Wikang Ungaro

Hungarian
Hungarian
magyar nyelv
Bigkas	Padron:IPA-hu
Katutubo sa	Hungary and areas of east Austria, Croatia, Romania, northern Serbia, Slovakia, Slovenia, western Ukraine
Pangkat-etniko	Hungarians
Mga natibong tagapagsalita	17 million (2003–2014)
Pamilya	Uralic Finno-Ugric Ugric Hungarian; ; ;
Sistema ng panulat	Latin (Hungarian alphabet); Hungarian Braille; Old Hungarian script;
Opisyal na katayuan
Opisyal na wika sa	Hungary; European Union; Serbia (in Vojvodina); Austria (in Burgenland); Slovenia (in Prekmurje);
Kinikilalang wika ng minorya sa	Romania (in Transylvania); Croatia; Slovakia; Czech Republic; Ukraine (in Berehove, Mukachevo, Vynohradiv and Uzhhorod districts of Transcarpathian region (Zakarpattia Oblast))[kailangan ng sanggunian];
Pinapamahalaan ng	Research Institute for Linguistics of the Hungarian Academy of Sciences
Mga kodigong pangwika
ISO 639-1	hu
ISO 639-2	hun
ISO 639-3	Alinman:; hun – Modern Hungarian; ohu – Old Hungarian
Linguist List	ohu Old Hungarian
Glottolog	hung1274
Linguasphere	41-BAA-a
	Map of regions where those whose native language is Hungarian represent a majority (dark blue) or a substantial minority (light blue). Based on recent censuses and on the CIA World Factbook 2014
	Naglalaman ang artikulong ito ng mga simbolong ponetiko ng IPA Posible po kayong makakita ng mga tandang pananong, kahon, o iba pang mga simbolo imbes ng mga karakter ng Unicode dahil sa kakulangan ng suporta sa pag-render sa mga ito. Para sa isang panimulang gabay sa mga simbolong IPA, tingnan ang en:Help:IPA.

Ang wikang Hungaro (Hungaro: magyar nyelv ay isa sa mga wikang Uraliko na pangunahing sinasalita sa Hungriya, kung saan ito ang wikang pambansa. Ito ang opisyal na wika ng Hungary at isa sa 24 na opisyal na wika ng European Union. Sa labas ng Hungary, ito ay sinasalita din ng Hungarian community sa timog Slovakia, kanluran Ukraine (Subcarpathia), gitna at kanluran Romania ( Transylvania), hilagang Serbia (Vojvodina), hilagang Croatia, hilagang-silangan Slovenia (Prekmurje), at silangang Austria.

Sinasalita din ito ng Hungarian diaspora na mga komunidad sa buong mundo, lalo na sa North America (partikular ang United States at Canada) at Israel. Sa 17 milyong tagapagsalita, ito ang pinakamalaking miyembro ng pamilyang Uralic ayon sa bilang ng mga nagsasalita.

Pag-uuri

Ang Hungarian ay miyembro ng Pamilya ng mga wikang Uraliko. Napansin ang linguistic na koneksyon sa pagitan ng Hungarian at iba pang mga Uralic na wika noong 1670s, at ang pamilya mismo (tinatawag noon na Finno-Ugric) ay itinatag noong 1717. Ang Hungarian ay tradisyonal na itinalaga sa Ugric na sangay kasama ng Mansi at Khanty na mga wika ng kanlurang Siberia (Khanty–Mansia rehiyon ng Hilagang Asya), ngunit hindi na malinaw na ito ay isang wastong pangkat.^[7]^[4]

Opisyal na Katayuan

Wikang unggaro ay ang opisyal na wika ng Hungary, at sa gayon ay ang opisyal na wika ng Unyong Europeo. Unggarya ay din isa sa mga opisyal na wika ng Vojvodina at isang opisyal na wika ng tatlong munisipyo sa Slovenia: Hodoš, Dobrovnik at Lendava, kasama Slovene. Wikang unggaro ay opisyal na kinikilala bilang isang minorya o rehiyonal na wika sa Austrya, Kroasya, Rumanya, sa Ukranya, at Eslobakya. Sa Rumanya ito ay isang kinikilalang minorya wika na ginagamit sa mga lokal na antas sa communes, bayan at munisipalidad na may isang etniko unggaro populasyong higit sa 20%.

Diyalekto

Ayon sa Ethnologue, ang mga diyalekto ng wikang Unggaro ay ang mga sumusunod:

Alföld
Kanlurang Danube
Danube-Tisza
Hari Pass Hungarian
Hilagang-Silangang Unggaro
Hilagang-Kanlurang Unggaro
Székely
Kanlurang Unggaro

Ang mga salita ay, para sa pinaka-bahagi, kapwa mauunawaan. Ang diyalektong Csángó, na kung saan ay nabanggit ngunit hindi nakalista nang hiwalay ng Ethnologue, ay sinasalita lalo na sa Bacau County sa Silangang Romania. Ang grupo Csángó unggaro ay naging higit sa lahat ihiwalay mula sa iba pang tao, at sila ay samakatuwid ay napapanatili ng isang salita na malapit na kahawig ng isang mas naunang paraan ng unggaro.

Mga sanggunian

↑ Modern Hungarian sa Ethnologue (ika-22 ed., 2019)
Old Hungarian sa Ethnologue (ika-22 ed., 2019)
↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang SalmTax); $2
↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Michalove); $2
↑ ^4.0 ^4.1 Janhunen, Juha (2009). "Proto -Uralic—ano, saan at kailan?" (PDF). Sa Jussi Ylikoski (pat.). The Quasquicentennial of the Finno-Ugrian Society. Helsinki: Société Finno-Ougrienne. ISBN 978-952-5667-11 -0. ISSN 0355-0230. {{cite book}}: Unknown parameter |serye= ignored (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Prijedlog izvještaja); $2
↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang cia-hu); $2
↑ Lehtinen, Tapani (2007). Kielen vuosituhannet [The millennia of language]. Tietolipas (sa wikang Pinlandes). Bol. 215. Suomalaisen Kirjallisuuden Seura. ISBN 978-951-746-896- 1.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Ang lathalaing ito na tungkol sa Unggarya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

[e22-1] Modern Hungarian sa Ethnologue (ika-22 ed., 2019)
Old Hungarian sa Ethnologue (ika-22 ed., 2019)

[SalmTax-2] Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang SalmTax); $2

[Michalove-3] Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Michalove); $2

[Janhunen2009-4] 4.0 ^4.1 Janhunen, Juha (2009). "Proto -Uralic—ano, saan at kailan?" (PDF). Sa Jussi Ylikoski (pat.). The Quasquicentennial of the Finno-Ugrian Society. Helsinki: Société Finno-Ougrienne. ISBN 978-952-5667-11 -0. ISSN 0355-0230. {{cite book}}: Unknown parameter |serye= ignored (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)

[Prijedlog_izvještaja-5] Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Prijedlog izvještaja); $2

[cia-hu-6] Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang cia-hu); $2

[7] Lehtinen, Tapani (2007). Kielen vuosituhannet [The millennia of language]. Tietolipas (sa wikang Pinlandes). Bol. 215. Suomalaisen Kirjallisuuden Seura. ISBN 978-951-746-896- 1.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Hungarian
magyar nyelv
Bigkas	Padron:IPA-hu
Katutubo sa	Hungary and areas of east Austria, Croatia, Romania, northern Serbia, Slovakia, Slovenia, western Ukraine
Pangkat-etniko	Hungarians
Mga natibong tagapagsalita	17 million (2003–2014)^[1]
Pamilya	Uralic Finno-Ugric Ugric^[2]^[3]^[4] Hungarian
Sistema ng panulat	Latin (Hungarian alphabet) Hungarian Braille Old Hungarian script
Opisyal na katayuan
Opisyal na wika sa	Hungary European Union Serbia (in Vojvodina) Austria (in Burgenland) Slovenia (in Prekmurje)
Kinikilalang wika ng minorya sa	Romania (in Transylvania) Croatia^[5] Slovakia Czech Republic Ukraine (in Berehove, Mukachevo, Vynohradiv and Uzhhorod districts of Transcarpathian region (Zakarpattia Oblast))^{[kailangan ng sanggunian]}
Pinapamahalaan ng	Research Institute for Linguistics of the Hungarian Academy of Sciences
Mga kodigong pangwika
ISO 639-1	`hu`
ISO 639-2	`hun`
ISO 639-3	Alinman: `hun` – Modern Hungarian `ohu` – Old Hungarian
Linguist List	`ohu` Old Hungarian
Glottolog	`hung1274`
Linguasphere	`41-BAA-a`
Map of regions where those whose native language is Hungarian represent a majority (dark blue) or a substantial minority (light blue). Based on recent censuses and on the CIA World Factbook 2014^[6]
Naglalaman ang artikulong ito ng mga simbolong ponetiko ng IPA Posible po kayong makakita ng mga tandang pananong, kahon, o iba pang mga simbolo imbes ng mga karakter ng Unicode dahil sa kakulangan ng suporta sa pag-render sa mga ito. Para sa isang panimulang gabay sa mga simbolong IPA, tingnan ang en:Help:IPA.