Ang Wat Phra Kaew (Thai: วัดพระแก้ว, RTGS: Wat Phra Kaeo, binibigkas [wát.pʰráʔ.kɛ̂ːw] ( pakinggan)), karaniwang kilala bilang Templo ng Esmeraldang Buddha at opisyal bilang Wat Phra Si Rattana Satsadaram,[a] ay itinuturing na pinakasagradong Budistang templo sa Taylandiya. Binubuo ang complex ng ilang mga gusali sa loob ng presinto ng Dakilang Palasyo sa sentrong pangkasaysayan ng Bangkok. Naglalaman ito ng estatwa ng Esmeraldang Buddha, na pinarangalan bilang paladyo ng bansa.

Ang pagtatayo ng templo ay nagsimula noong 1783 sa ilalim ng utos ni Rama I, ang unang hari ng dinastiyang Chakri. Simula noon, ang bawat sunod na hari ay personal na nasangkot sa pagdaragdag, pagpapanumbalik, at pagpapaganda ng templo sa panahon ng kanilang mga paghahari bilang isang paraan ng paggawa ng relihiyosong merito at pagluluwalhati sa dinastiya. Maraming mahahalagang seremonya ng estado at ngmaharlika ang isinasagawa sa loob ng templo bawat taon, na pinamumunuan ng hari nang personal at dinadaluhan ng mga opisyal ng pamahalaan. Dahil dito, ang templo ay pangunahing lugar ng pagsamba ng bansa at isang pambansang dambana para sa monarkiya at estado. Sa paglipas ng mga taon, ang bawat hari ay nagbibigay ng mga sagrado at mahahalagang bagay sa templo, na ginagawa itong isang kabang-yaman din.

Binubuo ang complex ng templo ng iba't ibang gusali para sa mga partikular na layuning panrelihiyon na itinayo sa iba't ibang estilo ng arkitekturang Taylandes, habang sumusunod pa rin sa mga tradisyonal na prinsipyo ng arkitektura ng relihiyong Thai.

Kasaysayan baguhin

 
Itinatag ni Haring Rama I ang dinastiyang Chakri noong 1782; sinimulan niya ang pagtatayo ng Wat Phra Kaew makalipas ang isang taon.

Nang gawin ni Haring Rama I ang Bangkok bilang kabesera ng Kahariang Rattanakosin noong Abril 6, 1782, isang angkop na palasyo at templo ng hari ang kailangan upang gawing lehitimo ang bagong dinastiya ng Chakri. Ang dahilan ng Hari sa paglipat ng kabesera ng lungsod ay ang pagnanais na ilayo ang kaniyang sarili mula sa nakaraang rehimen ni Haring Taksin, na kaniyang pinalitan bilang hari ng Siam. Ang lumang palasyo ng hari sa Thonburi ay maliit at nasa pagitan ng dalawang templo; Wat Arun at Wat Tai Talat, na hindi nagpapahintulot sa karagdagang pagpapalawak.[1][2]

Itinatag ni Rama I ang Dakilang Palasyo sa silangang pampang ng Ilog Chao Phraya, sa loob ng portipikadong pook ng lungsod na kilala ngayon bilang Pulo ng Rattanakosin. Ayon sa tradisyon, isang lugar ay palaging isinantabi sa loob ng compound ng palasyo para sa pagtatayo ng isang maharlikang templo o kapilya para sa personal na paggamit ng hari at pamilya ng hari. Ang templo (o wat) ay magkakaroon ng lahat ng katangian ng anumang regular na templong Budista maliban sa tirahan ng mga monghe. Napapaligiran ng pader sa lahat ng panig, ang templo ay magiging isang natatanging lugar para sa pagsamba na hiwalay sa tirahan ng hari. Habang ang templo ay itatayo sa loob ng palasyo ng hari, walang mga monghe ang maninirahan doon. Sa halip, ang mga monghe mula sa iba't ibang mga templo ay aanyayahan na magsagawa ng mga ritwal at pagkatapos ay aalis. Ito ang kaso sa Wat Mahathat, isang maharlikang kapilya sa loob ng bakuran ng dakilang palasyo sa Sukhothai, Wat Phra Si Sanphet sa Ayutthaya at Wat Arun sa Thonburi.[3] Ang Wat Phra Si Sanphet, na itinayo sa tabi ng maharlikang palasyo ng hari ng Ayutthaya, ay partikular na nakaimpluwensya sa pagtatayo ng bagong templong ito.[4]

 
Ang complex ng Wat Phra Kaew na tinatanaw mula sa labas ng mga dingding ng Dakilang Palasyo

Ang pagtatayo ng templo ay nagsimula noong 1783. Ang templo ay binigyan ng pormal na pangalang Wat Phra Si Rattana Satsadaram, ibig sabihin ay "ang templong naglalaman ng magandang hiyas ng monasteryo ng banal na guro".[5] Ang pangunahing bulwagan ng templo ay ang unang gusali sa loob ng buong compound ng palasyo na natapos sa pagmamason, habang ang tirahan ng hari ay gawa pa rin sa kahoy. Ang complex ng templo ay itinayo sa hilagang-silangan na sulok ng Korteng Panlabas ng Dakilang Palasyo. Noong Marso 22, 1784, ang Esmeraldang Buddha dinala na may mahusay na seremonya mula sa dating tahanan nito sa Wat Arun sa Thonburi sa kabila ng ilog patungo sa gilid ng Rattanakosin at inilagay sa kasalukuyang luklukan nito.[6] Noong 1786, binigyan ni Rama I ang Bangkok ng opisyal na pangalan bilang bagong kabesera ng Siam. Isinalin, binanggit ng pangalan ang templo at ang Esmeralda Buddha mismo: "Ang Lungsod ng mga Anghel, Dakilang Lungsod, ang Paninirahan ng Esmeraldang Buddha, ang Dakilang Lungsod ng Diyos Indra, Ayutthaya, ang Mundo na Pinagkalooban ng Siyam na Itinatanging Hiyas, ang Masayang Lungsod na Sagana sa Mga Dakilang Palasyo ng Maharlika na Katulad ng Makalangit na Paninirahan Kung Saan Nananahan ang mga Nagsakatawang-taong Diyos, Isang Lungsod na Ibinigay ni Indra at Itinayo ni Vishvakarman".[7]

Mga sanggunian baguhin

Mga pagsipi

  1. Rod-ari 2016
  2. Suksri, Chakrabongse & Limpabandhu 2013
  3. Suksri, Chakrabongse & Limpabandhu 2013
  4. Rod-ari 2016
  5. Wales 1931
  6. Roeder, Eric (1999). "The Origin and Significance of the Emerald Buddha" (PDF). Explorations in Southeast Asian Studies. Honolulu: Center for Southeast Asian Studies, University of Hawai'i at Manoa. 3: 1, 18. Nakuha noong 22 February 2014.
  7. Rod-ari 2016


Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "lower-alpha", pero walang nakitang <references group="lower-alpha"/> tag para rito); $2