Calabarzon
Ang Calabarzon, opisyal na tinatawag bilang Timog Katagalugan at itinalagang Rehiyong IV-A, ay isang rehiyong pangangasiwaan ng Pilipinas. Binubuo ang rehiyon ng limang lalawigan: Batangas, Kabite, Laguna, Quezon, and Rizal at isang lubos na urbanisadong lungsod, ang Lucena. Ang rehiyon ay ang pinaka mataong rehiyon sa Pilipinas ayon sa Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas, ng binubuo ng 14.4 milyong mamamayan[3] noong 2020, at ang pangalawang may pinaka makapal na populasyon sunod sa Pambansang Punong Rehiyon.[1] Ang rehiyong sentro ng Calabarzon noong 2003 ay ang lungsod ng Calamba City na noon ay Lucena noong 2002.
Calabarzon Timog Katagalugan Rehiyong IV-A | |
|---|---|
.JPG)      Mula sa kaliwa hanggang kanan, taas hanggang baba: Aguinaldo Shrine; Dambanang Rizal; Bulkang Taal; Basilika ng Taal; Hinulugang Taktak; Bundok Banahaw | |
| Bansag: "Calabarzon sa Habang Panahon!" | |
 Lokasyon sa Pilipinas | |
| Mga koordinado: 14°00′N 121°30′E / 14°N 121.5°E | |
| Bansa |  Pilipinas |
| Kapuluan | Timog Luzon |
| Punong sentro | Calamba |
| Pinakamalaking lungsod | Antipolo |
| Lawak | |
| • Kabuuan | 16,873.31 km2 (6,514.82 milya kuwadrado) |
| Populasyon (senso ng 2020)[1] | |
| • Kabuuan | 16,195,042 |
| • Kapal | 960/km2 (2,500/milya kuwadrado) |
| Talatuntunan ng Kaunlarang Pantao | |
| • HDI (2018) | 0.737[2] Mataas · Ikalawa |
| Sona ng oras | UTC+8 (PST) |
| Kodigo ng ISO 3166 | PH-40 |
| Mga lalawigan | |
| Mga lungsod | |
| Mga bayan | 123 |
| Mga barangay | 4,011 |
| Mga distritong pang-kapulungan | 19 |
| Mga wika | |
Matatagpuan ang rehiyon sa timog silangan ng Kalakhang Maynila, at napapalibutan ng Look ng Maynila sa kanluran, Look ng Lamon at Bicol sa silangan, Look ng Tayabas at Dagat Sibuyan sa timog, at Gitnang Luzon sa hilaga. Ang rehiyon ay tahanan sa mga lugar katulad ng Bundok Makiling malapit sa Los Baños, Laguna at Bulkang Taal sa Batangas., Ang mga lungsod ng Lucena, Calamba at Tagaytay ang mga nahirang bilang kapitolyo at pederalismong kapitolyo.
Mula sa pagkakatatag nito bilang isang rehiyon, ang Calabarzon, kasama ang Mimaropa, lalawigan ng Aurora, at ilang parte ng Kalakhang Maynila, ay binuo ang makasaysayang rehiyon ng Timog Katagalugan, hanggang sa paghihiwalay nito noong 2002 sa bisa ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 103.[4]
Mga lalawigan
baguhin| Lalawigan/Lungsod | Kabisera | Wika | Populasyon (2010)[5] |
Sukat (km²) |
Densidad (bawat km²) |
|---|---|---|---|---|---|
| Batangas | Lungsod ng Batangas | Batangas Tagalog | 2,377,395 | 3,165.8 | 751 |
| Cavite | Lungsod ng Imus | Kabite Tagalog | 3,090,691 | 1,287.6 | 2,400.4 |
| Laguna | Bayan ng Santa Cruz | Batangas Tagalog/Taglish | 2,669,847 | 1,759.7 | 1,517.2 |
| Quezon | Lungsod ng Lucena | Lumang Tagalog | 1,740,638 | 8,706.6 | 199.9 |
| Rizal | Lungsod ng Antipolo | Bulakenyong Tagalog | 2,484,840 | 1,308.9 | 1,898.4 |
¹ Ang Lungsod ng Lucena ay isang mataas na urbanisadong lungsod; ang mga numero ay nakahiwalay sa Lalawigan ng Quezon.
Imahe
baguhin-
1. Lungsod ng Batangas -
2. Lipa, Batangas -
3. Santo Tomas -
4. Tanauan -
5. Bacoor -
6. Lungsod ng Cavite -
7. Dasmariñas -
8. General Trias -
9. Imus -
10. Tagaytay -
11. Trece Martires -
12. Biñan -
13. Calamba -
14. Santa Rosa -
15. San Pablo -
16. San Pedro -
17. Lucena -
-
19. Antipolo -
20. Calaca
.jpg)
(2018-05-27).jpg)
Pinakamalalaking mga lungsod o bayan sa [[{{{country}}}]]
Source: 2020 PH Census Bureau Estimate | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ranggo | Probinsya | Pop. | Ranggo | Probinsya | Pop. | ||||
 Antipolo  Dasmariñas |
1 | Antipolo | Rizal | 887,399 | 11 | Batangas City | Batangas | 351,437 |  Bacoor  Calamba |
| 2 | Dasmariñas | Cavite | 703,141 | 12 | San Pedro | Laguna | 326,001 | ||
| 3 | Bacoor | Cavite | 664,625 | 13 | San Pablo | Laguna | 285,348 | ||
| 4 | Calamba | Laguna | 539,671 | 14 | Lucena | Quezon | 278,924 | ||
| 5 | Imus | Cavite | 496,794 | 15 | Santo Tomas | Batangas | 218,500 | ||
| 6 | General Trias | Cavite | 450,583 | 16 | Trece Martires | Cavite | 210,503 | ||
| 7 | Santa Rosa | Laguna | 414,812 | 17 | Tanauan | Batangas | 193,936 | ||
| 8 | Biñan | Laguna | 407,437 | 18 | Tayabas | Quezon | 112,658 | ||
| 9 | Lipa | Batangas | 372,931 | 19 | Cavite City | Cavite | 100,674 | ||
| 10 | Cabuyao | Laguna | 355,330 | 20 | Calaca | Batangas | 87,361 | ||
Tingnan din
baguhinMga tala
baguhin- ↑ 1.0 1.1
Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: numeric names: mga may-akda (link) - ↑ "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org. Nakuha noong Marso 13, 2020.
- ↑ https://psa.gov.ph/content/population-region-iv-calabarzon-based-2015-census-population
- ↑ Dividing Region IV into Region IV-A and IV-B, Transferring the Province of Aurora to Region III and for Other Purposes (Executive Order 103). Mayo 17, 2002. Inarkibo mula sa orihinal noong Abril 9, 2017. Nakuha noong Abril 8, 2017.
- ↑ "2010 Census of Population". Philippine National Statistics Office. Inarkibo mula sa orihinal noong 2012-06-25. Nakuha noong 2012-04-21.