Imperyong Aleman
Ang Imperyong Aleman (Aleman: Deutsches Kaiserreich, opisyal na Deutsches Reich)[5][6][7] ay ang makasaysayan na Alemang estadong bansa[8] na umiral mula sa pag-iisa ng Alemanya noong 1871 hanggang sa pagbibitiw sa tungkulin ni Guillermo II (Aleman: Kaiser Wilhelm II) noong Nobyembre 1918.
Aleman na Reich Deutsches Reich
| |
|---|---|
| 1871–1918 | |
 Sagisag
| |
Salawikain: Gott mit uns "Diyos kasama natin" | |
Awiting Pambansa:
| |
 Ang Alemanya sa bisperas ng Unang Digmaang Pandaigdig | |
-de.svg) Mga estado ng Imperyong Aleman (Prussia ipinapakita sa bughaw). | |
| Kabisera | Berlin 52°31′N 13°24′E / 52.517°N 13.400°E |
| Karaniwang wika | Opisyal: Aleman |
| Relihiyon | Whitaker's data for 1890[1] Mayorya: 62.8% Protestante (Luterano, Reporma, Prusyanong Nagkakaisa) Mga minorya:
35.8% Katoliko Romano, 1.1% Hudyo |
| Pamahalaan | Pederal na monarkiyang konstitusyonal (hanggang Oktubre 1918) Pederal na Parlamentaryong monarkiyang konstitusyonal (Oktubre 1918 hanggang Nobyembre 1918) |
| Emperador | |
• 1871–1888 | Wilhelm I |
• 1888 | Frederick III |
• 1888–1918 | Wilhelm II |
| Kansilyer | |
• 1871–1890 | Otto von Bismarck (una) |
• 1918 | Friedrich Ebert (huli) |
| Lehislatura | Reichstag |
• Pederal na Konseho | Bundesrat |
| Panahon | Bagong Imperyalismo/Unang Digmaang Pandaigdig |
• Pag-iisa | 18 Enero 1871 |
| 16 Abril 1871 | |
| 28 Hulyo 1914 | |
| 3 Nobyembre 1918 | |
| 11 Nobyembre 1918 | |
| 28 Nobyembre 1918 | |
| 28 Hunyo 1919 | |
| Lawak | |
| 1910 | 540,857.54 km2 (208,826.26 mi kuw) |
| Populasyon | |
• 1871 | 40050792 |
• 1910 | 64925993 |
| Salapi | Vereinsthaler, Timog Aleman na gulden, Bremen thaler, Hamburg na marka, Pranses na franc, (hanggang 1873, magkasabay) Aleman na ginintuang marka, (1873–1914) Alemang Papiermark (1914–1918) |
| Bahagi ngayon ng |  Alemanya Polonya Pransiya Dinamarka Rusya Belhika Lithuania Republikang Tseko Netherlands |
Hindi kabilang sa lawak at populasyon ang mga kolonyal na pagmamay-ari Sanggunian ng lawak:[3] Sanggunian ng populasyon:[4][wala sa ibinigay na pagbabanggit] | |
.svg)
Ang Imperyong Aleman ay binuo ng 26 na manghahalal na mga teritoryo, na karamihan ay pinamahalaan ng mga maharlikang pamilya. Kabilang dito ang apat na kaharian, anim na maringal na dukado, limang dukado (anim bago ang 1876), pitong prinsipalidad, tatlong malalayang Hanseatikong lungsod, at isang imperyal na teritoryo. Bagaman ang Kaharian ng Prusya ay naglaman ng karamihan ng populasyon at teritoryo ng Imperyo, gumanap ito ng mas mababang papel. Gaya ng sinabi ni Dwyer (2005), ang "pampulitika at kultural na impluwensiya [ng Prusya] ay mahigit na lumiit" noong mga 1980.[9]
Pagkatapos ng 1850, ang mga estado ng Alemanya ay mabilis na naging industriyalisado, na may partikular na mga lakas sa uling, bakal (at matapos ang makalipas, asero), mga kemikal, at mga daambakal. Noong 1871, ito ay may populasyon na 41 milyong mga tao, at sa panahon ng 1913, ito ay dumami sa 68 milyon. Noon ay isang koleksyon lamang ng mga rural na estado noong 1815, ang nagkakaisang Alemanya ay umusbong na isang makapangyarihang estadong urban.[10] Sa loob ng 47 taon ng pag-iral nito, ang Imperyong Aleman ay pinalalakad bilang isang industriyal, teknolohikal, at siyentipikiong higante, na humahakot ng mas maraming mga Gantimpalang Nobel sa agham kaysa sa anumang ibang bansa.[11]
Mga sanggunian
baguhin- ↑ Whitaker's Almanak, 1897, by Joseph Whitaker; p. 548
- ↑ Statement of Abdication of Wilhelm II
- ↑ "German Empire: administrative subdivision and municipalities, 1900 to 1910" (sa wikang Aleman). Nakuha noong 25 Abril 2007.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Population statistics of the German Empire, 1871" (sa wikang Aleman). Inarkibo mula sa orihinal noong 5 Abril 2007. Nakuha noong 25 Abril 2007.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "German constitution of 1871" (sa wikang Aleman). German Wikisource. 16 Marso 2011. Nakuha noong 2 Abril 2011.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ World Book, Inc. The World Book dictionary, Volume 1. World Book, Inc., 2003. p. 572. States that Deutsches Reich translates as "German Realm" and was a former official name of Germany.
- ↑ Joseph Whitaker. Whitaker's almanack, 1991. J Whitaker & Sons, 1990. Pp. 765. Refers to the term Deutsches Reich being translated into English as "German Realm", up to and including the Nazi period.
- ↑ Kitchen 2011, p. 108.
- ↑ Philip G. Dwyer, Modern Prussian History, 1830–1947 (2005) p. 2.
- ↑ J. H. Clapham, The Economic Development of France and Germany 1815–1914 (1936)
- ↑ "Nobel Prizes by Country – Evolution of National Science Nobel Prize Shares in the 20th Century, by Citizenship (Juergen Schmidhuber, 2010)". Idsia.ch. Nakuha noong 2 Disyembre 2012.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)