Calabarzon

rehiyon ng Pilipinas

Ang Calabarzon, opisyal na tinatawag bilang Timog Katagalugan at itinalagang Rehiyong IV-A, ay isang rehiyong pangangasiwaan ng Pilipinas. Binubuo ang rehiyon ng limang lalawigan: Batangas, Kabite, Laguna, Quezon, and Rizal at isang lubos na urbanisadong lungsod, ang Lucena. Ang rehiyon ay ang pinaka mataong rehiyon sa Pilipinas ayon sa Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas, ng binubuo ng 14.4 milyong mamamayan[3] noong 2020, at ang pangalawang may pinaka makapal na populasyon sunod sa Pambansang Punong Rehiyon.[1] Ang rehiyong sentro ng Calabarzon noong 2003 ay ang lungsod ng Calamba City na noon ay Lucena noong 2002.

Calabarzon

Timog Katagalugan
Rehiyong IV-A
Aguinaldo Shrine in Kawit, Cavite
Rizal Shrine in Calamba, Laguna
Crater lake of Taal Volcano
Taal Basilica
Hinulugang Taktak in Antipolo, Rizal
Mount Banahaw in Quezon
Mula sa kaliwa hanggang kanan, taas hanggang baba: Aguinaldo Shrine; Dambanang Rizal; Bulkang Taal; Basilika ng Taal; Hinulugang Taktak; Bundok Banahaw
Bansag: 
"Calabarzon sa Habang Panahon!"
Lokasyon sa Pilipinas
Lokasyon sa Pilipinas
Mga koordinado: 14°00′N 121°30′E / 14°N 121.5°E / 14; 121.5
Bansa Pilipinas
KapuluanTimog Luzon
Punong sentroCalamba
Pinakamalaking lungsodAntipolo
Lawak
 • Kabuuan16,873.31 km2 (6,514.82 milya kuwadrado)
Populasyon
 (senso ng 2020)[1]
 • Kabuuan16,195,042
 • Kapal960/km2 (2,500/milya kuwadrado)
Talatuntunan ng Kaunlarang Pantao
 • HDI (2018)0.737[2]
Mataas · Ikalawa
Sona ng orasUTC+8 (PST)
Kodigo ng ISO 3166PH-40
Mga lalawigan
Mga lungsod
Mga bayan123
Mga barangay4,011
Mga distritong pang-kapulungan19
Mga wika

Matatagpuan ang rehiyon sa timog silangan ng Kalakhang Maynila, at napapalibutan ng Look ng Maynila sa kanluran, Look ng Lamon at Bicol sa silangan, Look ng Tayabas at Dagat Sibuyan sa timog, at Gitnang Luzon sa hilaga. Ang rehiyon ay tahanan sa mga lugar katulad ng Bundok Makiling malapit sa Los Baños, Laguna at Bulkang Taal sa Batangas., Ang mga lungsod ng Lucena, Calamba at Tagaytay ang mga nahirang bilang kapitolyo at pederalismong kapitolyo.

Mula sa pagkakatatag nito bilang isang rehiyon, ang Calabarzon, kasama ang Mimaropa, lalawigan ng Aurora, at ilang parte ng Kalakhang Maynila, ay binuo ang makasaysayang rehiyon ng Timog Katagalugan, hanggang sa paghihiwalay nito noong 2002 sa bisa ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 103.[4]

Mga lalawigan

baguhin
Lalawigan/Lungsod Kabisera Wika Populasyon
(2010)[5]
Sukat
(km²)
Densidad
(bawat km²)
Batangas Lungsod ng Batangas Batangas Tagalog 2,377,395 3,165.8 751
Cavite Lungsod ng Imus Kabite Tagalog 3,090,691 1,287.6 2,400.4
Laguna Bayan ng Santa Cruz Batangas Tagalog/Taglish 2,669,847 1,759.7 1,517.2
Quezon Lungsod ng Lucena Lumang Tagalog 1,740,638 8,706.6 199.9
Rizal Lungsod ng Antipolo Bulakenyong Tagalog 2,484,840 1,308.9 1,898.4

¹ Ang Lungsod ng Lucena ay isang mataas na urbanisadong lungsod; ang mga numero ay nakahiwalay sa Lalawigan ng Quezon.

 
Pinakamalalaking mga lungsod o bayan sa [[{{{country}}}]]
Source: 2020 PH Census Bureau Estimate
Ranggo Probinsya Pop. Ranggo Probinsya Pop.
 
Antipolo
 
Dasmariñas
1 Antipolo Rizal 887,399 11 Batangas City Batangas 351,437  
Bacoor
 
Calamba
2 Dasmariñas Cavite 703,141 12 San Pedro Laguna 326,001
3 Bacoor Cavite 664,625 13 San Pablo Laguna 285,348
4 Calamba Laguna 539,671 14 Lucena Quezon 278,924
5 Imus Cavite 496,794 15 Santo Tomas Batangas 218,500
6 General Trias Cavite 450,583 16 Trece Martires Cavite 210,503
7 Santa Rosa Laguna 414,812 17 Tanauan Batangas 193,936
8 Biñan Laguna 407,437 18 Tayabas Quezon 112,658
9 Lipa Batangas 372,931 19 Cavite City Cavite 100,674
10 Cabuyao Laguna 355,330 20 Calaca Batangas 87,361

Tingnan din

baguhin

Mga tala

baguhin
  1. 1.0 1.1 Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org. Nakuha noong Marso 13, 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. https://psa.gov.ph/content/population-region-iv-calabarzon-based-2015-census-population
  4. Padron:Cite act
  5. "2010 Census of Population". Philippine National Statistics Office. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2012-06-25. Nakuha noong 2012-04-21.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)