Antipas
Ang bayan ng Antipas ay itinuturing bilang Sentro ng Komersyo, Kalakalan at Industriya sa Arakan Valley Complex. Isang pangalawang klaseng bayan sa probinsiya ng Cotabato at bahagyang urban. Ito ay may pinakamabababang bilang ng populasyon sa buong probinsiya[2]. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 26,817 sa may 6,562 na kabahayan.
Antipas | |
|---|---|
Municipalidad | |
| Munisipalidad ng Antipas, Cotabato | |
| Palayaw: Sentro ng komersyo, Kalakalan at Industriya sa Arakan Valley Complex | |
 Mapa ng Cotabato na nagpapakita ng Antipas | |
.svg)  Antipas Location in the Philippines | |
| Mga koordinado: 7°14′37″N 125°03′10″E / 7.243519°N 125.052908°E | |
| Bansa | Pilipinas |
| Rehiyon | SOCCSKSARGEN (Region XII) |
| Probinsiya | Cotabato |
| Distrito | Pangalawang Distrito ng Cotabato |
| Mga Barangay | 13 |
| Natala bilang bayan | 7 Marso 1981 |
| Pamahalaan | |
| • Uri | Mayor-Council |
| • District Representative | Nancy A. Catamco |
| • Alkalde | CADUNGON, Van D. (2010-kasalukuyan) |
| • Bise-Alkalde | LIBOON, Rosalia P. (2010-kasalukuyan) |
| • Sangguniang Bayan | |
| Lawak | |
| • Municipalidad | 199.98 km2 (77.21 milya kuwadrado) |
| Taas | 320 m (1,050 tal) |
| Populasyon (2009) | |
| • Municipalidad | 24,519 |
| • Kapal | 120/km2 (320/milya kuwadrado) |
| • Urban | 6,026 |
| Demonym | Cotabateños Antipaseños |
| Sona ng oras | UTC+8 (PST) |
| • Tag-init (DST) | UTC+8 (+8) |
| ZIP Code | 9414 |
| Climate(s) | 18°C-28°C |
| linggwahe | Hiligaynon, Cebuano, Ilocano, Manobo,Tagalog |
| Kaurian ng Kita | Pangalwang klaseng bayan[1] |
Heograpiya
baguhinAng bayan ng Antipas ay matatagpuan sa pusod ng Arakan Valley. Ito ay napaligiran sa timog-silangan ng Bayan ng Magpet, sa hilagang-silangan sa pamamagitan ng Bayan ng Arakan, sa hilaga sa pamamagitan ng Bayan ng President Roxas(North) at Ilog ng Arakan, sa kanluran sa pamamagitan ng bayang dating nakasakop sa Antipas, ang Bayan ng Matalam at sa timog sa pamamagitan ng bayan ng President Roxas(South).Ito ay nasa 7 08 '16 "sa 7 24' 07" longhitud at sa 24 48 '40 "sa 125 02' 36" latitud.
Mga Barangay
baguhinAng bayan ng Antipas ay nahahati sa 13 mga barangay.
- Camutan
- Canaan
- Dolores
- Kiyaab
- Luhong
- Magsaysay
- Malangag
- Malatab
- Malire
- New Pontevedra
- Poblacion
- B. Cadungon
- Datu Agod
Demograpiko
baguhin| Taon | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1990 | 17,800 | — |
| 1995 | 19,171 | +1.40% |
| 2000 | 19,810 | +0.71% |
| 2007 | 22,892 | +2.01% |
| 2010 | 25,242 | +3.62% |
| 2015 | 25,304 | +0.05% |
| 2020 | 26,817 | +1.15% |
| Sanggunian: PSA[3][4][5][6] | ||
Klima
baguhinAng klima dito ay ma-uuri sa pang "4" na uri ng klima na may malaki at mababang distribusyon ng ulan sa buong taon at may average na dami ng ulan na 72 mm. Ang pinakamalakas na ulan ay madalas na nangyayari sa mga buwan ng Mayo, Hunyo, Hulyo at Agosto. Dahil ang bayan ay matatagpuan sa sentro ng Arakan Valley ito ay napoprotektahan ng matayog na Bundok Apo mula sa mga bagyo at iba pang pangklimang kalamidad. Ang mga hanging amihan at habagat ay dumaraan dito.
Ang temperatura ay nagbabago mula 18 hanggang 28 degrees Celsius[7] dahil sa taas nito na 320 metro mula lebel ng dagat at pagiging kalapit nito sa bulubunduking probinsiya ng Bukidnon. At itong ang pinaka malamig na lugar sa buong SOCCSKSARGEN at isa sa pinakamalamig sa buong Mindadano. Ang pinakamataas na temperatura ay nararanasan sa mga buwan ng Marso at Abril habang ang pinakamababa ay sa buwan naman ng Disyembre. Ang mahabang tag-init ay karaniwang nagsisimula mula sa buwan ng Enero hanggang Abril, kung kailan nararanasan ang pagbawas sa supply ng tubig na ginagamit pang-agrikultura. Ang ilang mga pinagkukunan ng tubig ay natutuyo kaya nakakaapektuhan ang produksiyon ng agrikultura. Sa panahon ng malakas na tag-ulan, ang ilang mga ilog o sapa ay umaapaw na nagiging sanhi ng pagbaha sa mga mababang lugar.
Natural Resources
baguhinAng bayan ng Antipas ay isang agrikultural na bayan na ngayo'y nagiging sentro ng industriya. Kilala ang bayan bilang pangungahing prodyuser ng saging, mais at goma kung pagbabasehan ang uri at kakayahan ng lupa na naririto. Isa pa rito ay ang mga potensiyal ng lugar para sa agri-based na industriya tulad ng kamoteng kahoy, niyog at goma, kape at kakaw.
Diyalekto
baguhinAng mga pangunahing linggwahe ay ang Hiligaynon or Ilonggo na sumasakop sa 74% ng populasyon. Pangalawa dito ang Cebuano, 12% at Ilocano, 7.9%. Ang mga pangkat etniko ay bumubuo sa 6.1% ng populasyon.
Mga Industriya
baguhinGoma at cavendish na saging ang mga pangungahing produkto. Ang AJMR/SUMITOMO isang malaking kompanyang Hapon na nagpoprodyus ng cavendish. Iba pang mga industriya naroroon sa lugar ay mga pasilidad pang-agrikultura. Mayroong gilingan ng palay, corn sheller at drier at ilang paggawa ng furniture, pananahi at pagwewelding.
Kasaysayan
baguhinBago pa man ang paglikha ng Bayan ng Antipas bilang isang regular na munisipalidad ng cotabato, isang lamang itong maliit na lugar na tinatawag nilang sitio Buru-Buruan ng Barangay Kiyaab ng Bayan ng Matalam na kung saan ay nakatira ang maraming Manobo. Dahil sa patuloy na pagdami ng mga Kristiyano sa lugar, ang Municipal Council ng Matalam ay nagpasa ng isang resolusyon noong 1963, na inaprobahan ng mga dating Provincial Board ng Cotabato pagkatapos kilalanin bilang isa sa mga regular na barangay ng Matalam, Cotabato nabuo ang pangalan ng ANTIPAS . Ang pangalan ANTIPAS ay nagmula mula sa dalawang pangunahing mga tribo na nanirahan sa lugar; ANTI mula sa salitang ANTIQUE at PAS mula sa PASSI, dalawang lugar na matatagpuan sa Isla ng Panay. Ang kasigasigan ng mga katutubo at ang kanilang determinasyon upang patakbuhin sa kanilang mga sariling kapakanan at sa pagkamayabong ng lupain at ng isang pangako ng isang maliwanag na hinaharap ng lugar napagkasunduan ng mga tao na hilingin sa National Government sa pamamagitan ng Provincial Government na pinamumunuan ni Gobernador Carlos B. Cajelo at kinakatawan ng Assemblyman Jesus Amparo ng Batasang Pambansa. Noong 14 Oktubre 1980 sa pamamagitan ng bisa ng ng Batas Pambansa Bilang 88, inaprubahan ng Pangulong Ferdinand E. Marcos, pinagtibay sa pamamagitan ng mga tao ng Bayan ng Matalam sa 6 Disyembre 1980 at sa huli pinasinayaan sa 7 Marso 1981, ang Antipas ay nilikha bilang ang ika-15 munisipalidad ng Cotabato.
Transportasyon
baguhinAng paraan ng transportasyong panglokal ay sa pamamagitan ng tricyle o kilala bilang "motor". Ang transportasyon sa mga barangay ay at sa mga karatig bayan ay sa pamamagitan ng motorsiklo, jeep at L300 vans. Ang mga mini-bus ay nagsisili sa rotang Arakan-Lungsod ng Kidapawan na dumaraan sa mga bayan ng President Roxas at Antipas. Ang mga pampublikong mga van ay nagsisilbi sa rotang nagmula sa mga bayan ng Arakan, President Roxas, Barangay Kiya'ab at Linao ng Antipas at lungsod nd Kidapawan.
Lokasyon
baguhinMga sanggunian
baguhin- ↑ "Active Stats". National Statistical Coordination Board v3.0. Inarkibo mula sa orihinal noong 2010-11-14. Nakuha noong 2011-04-15.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Archive copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 2011-08-13. Nakuha noong 2011-04-15.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population (2015). "Region XII (Soccsksargen)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population and Housing (2010). "Region XII (Soccsksargen)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Censuses of Population (1903–2007). "Region XII (Soccsksargen)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑
"Province of North Cotabato". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ http://www.accuweather.com/en-us/ph/cotabato/antipas/details.aspx
Mga Kawing Panlabas
baguhin- Philippine Standard Geographic Code Naka-arkibo 2012-04-13 sa Wayback Machine.
- 2000 Philippine Census Information Naka-arkibo 2010-01-30 sa Wayback Machine.
- Antipas Official Website Naka-arkibo 2011-05-22 sa Wayback Machine.