Homeostasis
Ang Homeostasis ay isang katangian ng isang sistema sa loob ng isang katawan ng isang nabubuhay na organismo na kung saan ang isang baryabulo, tulad na lamang ng konsentrasyon ng isang sabstans sa isang solusyon, ay aktibong nireregula upang mapanatili itong balanse o konstant. Kasama sa mga halimbawa ng homeostasis ay ang regulasyon ng temperatura ng katawan ng isang hayop, ang pH ng likido sa labas ng selula, o ang konsentrasyon ng ionong sodyo (Na+), potasyon (K+) at kalsiyo (Ca2+) kasama na rin ang glucose sa plasma ng dugo, kahit na may pagbabago sa kalikasan ng hayop, o kung ano ang kinain, o kung ano ang ginagawa (halimbawa, pahinga o pageeksersiyo). Bawat isang baryabulo ay kinokontrol ng hiwalay na “homeostat” (o regulator) upang panatilihin ang buhay. Ang Homeostats ay isang pisyolohikal na mekanismo na kumukunsumo ng enerhiya.
Inilarawan noong 1865 ang konseptong ito ng isang Pranses na pisyolohista na si Claude Bernard at nagmula ang terminong ito kay Walter Bradford Cannon noong 1926.[1][2]
Ang terminong "cybernetiko" ay nagagamit sa teknolohikal na sistemang pangkontrol tulad na lamang ng thermostat, na kung saan ang tungkulin nito ay bilang isang "homeostats", subalit kadalasan itong malawakang binibigyang kahulugan kaysa sa biyolohikal na terminong "homeostasis".[3][4][5][6][7] Ang "Homeostasis" ay isang nahihiwalay na biyolohikal na termino, na tumutukoy sa mga konseptong inilarawan nina Bernard at Cannon, na tumutukoy sa konstansiya ng panloob na kalikasan (o milieu intérieur) na kung saan ang mga selula ng katawan ay nabubuhay at upang mabuhay.[8][1][2]
Talababa
baguhin- ↑ 1.0 1.1 Cannon, W.B. (1932). The Wisdom of the Body. New York: W. W. Norton. pp. 177–201.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 2.0 2.1 Cannon, W. B. (1926). "Physiological regulation of normal states: some tentative postulates concerning biological homeostatics". Sa A. Pettit(ed.) (pat.). A Charles Richet : ses amis, ses collègues, ses élèves (sa wikang Pranses). Paris: Les Éditions Médicales. p. 91.
{{cite book}}:|editor=has generic name (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Riggs, D.S. (1963). The mathematical Approach to Physiological problems. Baltimore: Williams & Wilkins.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Riggs, D.S. (1970). Control theory and physiological feedback mechanisms. Baltimore: Williams & Wilkins.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Marieb, Elaine N., Hoehn, Katja N. (2009). Essentials of Human Anatomy & Physiology (ika-9th (na) edisyon). San Francisco: Pearson/Benjamin Cummings. ISBN 0321513428.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link) - ↑ Guyton, A.C.; Hall, J.E. (1996). Textbook of medical physiology. Philadelphia: W.B. Saunders.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Milsum, J.H. (1966). Biological control systems analysis. New York: McGraw-Hill.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Zorea, Aharon (2014). Steroids (Health and Medical Issues Today). Westport, CT: Greenwood Press. pp. 10. ISBN 978-1440802997.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Malayuang pagbabasa
baguhin- Banci, Lucia (Ed.), pat. (2013). "Chapter 3 Sodium/Potassium homeostasis, Chapter 5 Calcium homeostasis, Chapter 6 Manganese homeostasis". Metallomics and the Cell. Metal Ions in Life Sciences. Bol. 12. Springer. doi:10.1007/978-94-007-5561-1_3. ISBN 978-94-007-5560-4.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) electronic-book ISBN 978-94-007-5561-1 ISSN 1559-0836 electronic-ISSN 1868-0402
Mga kawing panlabas
baguhin
- Homeostasis Naka-arkibo 2017-08-15 sa Wayback Machine.
- Walter Bradford Cannon, Homeostasis (1932)