Jørgen Moe

Si Jørgen Engebretsen Moe (Abril 22, 1813 – Marso 27, 1882) ay isang Noruwegong folklorista, obispo, makata, at may-akda. Kilala siya sa Norske Folkeeventyr, isang koleksiyon ng mga kuwentong-bayang Noruwego na pinmatnugot niya sa pakikipagtulungan ni Peter Christen Asbjørnsen. Naglingkod din siya bilang Obispo ng Diyosesis ng Kristianssand mula 1874 hanggang sa kaniyang kamatayan noong 1882.

Talambuhay

Si Jørgen Engebretsen Moe ay ipinanganak sa bukid ng Øvre Moe sa munisipalidad ng Hole sa tradisyonal na distrito ng Ringerike. Siya ay anak ng lokal na magsasaka at politiko na si Engebret Olsen Moe. Una niyang nakilala si Asbjørnsen habang naghahanda ang dalawa para sa mga pagsusulit sa Kumbento ng Norderhov at hindi nagtagal ay nalaman niyang may magkapareho silang interes sa kuwentong-bayan.

Simula noong 1841, halos bawat tag-araw ay naglakbay si Moe sa katimugang bahagi ng Noruwega, nangongolekta ng mga tradisyon at kuwento mula sa mga taong naninirahan sa bulubunduking lugar. Noong 1845, hinirang siyang propesor ng teolohiya sa Akademyang Hukbong Noruwego. Gayunpaman, matagal nang nilayon ni Moe na kumuha ng mga banal na bokasyon, at noong 1853 ginawa niya ito. Naging residenteng kapelyan siya sa Krødsherad sa Olberg Church at Holmen Church sa Sigdal, mga posisyon na hawak niya sa loob ng 10 taon.

Sa kaniyang unang parokya nakahanap siya ng inspirasyon para sa marami sa kaniyang pinakatanyag na mga tula, tulad ng den gamle Mester (The Old Master) at Sæterjentens Søndag (Sunday at the Mountain Pastures). Noong 1863, lumipat siya sa Drammen at naging kura paroko ng Bragernes Church, pagkatapos noong 1870 lumipat siya muli sa Vestre Aker, malapit sa Christiania (ngayon ay Oslo). Noong 1874, naging obispo siya sa Diyosesis ng Kristianssand nakabase sa Katedral ng Kristiansand, isang posisyong hawak niya mula 1874 hanggang sa kaniyang kamatayan noong 1882. Siya ay isang mahal na obispo, at ang kaniyang pagtuturo ay may malaking epekto sa kaniyang mga kapanahon.

Si Moe ay may natatanging pagpansin sa kritikal na atensiyon patungkol sa kaniyang mga tulang liriko kung saan lumitaw ang isang maliit na koleksiyon noong 1850. Matindi ang nadama ni Moe na ang pagsulat ay dapat na "layunin," sa diwa na inalis nito ang ego mula sa salaysay. Gayunpaman, sinikap niyang bumuo at mapanatili ang isang pampanitikan aesthetic sa kaniyang trabaho. Sumulat siya ng maliit na orihinal na taludtod, ngunit sa kaniyang payat na tomo ay makikita ang maraming piraso ng katangi-tanging kagustuhan at pagiging bago. Naglathala din si Moe ng isang kasiya-siyang koleksiyon ng mga kuwentong tuluyan para sa mga bata, I Brønden og i Tjernet (Sa Well and in the Tarn), 1851; at En liden Julegave (A Little Christmas Gift), 1860. Sina Asbjørnsen at Moe ay nagkaroon ng kalamangan ng isang kahanga-hangang estilo ng salaysay na prosa. Karaniwan na ang sigla ay nagmula sa Asbjørnsen at ang alindog mula kay Moe, ngunit tila mula sa mahabang ugali ng pagsusulat nang sabay-sabay ay nakuha nila ang halos magkaparehong mga paraan ng pagpapahayag ng pampanitikan.

Si Moe ay hinirang na Knight ng Orden ni San Olaf noong 1873 at ginawang kumander ng 1st cross class noong 1881. Noong Enero 1882, nagbitiw siya sa kaniyang diyosesis dahil sa mahinang kalusugan, at namatay siya noong sumunod na Marso. Ang kaniyang anak na lalaki, si Moltke Moe, ay nagpatuloy sa gawain ng kaniyang ama sa alamat at mga engkanto at naging unang propesor ng paksa sa Unibersidad Christiania.