinuno
Mariano Llanera Pantaleon Valmonte  Manuel Tinio	Joaquin Machorro † Lopez Arteaga
Lakas
3,000 volunteers (500 engaged)	200 men 6 Civil Guards 3 officers (initial)
Mga nasawi at pinsala
60 namatay	hindi mabilang

Paniniil ng Espanya

Bilang tugon sa pang-aapi ng mga Kastila, ang pagbuo ng Katipunan, ang Sigaw ng Pugad Lawin, noong Agosto 1896, at ang sumunod na panunupil, pinamunuan ni Mariano Llanera ang humigit-kumulang 700 tauhan mula sa Cabiao, habang pinamunuan ni Pantaleon Valmonte ang mga tropa mula sa Gapan . Sina Manuel Tinio, Koronel Alipio Tecson, at ang kanilang mga tauhan ay sumama rin sa pinagsamang pwersa nina Llanera at Valmonte. Kasama ng mga tao sa karatig bayan ng Arayat, Deliquente (San Antonio), at Jaen, ang puwersang ito ay may bilang na tatlong libong Pilipinong rebolusyonaryo, at naghanda itong agawin ang kabisera ng probinsiya ng San Isidro. Bagama't may bilang na 3,000 ang puwersa, nasa 100 riple lamang ang taglay nito. Kaya, inayos ng mga Pilipino ang kanilang mga sarili sa Sitio Pulu, mga 5 kilometro mula sa San Isidro, at pumili ng 500 tauhan para sa paunang pag-atake, at piniling gamitin ang Cabiao Brass Band upang itago ang kilusang militar bilang isang mapayapang martsa na ibig sabihin. upang mapalaya ang mga nahuli na ng mga Espanyol.

Pagdating sa San Isidro, galit na galit na nilabanan ng mga rebolusyonaryo ang mga Kastila, na nagtanggol sa kanilang sarili sa Casa Tribunal at Arsenal, gayundin sa ibang mga gusali ng pamahalaan, at sa mga bahay ng mga residenteng Espanyol. Ang kumander ng Kastila na si Joaquin Machorro, kumander ng Guardia Civil, ay napatay sa unang araw ng labanan. Sa pagtatapos ng tatlong araw na labanan, ang mga Espanyol ay itinaboy, at ang mga rebolusyonaryo ay tila nanaig.

Ganting atake ng mga Espanyol

Naantala ang reaksyon ng mga Espanyol dahil sa laki ng pag-aalsa sa lalawigan at sa paligid nito. Gayunpaman, sa mga sumunod na araw, si Major Lopez Arteaga ay nagmamadaling nag-organisa ng isang kumpanya ng 200 lalaki. Sumunod ang labanan sa buong sumunod na gabi.

Sa pagkakataong ito, nanaig ang hukbong Kastila, nang mabawi nila ang pag-aari ng bayan. Matagumpay nilang napalayas ang mga rebelde sa mga sentro ng gobyerno. Dumating ang mas maraming tropang Espanyol mula sa Peñaranda, na pinilit na umatras ang mahinang armadong mga rebelde at nag-iwan ng 60 sa kanilang mga kasamang napatay.

Patuloy na tinugis ng mga Espanyol ang mga rebelde, galit na pinalayas ang mga rebelde sa Cabiao. Ang mga rebelde ng Cabiao ay umatras sa Candaba, Pampanga, habang ang mga rebelde ng Gapan ay umatras sa San Miguel de Mayumo, Bulacan . Ang mga rebelde ng San Isidro ay tumawid sa ilog patungo sa kaligtasan sa Jaen, Nueva Ecija. Ipinagtanggol ni Manuel Tinio ang mga rebeldeng tumatawid sa ilog, na pawang mga kamag-anak ng mga lokal na rebelde, at kabilang sa kanyang mga kamag-anak.

Digmaang gerilya

Pagkatapos ng pag-atras, sina Llanera, Tinio, at iba pang kumander ng Nueva Ecijano, ay lumipat sa pakikidigmang gerilya hanggang sa muli silang makapag-ipon para sa isa pang opensiba. Ang taktika na ito, bagama't epektibo sa pagpigil ng oras, ay nagdulot ng madaming nasawi sa mga rebolusyonaryo, habang galit na galit na hinabol sila ng mga Espanyol. Ang mga heneral na tulad ni Manuel Tinio ay nagpatuloy na tumakas mula sa pagtugis at pagtatago, habang ang mga rebolusyonaryo ay patuloy na nakikipaglaban sa mga desperadong labanan laban sa isang armado at handang-handa na kaaway. Nagpatuloy ito hanggang sa huling bahagi ng Disyembre kung saan, pansamantala, walang pagtugis ng mga Kastila at tila natapos na ang rebolusyon. Ginamit ni Llanera ang mahalagang paghinto na ito upang muling magsama para sa isa pang pagtatangka sa pag-aalsa.