Luisiana
Marami pong problema ang artikulong ito. Tulungang mapabuti po ito o di kaya'y talakayin ang mga problemang nakasaad sa pahina ng usapan nito.
|
Ang Bayan ng Luisiana ay isang ika-5 na klaseng bayan sa lalawigan ng Laguna, Pilipinas. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 20,859 sa may 5,102 na kabahayan.
Luisiana Bayan ng Luisiana | |
|---|---|
 | |
 Mapa ng Laguna na nagpapakita ng lokasyon ng Luisiana. | |
 | |
.svg)  Luisiana Lokasyon sa Pilipinas | |
| Mga koordinado: 14°11′06″N 121°30′39″E / 14.185°N 121.5109°E | |
| Bansa |  Pilipinas |
| Rehiyon | Calabarzon (Rehiyong IV-A) |
| Lalawigan | Laguna |
| Distrito | Pang-apat na Distrito ng Laguna |
| Mga barangay | 23 (alamin) |
| Pagkatatag | 3 Abril 1854 |
| Pamahalaan | |
| • Manghalalal | 15,081 botante (2022) |
| Lawak | |
| • Kabuuan | 73.31 km2 (28.31 milya kuwadrado) |
| Populasyon (Senso ng 2020) | |
| • Kabuuan | 20,859 |
| • Kapal | 280/km2 (740/milya kuwadrado) |
| • Kabahayan | 5,102 |
| Ekonomiya | |
| • Kaurian ng kita | ika-4 na klase ng kita ng bayan |
| • Antas ng kahirapan | 6.96% (2021)[2] |
| • Kita | (2022) |
| • Aset | (2022) |
| • Pananagutan | (2022) |
| • Paggasta | (2022) |
| Kodigong Pangsulat | 4032 |
| PSGC | 043412000 |
| Kodigong pantawag | 49 |
| Uri ng klima | Tropikal na monsoon na klima |
| Mga wika | wikang Tagalog |
Kasaysayan
baguhinNoong ika-17 siglo, mayroong isang lugar ng lupa sa Laguna na kilala bilang Terreno de Nasonog (Lupaín ng Nasonog sa Tagalog). Noong 1678, si Terreno de Nasúnog ay nahahati sa tatlong bahagi: Nasúnog de Lucban, Nasonog de Cavinti, at Nasúnog de Majayjay.
Ang Nasonog de Majayjay ay kalaunan ay naging bayan ng Luisiana. Noong 3 Abril 1854 lamang na ang kalayaan sa simbahan ay ibinigay sa Gobernador Heneral (ang Marqués de Novaliches) sa Nasonog na may kaukulang pag-apruba mula sa Arsobispo ng Maynila, na si Don Marcos Bartolomé ay ang kauna-unahang pansamantalang kura paroko. Dahil sa tungkulin ni Don Luis Bernárdo, na noon ay itinuring bilang Ama ng Luisiana, at asawa niyang si Doña Ana, ang bayan ay pinangalanang 'Luis y Ana', kalaunan ay binago sa 'Luisiana'.
Noong 1948, ang Visita de Luisiana ay nagkamit ng kalayaan sa sibil mula sa Majayjay.
Noong 1903, pinagsama ang mga bayan ng Cavinti at Luisiana, si Pedro Villanueva ng Cavinti ay nahalal na alkalde at sa panahon ng kanyang termino na itinatag ang Aglipay Church noong Abril, 1904. Pinondohan ng pamilya Romana ang pagtatayo ng isang pares ng mga simbahang Protestante. Gayunman, noong 12 Nobyembre 1907 sa pamumuno ni Don Blas Oración, sa pamamagitan ng Komisyon Sibil, ang Cavinti at Luisiana ay naging malayang bayan.
Heograpiya
baguhin109 na kilometrong (68 mi) ang layo mula sa Maynila at 22 kilometro (14 mi) ang layo mula sa kabisera ng lalawigan, Santa Crúz, ang bayan ng Luisiana ay hangganan sa hilaga ng Pagsánjan at Cavinti, sa kanluran ng Magdalena at Majayjay, sa timog nina Lucban, Quezon, at Sampaloc sa silangan.
Ang Luisiana ay sumakop sa 8,096.33 hectares (20,006.5 ektarya) sa isang talampas na 1,400 talampakan (430 m) sa tuktok ng mga bundok ng Sierra Madre.
Mga Barangay
baguhinAng bayan ng Luisiana ay nahahati sa 23 mga barangay.
|
|
Klima
baguhinAng klima ay malamig, mahalumigmig, at tropical. Ang average na taunang temperatura ay sa paligid ng 26 °C (78.8 °F).
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Demograpiko
baguhin| Taon | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1903 | 4,174 | — |
| 1918 | 5,224 | +1.51% |
| 1939 | 6,963 | +1.38% |
| 1948 | 6,883 | −0.13% |
| 1960 | 8,746 | +2.02% |
| 1970 | 11,494 | +2.77% |
| 1975 | 12,346 | +1.44% |
| 1980 | 12,199 | −0.24% |
| 1990 | 14,241 | +1.56% |
| 1995 | 16,269 | +2.53% |
| 2000 | 17,109 | +1.09% |
| 2007 | 19,255 | +1.64% |
| 2010 | 20,148 | +1.66% |
| 2015 | 19,720 | −0.41% |
| 2020 | 20,859 | +1.11% |
| Sanggunian: PSA[3][4][5][6] | ||
Sa senso noong 2015, ang populasyon ng Luisiana, Laguna, ay 19,720 katao, [3] na may density na 270 na mga naninirahan kada square square o 700 mga naninirahan sa bawat square mile.
Economy
baguhinAng Luisiana ay karaniwang isang bayan ng agrikultura. Sa población, kakaunti lamang ang mga komersyal na establisimiyento na nagsisilbi sa pangunahing serbisyo ng mga tao. Karamihan sa kanila ay pumupunta pa rin sa Santa Crúz upang mag-shopping o mag-marketing at magamit ang ibang mga serbisyo na hindi magagamit sa kanilang bayan.
Ang mga mapagkukunan ng kita ng mga mamamayan ng Luisiana ay pangunahing nakatuon sa agrikultura tulad ng kopra, pandan, palay, kawayan at bunliw, na may ilaw na industriya na base at ekonomiya ng sektor ng serbisyo. Ang pagsasaka ng baboy at manok ay isang karagdagang kita.
transportasyon
baguhinPagpunta sa Luisiana sa pamamagitan ng pribadong transportasyon mula sa Maynila, dadaan ka sa South Superhighway at papasok sa lalawigan sa pamamagitan ng Calamba Exit. Ang isa pang paraan ay sa pamamagitan ng Manila East Road (Route 601, Route 602, Route 603 at Route 605) - Pagsánjan na ruta o magmumula sa Quezon, ang Lucbán, Tayabas City, Lucena City at Pagbilao, Quezon Route Kahit na mula sa Bicol Region.
Mapupuntahan din ang Luisiana sa pamamagitan ng pampublikong transportasyon na kumukuha ng parehong mga ruta tulad ng nabanggit sa itaas. Gayunpaman, alinmang ruta ang iyong dadalhin, ang isang paglalakbay sa Luisiana ay mahaba pa rin dahil isa ito sa mga panloob na bayan sa Laguna.
Mula sa Maynila sa pamamagitan ng Calambâ, isang bus ang magdadala sa iyo sa Santa Cruz, Laguna. Sa Santa Cruz, ang mga jeepney na pupunta sa Luisiana ay matatagpuan sa terminal ng dyip. Tanungin lamang ang isang drayber ng traysikel na ihatid ka sa terminal ng mga dyip na papunta sa Luisiana. Sa pamamagitan ng Santa Crúz, dadaan ka sa bayan ng Pagsanján bago makarating sa Luisiana. Madali mong malalaman ito kapag nakarating ka sa bayan dahil ang mga kalsada ay napuno ng mga matulis na likot. Ito ang isa sa mga dahilan kung bakit tinawag ang Luisiana bilang 'maliit na Baguio ng Laguna.'
Mga site at kaganapan
baguhinIsang kandidato sa Miss Luisiana beauty pageant na nakasuot ng pandan costume
Sa gitna ng bayan, ang ilan sa mga site ay ang Simbahang Romano Katoliko, ang bantayog ni Don Luis Bernárdo (tagapagtatag ng bayan) at isang bantayog ni Dr. José Protacio Rizal.
Ngunit ang isang nakawiwiling site sa bayan ay ang "mga aso ng bantay" sa hagdan sa harap ng munisipal na gusali. Sa halip na mga leon na karaniwang mga site o disenyo sa hagdan ng iba pang mga gusali, ang munisipal na gusali ng Luisiana ay may dalawang aso, na parang Dalmatians, isa sa bawat panig ng gusali. Gayunpaman, walang sinuman ang maaaring sabihin kung bakit sila naroroon o kung ano ang kwento sa likod ng pagkakaroon ng mga aso sa gusali. Ang ilan sa kanila ay naniniwala na ang mga aso ay maaaring naging bahagi ng kasaysayan ng bayan na hindi pa matutuklasan.
Bukod sa mga atraksyon na gawa ng tao, ang Luisiana ay tahanan din sa mga likas na atraksyon tulad ng talon (tulad ng Hulugan, [9] Bumbóngan, Malaog, Maapon, Limbun-limbón, Aliw, [10] Lagaslás at Botocán-Tiklingan) at mga kuweba (tulad ng bilang mga yungib ng Simbahang Bato at Butás Kabag). Bagaman ang karamihan sa mga atraksyon na ito ay hindi pa ganap na nabuo sa komersyo, bukas sila para makita ng publiko sa kanilang natural na estado.
Ang kapistahan ng bayan ay ipinagdiriwang sa Oktubre 9 para sa kapistahan ng Our Lady of the Holy Rosary. Ang isa pang pagdiriwang sa bayan ay gaganapin tuwing 3 Abril, na bilang paggunita sa pagtatatag ng bayan bilang isang hiwalay na nilalang mula sa Majáyjay. Ipinagdiriwang din ng Luisiana ang Pandán Festival sa buwan na ito at pati na rin ang taunang Miss Luisiana beauty pageant upang pumili ng kinatawan para sa Miss Laguna beauty pageant. Ang Luisiana ay mayroong 2 Miss Laguna na korona sa ngayon, noong 1998 at noong 2002.
Edukasyon
baguhinPangalawang
baguhinLiceo de Luisiana
San Buenaventura Integrated National High School (main-BarangaySan Buenaventura)
San Buenaventura Integrated National High School (annex-Town of Luisiana)
Luis Bernardo Memorial High School Inc.
Pangunahing
baguhinLuisiana Central Elementary School
Bonifacio Elementary School
San Antonio Elementary School
San Isidro Elementary School
San Buenaventura Elementary School
Santo Domingo Elementary School
Paaralang Elementarya ng San Salvador
De La Paz-San Pablo Elementary School
San Rafael-San Roque Elementary School
Luisiana Adventist Elementary School
Saint Dominic Savio School (Sarado)
Mga sanggunian
baguhin- ↑
"Province: Laguna". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population and Housing (2010). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Censuses of Population (1903–2007). "Region IV-A (Calabarzon)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑
"Province of Laguna". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga Kawing Panlabas
baguhin- Philippine Standard Geographic Code Naka-arkibo 2012-04-13 sa Wayback Machine.
- 2010 Philippine Census Information Naka-arkibo 2012-06-25 sa Wayback Machine.