Unang Kabiyak ng Pilipinas
(Idinirekta mula sa Unang Asawang ng Pilipinas)
Ang "Unang Kabiyak" ay isang terminong maaaring gamitin upang tukuyin ang asawa ng isang pinuno sa pulitika, anuman ang kasarian. Isa itong terminong neutral sa kasarian na nagtataguyod ng pagkakapantay-pantay ng kasarian.
Unang Ginang/Ginoo ng Pilipinas | |
---|---|
Nagpasimula | Hilaria del Rosario-Aguinaldo |
Nabuo | Enero 23, 1899 |
Sa Estados Unidos, ang terminong First Spouse ay maaaring tumukoy sa mga sumusunod:
- kabiyak ng pangulo,
- kabiyak ng gobernador ng isang estado o teritoryo,
- kabiyak ng alkalde ng Distrito ng Columbia.
Ang maybahay ng pangulo ay kilala rin bilang "First Lady" o "First Gentleman". Ang mga asawa ng mga gobernador at alkalde ay minsang tinutukoy din bilang isang "First Lady" o "First Gentleman" din ng kanilang lungsod.
Ang tungkulin ng Unang Kabiyak ay maaaring kabilang ang:
- Pamamahala sa opisyal na tirahan ng gobernador
- Nakikilahok sa mga seremonyal na kaganapan
- Nagsisilbing ambassador para sa kanilang estado
- Ang mga sanhi ng kampeonato na nakakaapekto sa mga residente ng kanilang estado
- Tradisyonal na seremonyal ang tungkulin ng unang asawa, at ang mga unang asawa ay hindi inihalal at hindi tumatanggap ng suweldo ng gobyerno.
Mga Unang Kabiyak ng Pilipinas
baguhin# | Retrato | Unang Ginang/Ginoo | Relasyon sa Pangulo | Pamahalaan | Nagsimula | Nagtapos |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Hilaria del Rosario-Aguinaldo | Unang Ginang ni Emilio Aguinaldo (opisyal na kinikilala bilang unang Pangulo ng Pilipinas) |
Unang Republika (1899-1901) | Enero 23, 1899 | Abril 1, 1901 | |
2 | Aurora Aragon-Quezon | Unang Ginang ni Manuel L. Quezon | Komonwelt (1935-1946) | Nobyembre 15, 1935 | Agosto 1, 1944 | |
3 | Pacencia Hidalgo-Laurel | Unang Ginang ni José P. Laurel | Ikalawang Republika (1943-1945) | Oktubre 14, 1943 | Agosto 14, 1945 | |
4 | Esperanza Limjap-Osmeña | Unang Ginang ni Sergio Osmeña | Pinanumbalik na Komonwelt (1935-1946) | Agosto 1, 1944 | Mayo 28, 1946 | |
5 | Trinidad de León-Roxas | Unang Ginang ni Manuel Roxas | Ikatlong Republika (1946-1972) | Mayo 28, 1946 | Abril 15, 1948 | |
6 | Victoria Quirino-Delgado | Bilang kahalili ng kanyang ina, Alicia Syquia (1921-1945) sa termino ni Elpidio Quirino |
Abril 17, 1948 | Disyembre 30, 1953 | ||
7 | Luz Banzon Magsaysay | Unang Ginang ni Ramon Magsaysay | Disyembre 30, 1953 | Marso 17, 1957 | ||
8 | Leonila Dimataga-Garcia | Unang Ginang ni Carlos P. Garcia | Marso 23, 1957 | Disyembre 30, 1961 | ||
9 | Evangelina Macaraeg-Macapagal | Unang Ginang ni Diosdado Macapagal | Disyembre 30, 1961 | Disyembre 30, 1965 | ||
10 | Imelda Romualdez-Marcos | Unang Ginang ni Ferdinand E. Marcos | Disyembre 30, 1965 | Pebrero 25, 1986 | ||
Saligang-batas ng Pilipinas (1972-1981) | ||||||
Ikaapat na Republika (1981-1987) | ||||||
- | Ballsy Aquino-Cruz | Bilang kahalili ng kanyang ama, Benigno Aquino Jr. sa termino ni Corazon C. Aquino |
Ikalimang Republika (1987-Kasalukuyan) | Pebrero 25, 1986 | Hunyo 30, 1992 | |
11 | Amelita Martinez-Ramos | Unang Ginang ni Fidel V. Ramos | Hunyo 30, 1992 | Hunyo 30, 1998 | ||
12 | Luisa Pimentel-Estrada | Unang Ginang ni Joseph Ejercito Estrada | Hunyo 30, 1998 | Enero 20, 2001 | ||
13 | Jose Miguel Tuason Arroyo | Unang Ginoo ni Gloria Macapagal-Arroyo | Enero 20, 2001 | Hunyo 30, 2010 | ||
14 | Louise Araneta-Marcos | Unang Ginang ni Ferdinand Marcos, Jr. | Hunyo 30, 2022 | Kasalukuyan |
Tala
baguhin- Namatay si Benigno "Ninoy" Aquino, Jr. noong Agosto 21, 1983 bago manungkulan ang kanyang asawang si Corazon Aquino bilang Pangulo ng Ikalimang Republika ng Pilipinas mula 1986-1992. Si Maria Elena "Ballsy" Aquino-Cruz, ang kanyang panganay na anak na babae, ang nagsilbing kahalili ni Gng. Aquino sa ilang mga gawaing at sumasama sa Pangulo sa mga pagbisita sa ibang bansa.
Mga kawing panlabas
baguhin- List of Presidents of the Philippines Naka-arkibo 2010-06-09 sa Wayback Machine., www.gov.ph