Ang Io /ˈ./, o Jupiter I, ay ang pinakaloob at ikatlong pinakamalaki sa apat na buwang Galileo ng planetang Jupiter. Ito rin ang ikaapat na pinakamalaking buwan sa sistemang solar, na may densidad ng lahat ng mga ito, at may mababang dami ng tubig (sa pamamagitan ng atomikong rasyo) ng kahit anong kilalang bagay na pang-astronomiya sa Sistemang Solar. Natuklasan ito noong 1610 ni Galileo Galilei at pinangalan sa pang-mitolohiyang karakter na si Io, isang babaeng pari ni Hera na naging isa sa mga kalaguyo ni Zeus.

Io
Io
Larawan ng Io na nakunan ng Galileo sa pamamagitan ng mga color-filter upang mabigyan ang larawan ng katumbas na pagkakakulay ayon sa mata ng isang tao.
Discovery
Nadiskubre ni Galileo Galilei
Nadiskubre noong 8 Enero 1610
Katangian ng Pagorbit (Epoch J2000)
Hamak na Radyus 421,700 km [1]
Isentrisidad 0.0041
Periapsis 420,000 km
Apoapsis 423,400 km
Panahon ng pag-orbit 1.769 d
(42 oras 152 853.504 7 segundo)
Belosidad ng pag-orbit sa planeta 17.334 km/s (mga tips na galing sa pinakahabang axis)
Ingklinasyon 0.05° (sa ekwador ng Hupiter)
0.046° (sa lokal na Laplace plane)
2.21° (papuntang ecliptic)
Buwan ng Hupiter
Pisikal na Katangian
Kalahating-Sukat sa Ekwador 1,821.3 km (0.283 na Daigdig)
Dimensiyon 3,660.0 × 3,637.4 × 3,630.6 km3
Bulto ~ 2.53×1010km3
Bigat 8.9319×1022 kg
Hamak na kasiksikan 3.528 g/cm³
Surpasyong grabidad sa Ekwador 1.796m/s²
Belosidad nang pagtakas 2.558 km/s (2,558 m/s)
Panahon ng pag-ikot sa aksis synchronous
Habong ng aksis
Albedo 0.63 ± 0.02
Surpasyong temperatura ≈ 90 K hanggang 130 K
Katangian ng Atmospera
Atmosperang presyur babahagya
Komposisyon 90% sulfur dioxide

Sa higit nitong 400 aktibong mga bulkan, ang Io ang pinakaaktibong bagay pang-heolohiya sa Sistemang Solar.[2][3][4]

Loob ng Io

Mga sanggunian baguhin

  1. DK Space Encyclopedia: Vital Statistics, pp 86.
  2. Rosaly MC Lopes (2006). "Io: The Volcanic Moon". In Lucy-Ann McFadden; Paul R. Weissman; Torrence V. Johnson (mga pat.). Encyclopedia of the Solar System. Academic Press. pp. 419–431. ISBN 978-0-12-088589-3.
  3. Lopes, R. M. C.; et al. (2004). "Lava lakes on Io: Observations of Io's volcanic activity from Galileo NIMS during the 2001 fly-bys". Icarus. 169 (1): 140–174. Bibcode:2004Icar..169..140L. doi:10.1016/j.icarus.2003.11.013.
  4. Sokol, Joshua (26 Hunyo 2019). "This World Is a Simmering Hellscape. They've Been Watching Its Explosions. - Researchers have released a five-year record of volcanic activity on Io, a moon of Jupiter, hoping others will find more patterns". The New York Times (sa Ingles). Nakuha noong 26 Hunyo 2019.