Kaharian ng Yugoslavia

Huwag ikalito sa State of Slovenes, Croats and Serbs.

Ang Kaharian ng Yugoslavia (Serbo-Croatian: Kraljevina Jugoslavija, Serbian Cyrillic: Краљевина Југославија, "Kahariang Timog Eslabia") ay isang estado sa Timog-silangang Europa at Gitnang Europa, na umiiral noong panahon ng interwar (1918-1939) unang kalahati ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig (1939-1943).

Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes (1918–1929) Kingdom of Yugoslavia (1929–1945) Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca Kraljevina Jugoslavija
1918–1945
Flag Coat of arms
Salawikain: "Jedan narod, jedan kralj, jedna država"  (Latin) Један народ, један краљ, једна држава  (Cyrillic) "One nation, one king, one country"
Awiting Pambansa: National Anthem of the Kingdom of Yugoslavia
Location and extent of the Kingdom of Yugoslavia in Europe during the 1930s
Kabisera	Belgrade
Karaniwang wika	Official language: Serbo-Croato-Slovenea
Pamahalaan	Constitutional monarchy (1918–1929, 1934–1945) Absolute monarchy (1929–1934)
King
• 1918–1921	Peter I
• 1921–1934	Alexander I
• 1934–1945	Peter IIb
Prince Regent
• 1918–1921	Prince Alexander
• 1934–1941	Prince Paul
Prime Minister
• 1918–1919 (first)	Stojan Protić
• 1945 (last)	Josip Broz Tito
Lehislatura	National Assembly
• Mataas na Kapulungan	Senate
• Mababang Kapulungan	Chamber of Deputies
Panahon	Interwar period · World War II
• Creation	1 December 1918
• Vidovdan Constitution	28 June 1921
• Dictatorship	6 January 1929
• Axis invasion	6 April 1941
• Democratic Federative Yugoslavia	4 December 1943
• Treaty of Vis	2 November 1945
• Abolition of monarchy	29 November 1945
Lawak
1918	247,542 km2 (95,577 mi kuw)
1931	247,542 km2 (95,577 mi kuw)
Populasyon
• 1918	12017323
• 1931	13934038
Salapi	Yugoslav krone (1918–1920) Royal Yugoslav dinar (1920–1945)
Pinalitan Pumalit State of Slovenes, Croats and Serbs Kingdom of Serbia Kingdom of Montenegro Austria-Hungary Socialist Federal Republic of Yugoslavia
Bahagi ngayon ng	Bosnia and Herzegovina Croatia Kosovoc Macedonia Montenegro Serbia Slovenia
Declared in both of the country's constitutions (1921 and 1931), srpsko-hrvatsko-slovenački is also translated as Serbo-Croato-Slovene or Serbocroatoslovenian, despite Serbo-Croat and Slovene being separate languages. Peter II, still underage, was declared an adult by a military coup. Shortly after his assumption of royal authority, Yugoslavia was occupied by the Axis and the young King went into exile. In 1944, he accepted the formation of Democratic Federal Yugoslavia, along with a temporary vacancy in the position of head of state. He was formally deposed by the Yugoslav parliament in 1945. Padron:Kosovo-note

Ito ay nabuo noong 1918 sa pamamagitan ng pagsama ng pansamantalang Estado ng Slovenes, Croats at Serbs (mismo nabuo mula sa mga teritoryo ng dating Austro-Hungarian Empire) kasama ang dating independiyenteng Kaharian ng Serbia. Ang Kaharian ng Montenegro ay nagkakaisa sa Serbia limang araw bago, habang ang mga rehiyon ng Kosovo, Vojvodina at Vardar Macedonia ay mga bahagi ng Serbia bago ang pag-iisa.

Sa unang labing-isang taon ng pag-iral nito, ang Kaharian ay opisyal na tinatawag na Kingdom of Serbs, Croats at Slovenes, ngunit ang terminong "Yugoslavia" ay ang pangalang kolokyal mula sa pinagmulan nito. Ang opisyal na pangalan ng estado ay binago sa "Kaharian ng Yugoslavia" ni Haring Alexander I noong 3 Oktubre 1929. [5]

Ang estado ay pinasiyahan ng Dinastiyang Serbiano ng Karađorđević, na dating namuno sa Kaharian ng Serbia sa ilalim ni Peter I mula 1903 (pagkatapos ng Mayo na Pagbagsak) pataas. Si Peter ay naging unang hari ng Yugoslavia hanggang sa kanyang kamatayan noong 1921. Siya ay nagtagumpay sa pamamagitan ng kanyang anak na si Alexander I, na naging rehente para sa kanyang ama. Siya ay kilala bilang "Alexander the Unifier" at pinalitan niya ang kaharian na "Yugoslavia" noong 1929. Siya ay pinaslang sa Marseille ni Vlado Chernozemski, isang miyembro ng Internal Macedonian Revolutionary Organization (IMRO), sa kanyang pagbisita sa Pransiya noong 1934. Ang korona ay dumaan sa kanyang di-may-gulang na anak na si Peter. Ang kanyang pinsan na si Pablo ay namuno bilang Prince regent hanggang 1941, nang mag-edad si Peter II. Ang hari ng pamilya ay nagsakay sa London sa parehong taon, bago ang bansa ay sinalakay ng kapangyarihan ng Axis.

Noong Abril 1941, ang bansa ay sinakop at hinati ng kapangyarihan ng Axis. Isang royal-in-exile na kinikilala ng United Kingdom at, nang maglaon, ng lahat ng kapangyarihan ng Allied, ay itinatag sa Londres. Noong 1944, pagkatapos ng presyur mula sa British Prime Minister Winston Churchill, kinilala ng Hari ang pamahalaan ng Demokratikong Pederal na Yugoslavia bilang lehitimong gubyerno. Itinatag ito noong ika-2 ng Nobyembre pagkatapos ng pag-sign ng Treaty of Vis ni Ivan Šubašić (sa ngalan ng Kaharian) at Josip Broz Tito (sa ngalan ng mga Yugoslav Partisans). [7]

Formation

Pangunahing artikulo: Paglikha ng Yugoslavia

Kasunod ng pagpatay ng Austrian Archduke Francis Ferdinand ng Bosnian Serb Gavrilo Princip, ang kasunod na pagsalakay sa Serbia, at pagsiklab ng World War I, South Ang Slavic nasyonalismo ay lumaki at ang mga nasyonalista ng Slavic ay nanawagan para sa kalayaan at pagkakaisa ng mga nasyonalidad ng South Slavic ng Austria at Hungary kasama ang Serbia at Montenegro sa isang Estado ng Slovenes, Croats at Serbs .

Ang Dalmatia n Croat politiko Ante Trumbić ay naging isang kilalang pinuno ng South Slavic sa panahon ng digmaan at pinamunuan ang Yugoslav Committee na nagbukas ng mga Allies upang suportahan ang paglikha ng isang malayang Yugoslavia. Noong 1916, nagpasya ang [[Serbian Campaign (World War I) # 1915 | Serbian Parliament] sa pagkatapon sa paglikha ng Kaharian ng Yugoslavia sa isang pulong sa loob ng Municipal Theatre of Corfu. < ref name = "Kasaysayan ng munisipal na teatro"> History of the municipal theatre Naka-arkibo 2008-02-04 sa Wayback Machine.

Serbian army units enter Zagreb's Ban Jelačić Square in 1918.

Noong Disyembre 1, 1918, ang bagong kaharian ay ipinahayag sa pamamagitan ng Alexander Karađorđević, Prince-Regent para sa kanyang ama, Peter I of Serbia. Ang bagong kaharian ay binubuo ng mga dating independiyenteng kaharian ng Serbia at ng Montenegro (na pinagsama ni Montenegro sa Serbia noong nakaraang buwan), at ng isang malaking halaga ng teritoryo na dating bahagi ng Austria-Hungary, ng Estado ng Slovenes, Croats at Serbs. Kasama sa mga lupang dati sa Austria-Hungary na bumubuo sa bagong estado:

• Kaharian ng Croatia-Slavonia at Vojvodina mula sa Hungarian bahagi ng imperyo,
• Carniola, bahagi ng Styria, at karamihan sa Kingdom of Dalmatia mula sa bahagi ng Austrian, at
• Ang Austria-Hungarian condominium ng Bosnia and Herzegovina.

Ang paglikha ng estado ay suportado ng pan-Slavists at Serbian nationalists. Para sa pan-Slavic na kilusan, ang lahat ng mga South Slav (Yugoslav) na mga tao ay nagkakaisa sa isang solong estado. Para sa mga nasyonalista ng Serbia, ang nais na layunin ng pag-unite sa karamihan ng populasyon ng Serbia sa timog-silangang Europa sa isang estado ay nakamit din. Bukod dito, kung mayroon nang gobyerno, militar, at pulisya ang Serbia, ito ay ang lohikal na pagpili upang bumuo ng nucleus ng estado ng Yugoslav. [[File: Mihajlo Pupin.jpg | thumb | patayo | Mihajlo Pupin, physicist at pisikal na botika. Naimpluwensiyahan niya ang mga huling desisyon ng Paris Peace Conference nang ang mga hangganan ng Kaharian ay iginuhit]

Ang bagong itinatag na Kingdom of Serbs, Croats at Slovenes ay sumali sa Paris Peace Conference sa Trumbić bilang kinatawan ng bansa. Ang Digmaang Pandaigdig I | Mga kaalyado] ay nakapangako sa mga Italyano sa digmaan na may pangako ng malaking mga natamo sa teritoryal na kapalit, na pinutol ang isang quarter ng Slovene etniko teritoryo mula sa natitirang Tatlong quarters ng Slovenes na naninirahan sa Kaharian ng SHS, Matagumpay na binatikos ni Trumbić ang pagsasama ng karamihan sa mga Slav na naninirahan sa dating Austria-Hungary na isasama sa loob ng mga hangganan ng bagong Kaharian ng mga Serb, Croats at Slovenes. Gayunpaman, kasama ang Treaty of Rapallo isang populasyon na kalahating milyong Slavs,halos lahat ng Slovenes, ay napailalim sa sapilitang Italianization hanggang sa pagkahulog ng Pasismo sa Italya. Sa panahon kung kailan ang Benito Mussolini ay handa na baguhin ang mga hanggahan ng Rapallo upang isama ang independiyenteng estado ng Rijeka sa Italya, ang mga pagtatangka ni Pašić na iwasto ang mga hangganan sa Postojna at Idrija ay epektibo sa pamamagitan ng regent Alexander na ginustong "magandang relasyon" sa Italya.

Ang kaharian ng Yugoslav ay bordered Italy at Austria sa hilagang-kanluran sa hangganan ng Rapallo, Hungary at [ Sa hilaga, Bulgaria sa silangan, Greece at Albania sa timog, at ang [[Adriatic Dagat] sa kanluran. Halos agad-agad, nakaranas ito ng mga hindi pagkakaunawaan sa karamihan ng mga kapitbahay nito. Ang Slovenia ay mahirap matukoy, dahil ito ay isang mahalagang bahagi ng Austria sa loob ng 400 taon. Ang rehiyon ng Vojvodina ay pinagtatalunan ng Hungary, Macedonia na may Bulgaria, Fiume sa Italya.

Ang isang plebiscite ay ginanap din sa Lalawigan ng Carinthia, na nagpasyang manatili sa Austria. Ang Austrians ay bumubuo ng karamihan sa rehiyon na ito kahit na ang mga numero ay nagpapakita na ang ilang mga Slovenes ay bumoto para sa Carinthia upang maging bahagi ng Austria. Ang port ng Dalmatian port ng Zadar (at Italyano: Zara) at ilan sa Dalmatia na mga isla ay ibinigay sa Italya. Ang lunsod ng Rijeka (Italyano: Fiume) ay ipinahayag na ang Free State of Fiume, ngunit sa kalaunan ay inookupahan, at noong 1924 ay na-annexed, sa Italya, ay ipinangako sa baybayin ng Dalmatian sa panahon ng Unang Digmaang Pandaigdig, at ng Yugoslavia na nagsasabing Istria, isang bahagi ng dating Austrian Littoral na na-annexed sa Italya, ngunit naglalaman ng isang malaking populasyon ng Croats at Slovenes.

Ang pagbubuo ng konstitusyon ng 1921 ay sumiklab ng mga tensyon sa pagitan ng iba't ibang mga nasyonalidad ng Yugoslavia. Trumbić ay sumasalungat sa konstitusyon ng 1921 at sa paglipas ng panahon ay lalong lumalago sa gobyerno ng Yugoslav na nakita niya bilang sentralisadong pabor ng Serbian hegemony sa Yugoslavia.

EKonomiya

Farming

Slovene farmers threshing wheat (1930s)

Tatlong quarters ng Yugoslav workforce ay nakikibahagi sa agrikultura. Ang ilang komersyal na magsasaka ay umiral, ngunit karamihan ay mga magsasaka. Ang mga nasa timog ay lalong mahihirap, na naninirahan sa isang maburol, subalit rehiyon. Walang malalaking lupain na umiiral maliban sa hilaga, at lahat ng mga ito ay pag-aari ng mga dayuhan. Sa katunayan, ang isa sa mga unang aksyon na ginawa ng bagong estado ng Yugoslav noong 1919 ay ang pagbuwag ng mga estates at pagtatapon ng mga dayuhan, at sa partikular na mga may-ari ng lupang Magyar. Halos 40% ng populasyon sa kanayunan ay sobra (ibig sabihin, sobra ang mga tao na hindi kailangan upang mapanatili ang mga kasalukuyang antas ng produksyon), at sa kabila ng mainit na klima, ang Yugoslavia ay medyo tuyong din. Ang mga panloob na komunikasyon ay mahirap, ang pinsala mula sa Unang Digmaang Pandaigdig ay naging malawak, at may ilang mga eksepsiyon sa agrikultura ay wala sa mga makinarya o iba pang modernong teknolohiya sa pagsasaka.

Manufacturing

Ang pagmamanupaktura ay limitado sa Belgrade at sa iba pang mga pangunahing sentro ng populasyon, at binubuo pangunahin ng mga maliliit, medyo primitive na pasilidad na ginawa ng mahigpit para sa domestic market. Ang komersyal na potensyal ng mga port ng Yugoslavia na Adriatic ay naging basura dahil ang bansa ay wala ang kabisera o teknikal na kaalaman upang magpatakbo ng industriya ng pagpapadala. Sa kabilang banda, ang industriya ng pagmimina ay maayos na binuo dahil sa kasaganaan ng bansa ng mga mapagkukunan ng mineral, ngunit dahil ito ay pangunahing pag-aari at pinamamahalaan ng mga dayuhan, karamihan sa produksyon ay na-export. Ang Yugoslavia sa kabuuan ay ang ikatlong pinakamaliit na industriyalisadong bansa sa Silangang Europa pagkatapos ng Bulgaria at Albania.

Utang

Ang Yugoslavia ay tipikal ng mga bansa ng Eastern Europe dahil sa hiniram nito ang malalaking halaga ng pera mula sa West noong 1920s. Nang magsimula ang Great Depression noong 1930, ang mga nagpapautang sa Western ay tinawag sa kanilang mga utang, na hindi mababayaran. Ang ilan sa pera ay nawala sa graft, bagaman ang karamihan ay ginagamit ng mga magsasaka upang mapabuti ang produksyon at pag-export ng mga potensyal. Gayunpaman, ang mga pang-agrikultura na pag-export ay palaging isang hindi matatag na pag-asa dahil ang kanilang mga kita sa pag-export ay nakasalalay sa mga pabagu-bago ng mga presyo sa merkado sa mundo. Ang Great Depression ay naging sanhi ng pagbagsak ng merkado dahil ang global demand na kinita nang husto at ang sitwasyon para sa mga magsasaka na nakatuon sa pag-export ay lalong sumisira nang ang mga bansa sa lahat ng dako ay nagsimulang magtayo ng mga hadlang sa kalakalan. Ang Italya ay isang pangunahing kasosyo sa pangangalakal ng Yugoslavia sa mga unang taon pagkatapos ng Unang Digmaang Pandaigdig, ngunit nahulog ang mga kurbatang pagkatapos ng kapangyarihan Benito Mussolini. Sa kaguluhan sa sitwasyong pangkabuhayan noong 1930, sinunod ng Yugoslavia ang pangunguna ng mga kapitbahay sa pagpapahintulot sa sarili na maging dependent sa Nazi Germany.

Mga Pangkat-Etniko

Tingnan din: Ethnic groups in Yugoslavia

Ang maliit na gitnang klase ay sumakop sa mga pangunahing sentro ng populasyon at halos lahat ng iba pa ay mga magsasaka na nakikibahagi sa subsistence agriculture. Ang pinakamalaking grupo ng etniko ay Serbs na sinundan ng Croats, Slovenes, Bosnian Muslims, Macedonians at Albanians. Ang relihiyon ay sumunod sa parehong pattern na may kalahati ng populasyon sumusunod Orthodox Kristiyanismo, 40 o kaya porsiyento pagiging Katoliko, at ang natitirang Muslim. Sa gayong isang paksang publikano, ang mga tensyon ay madalas, ngunit lalo na sa pagitan ng Serbs at Croats. Ang iba pang mga pag-aaway ay yaong mga nasa pagitan ng mga Serbiano at mga Macedonian, dahil ang pamahalaang Yugoslav ay ang opisyal na posisyon nito na ang huli ay mga etnikong Serb. Sa unang bahagi ng ika-20 siglo ang internasyunal na komunidad ay tiningnan ang mga Macedonian na nakararami bilang rehiyonal na iba't ibang mga Bulgariano, ngunit sa panahon ng Paris Peace Conference ng 1919, pinahintulutan ng mga Allies ang Serbian control ng Vardar Macedonia at ang pananaw nito, na ang mga Macedonian Slavs ay sa katunayan Southern Serbsref>Nationalism and Territory: Constructing Group Identity in Southeastern Europe, Geographical perspectives on the human past, George W. White, Rowman & Littlefield, 2000, ISBN 0847698092, p. 236.</ref>

Ang Slovenes ay mas malapit sa Croats sa mga tuntunin ng relihiyon at kultura. Sa partikular, alam nila na sila ay masyadong maliit sa mga numero upang bumuo ng isang bansa ng kanilang mga sarili at walang dahilan upang ipagpalagay na isang Croatian-dominado Yugoslavia ay magiging anumang mas mahusay o mas masahol pa kaysa sa isang pinuno ng Serb. Sa kalakhang bahagi, sumama sila sa pangkalahatang daloy ng pulitika at hindi isang malaking pinagmumulan ng mga problema.

Ang mga nakararami Muslim Bosniaks ay nanalo ng ilang mga konsesyon mula sa Belgrade, ngunit laging nahaharap sa matinding pag-uugali mula sa kanilang mga kapitbahay , lalo na sa mga Serbs at kilala sa isa at lahat bilang "Turks" anuman ang kanilang Slavic na etniko. Ang mga Albanian ay mas malala dahil hindi sila nagsasalita ng Serbo-Croatian, ngunit ang lahat ng mga Muslim ay ang paksa ng laganap na pag-iisip ({Citation needed | reason = kung aling mga mapagkukunan ay nagpapaliwanag na mayroong malawak na mga pagkiling? | = Enero 2017 sa Yugoslavia). Ang ilang mga rehiyon ng bansa ay pinahintulutang umiral bilang mga enclaves ng Islamic law tungkol sa personal na katayuan, na isang konsesyon na ginawa sa populasyon ng Yugoslavia ng Muslim.