Wikang Hiligaynon

Hiligaynon
Hiligaynon
Ilonggo
Katutubo sa	Pilipinas
Rehiyon	Bisayas, Mindanao
Mga natibong tagapagsalita	11 million total (first language: 7 million, second language: 4 million (est.))
Pamilya	Austronesyo Malayo-Polinesyo Pilipino Malawakang Gitnang Pilipino Gitnang Pilipino Bisaya Sentro han Kabisayaan Hiligaynon; ; ; ; ; ; ;
Mga diyalekto	Standard/Urban Hiligaynon (Iloilo probinsya/Metro Iloilo diyalekto);; ; Guimaras Hiligaynon;; ; Bacolodnon Hiligaynon (Metro Bacolod diyalekto);; ; Negrense Hiligaynon (Negros Occidental dialect);; ; Mindanao Hiligaynon; ;
Sistema ng panulat	Latin (Anyong Pilipino);; Naunang naisulat sa Baybayin
Opisyal na katayuan
Opisyal na wika sa	Wikang Rehiyonal ng Pilipinas
Pinapamahalaan ng	Komisyon sa Wikang Filipino; (Commission on the Filipino Language)
Mga kodigong pangwika
ISO 639-2	hil
ISO 639-3	hil
	Ang mapa ng kailonggohan

Ang Wikang Hiligaynon ay tumutukoy sa wika at kultura na may kaugnayan sa Iloilo at Negros Occidental. Kilala rin sa tawag na Wikang Ilonggo. Ginagamit rin ito sa mga grupo ng isla sa Panay, at probinsiya na rin tulad ng Capiz, Antique, Aklan, Guimaras, at mga parte ng Mindanao tulad ng Koronadal, Timog Cotabato, Sultan Kudarat at gayundin ang malalaking parte ng Hilagang Cotabato. Meron itong mahigit 7,000,000 katao sa loob at maging sa labas ng Pilipinas na bihasa sa wikang Hiligaynon, at ang karagdagang 4,000,000 katao naman na marunong nito at karagdagan lang sa kanilang lingguwa prangka. Kabilang ito sa pamilya ng Wikang Bisaya na kung saan ay kabilang din ito sa mga pangunahing wika ng Pilipinas.

Gamit

Maraming salitang Kastila sa Hiligaynon, mas marami kaysa Tagalog, bagaman sa kolokyal na pananalita madalas gamitin sa Tagalog ang mga salitang Kastila.

Kadalasang "Ilonggo" ang tawag sa Wikang Hiligaynon sa Iloilo at Negros Occidental. Kung tutuusin, ang Ilonggo ay isang pangkat ng ethnolinggwistiko na tumutukoy sa mga mamamayan ng Iloilo at gayundin ang kulturang Hiligaynon. Ang pagitan ng diyalektong Ilonggo at ang katawagang Hiligaynon ay hindi matukoy sa kadahilangang maaaring ang isa ay pwedeng tumukoy sa wika at ang isa naman ay sa tao.

Ang Hiligaynon ay maraming hiram na salita mula sa wikang Espanyol mula sa mga pangngalan (hal., santo mula sa santo), pantukoy (hal., berde mula sa verde, luntian), pang-ukol (e.g., antes mula sa antes, bago), at pangatnig (hal. pero mula sa pero). Gayumpaman, marami pa ring wikang Espanyol ang hiniram ng wikang Hiligaynon tulad ng barko (barco), sapatos (zapatos), kutsilyo (cuchillo), kutsara (cuchara), tenedor, plato (plato), kamiseta (camiseta), and kambiyo (cambio).

Mga halimbawa

Mga pangungusap

Maayong aga/gab-i
Magandang umaga/gabi

Tagbalay
Tao po

Malakat ka na
Aalis ka na

Subong na lang
Ngayon na lang

Ihatag mo ini sa iya palihog
Pakibigay mo ito sa kaniya

Nagakadlaw na siya
Tumatawa na siya

Kaon ka na sang kan-.on
Kumain ka ng kanin!

Nakaka-on na ako sang kan-on
Kumain na ako ng kanin

Nagaka-on ako sang kan-on
Kumakain ako ng kanin

Karon, maka-on ako sang kan-on
Mamaya, kakain ako ng kanin

Diin ka makadto
Saan ka pupunta

Bakal!
Pabili

Tagpila ini
Magkano ito

Palangga ta ka
Mahal kita

Palangga ta man ka
Mahal din kita

Siraduhi palihog ang pirtahan
Pakisara ang pintuan

Palihog trapuhi ang lamesa
Pakipunasan ang mesa

Salitang Hiligaynon

Nasasakupang Hiligaynon

Bisayas

Kanlurang Bisayas (Rehiyon ng 6)
- Aklan - 90%
- Capiz - 93%
- Guimaras - 92%
- Iloilo - Lungsod ng Iloilo - 95%
- Negros Occidental - Bacolod - 91%

Mindanaw

Hilagang Mindanao (Rehiyon ng 10)
- Bukidnon - 70%
SOCCSKSARGEN (Rehiyon ng 12)
- Cotabato - 83%
- Sultan Kudarat - 88%
- Timog Cotabato - 89%

Mga salita

Tagalog	Hiligaynon
bahay	balay
ito	ini
iyan	ina
iyon	ato
dito	diri
diyan	dira
doon	didto
at	kag
masarap	manamit

Mga panghalip

Tagalog	ang	ng	sa
ako	ako	ko	akon
ikaw	ikaw / ika	mo	imo
ka	ikaw / ika	mo	imo
siya	siya	niya	iya
tayo	kita	naton	aton
kami	kami	namon	amon
sila	sila	nila	inyo
kayo	kamo	ninyo	ila