Tendinitis

Ang tendinitis o tendonitis, na nangangahulugan ng pamamaga ng litid (ang hulapi na -itis ay tumutukoy sa kondisyon ng pamamaga), ay isang uri ng tendinopathy na karaniwang napagkakamalan sa mas karaniwang tendinosis, na may magkapareho sintomas gayunpaman nangangailangan ng ibang lunas. Ang katawagang tendinitis ay dapat na nakalaan para sa mga pinsala sa litid na may malubhang pinsala na kaugnay sa pamamaga. Karaniwan ang tendinitis ay nakikilala sa pamamagitan ng bahagi ng katawan na sangkot, tulad ng Achilles tendinitis (naaapektuhan ang litid na Achilles), o patellar tendinitis (jumper's knee, naaapektuhan ang litid na patellard).

Mga uri

Ang pinsala ng tendinitis ay karaniwan sa mataas na bahagi ng balikat at sa mababang bahagi ng siko (kabilang ang rotator cuff) at di gaanong karaniwan sa balakang at katawan (torso). Iba't iba ang kadalasan at kalubhaan ng tendinitis sa iba't ibang tao depende sa uri nito. Halimbawa, ang mga umaakyat ng bundok na mabato (rock climbers) ay kadalasang nagkakaroon ng tendinitis sa daliri o siko habang sa mga manlalangoy ay ang kanilang balikat. Ang Achilles tendinitis ay isang karaniwang pinsala, partikular sa palakasan na mayroong pag-ulos at pagtalon, habang ang patellar tendinitis ay karaniwan sa mga manlalaro ng basketbol at volleyball dahil sa malimit na pagtalon at pagbagsak. Sa medisinang beterinaryo, ang katumbas ng Achilles tendinitis ay ang bowed tendon, tendinitis ng superficial digital tendon ng kabayo.

Pagsuri

Ang mga sintomas ay maaaring naiiba mula sa mga sakit o kirot at kawalang-kilos. Ang maga ay maaaring mangyari kasama sa init at pamumula, ngunit hindi sa lahat ng mga kaso, maaaring may nakikita buhol na pumapalibot sa kasukasuan. Sa kalagayan na ito, ang sakit ay karaniwang mas masahol pa sa buo at pagkatapos ng ehersisyo, at ang litid at magkasanib na lugar ay maaaring maging matigas sa susunod na araw habang ang kalamnan ay humigpit mula sa paggalaw ng litid. Maraming pasyente ang nag-ulat ng stress sa kanilang buhay na may kaugnayan sa ang mga simula ng sakit na kung saan ay maaaring magbigay ng kontribusyon sa mga sintomas. Kung ang mga sintomas ng tendinitis ay tumagal ng ilang buwan o mas matagal pa ito ay marahil tendinosis.

Paggamot

Ang lunas ng mga pinsala sa litid ay mahalagang praktikal. Paggamit ng mga gamot na hindi steroidal anti-inflammation kasama ang terapewtikang pisikal, pahinga, at dahan-dahang bumalik sa pag-eehersisiyo ay isang karaniwang terapewtika. Ang pagpapahinga ay tumutulong sa pag-iwas ng karagdagang pinsala sa litid. Yelo ay epektibo sa nakapapawi ng sakit, pagpiga (compression) sa sobrang pamamaga, at pagpapasigla ng sirkulasyon ng dugo. Pagpiga at pagtaas (elevation) ay parehong epektibo katulad ng yelo sa kanilang kakayahan upang rendahan ang labis-labis, hindi kailangang pamamaga. Ang paunang pagbawi ay karaniwang nasa loob ng 2 hanggang 3 araw at buong paggaling ay sa loob ng 4 hanggang 6 linggo. Ang tendinosis ay mas karaniwan kaysa sa tendinitis, at magkapareho sintomas. Tendinitis ang kadalasang unang nagagamot tulad ng tendinosis. Ito ay maaaring makatulong na maiwasan ang pangmatagalang problema ng tendinosis, na tumatagal na pagalingin. Ang pagturok ng steroid ay hindi napatunayan ng pangmatagalang lunas at pantay sa mga NSAID sa maikling katawagan. Sa malalang tendinitis ang terapewtikang laser na natuklasang mahusay na lunas sa pagbaba sakit, subalit walang iba pang mga epekto ang natala.

Pananaliksik

Ang awtologong pagturok ng dugo ay isang paraan na kung saan ang lugar ng tendinitis ay iniiksyunan ng sariling dugo ng pasyente upang maisulong ang paggaling. Ang proseso ay magsasanhi ng sakit ng ilang mga araw ang dugo ay maaring ma-irita ang litid. Ang platelet-derived growth factor, na kung saan ay matatagpuan sa mga platelet, ay itinuturing na nagsisimula sa proseso ng pagbawi. Ang pamamaraan ay sinubukan sa dalawang maliit na mga pagsubok na nauukol sa tennis elbow.