Lumban
Marami pong problema ang artikulong ito. Tulungang mapabuti po ito o di kaya'y talakayin ang mga problemang nakasaad sa pahina ng usapan nito.
|
Ang Bayan ng Lumban ay isang ika-4 na klaseng bayan sa lalawigan ng Laguna, Pilipinas. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 32,330 sa may 8,535 na kabahayan. Ika-apat na pinakamalaking bayan ang Lumban sa lalawigan ng Laguna.
Lumban Bayan ng Lumban | |
|---|---|
 | |
 Mapa ng Laguna na nagpapakita ng lokasyon ng Lumban. | |
 | |
.svg)  Lumban Lokasyon sa Pilipinas | |
| Mga koordinado: 14°17′49″N 121°27′32″E / 14.297°N 121.459°E | |
| Bansa |  Pilipinas |
| Rehiyon | Calabarzon (Rehiyong IV-A) |
| Lalawigan | Laguna |
| Distrito | Pang-apat na Distrito ng Laguna |
| Mga barangay | 16 (alamin) |
| Pamahalaan | |
| • Punong-bayan | Rolan Ubatay |
| • Manghalalal | 23,404 botante (2022) |
| Lawak | |
| • Kabuuan | 40.53 km2 (15.65 milya kuwadrado) |
| Populasyon (Senso ng 2020) | |
| • Kabuuan | 32,330 |
| • Kapal | 800/km2 (2,100/milya kuwadrado) |
| • Kabahayan | 8,535 |
| Ekonomiya | |
| • Kaurian ng kita | ika-3 klase ng kita ng bayan |
| • Antas ng kahirapan | 8.97% (2021)[2] |
| • Kita | ₱136,020,671.20 (2020) |
| • Aset | ₱170,985,379.60 (2020) |
| • Pananagutan | ₱66,946,463.51 (2020) |
| • Paggasta | ₱130,658,823.07 (2020) |
| Kodigong Pangsulat | 4014 |
| PSGC | 043413000 |
| Kodigong pantawag | 49 |
| Uri ng klima | Tropikal na monsoon na klima |
| Mga wika | wikang Tagalog |
Mga Barangay
baguhinAng bayan ng Lumban ay nahahati sa 18 mga barangay.
- Bagong Silang
- Balimbingan (Poblacion)
- Balubad
- Caliraya
- Concepcion
- Lewin
- Maracta (Poblacion)
- Maytalang I
- Maytalang II
- Primera Parang (Poblacion)
- Primera Pulo (Poblacion)
- Salac (Poblacion)
- Santo Niño (Poblacion)
- Segunda Parang (Poblacion)
- Segunda Pulo (Poblacion)
- Wawa
Tungkol sa
baguhinKilala bilang "Embroidery Capital ng Pilipinas" at tahanan ng humigit-kumulang 32,298 kapayapaan, mapagmahal, masipag at mapagpatuloy na mga naninirahan. Itinatag noong 1582, ang munisipalidad ay nagho-host din ng dalawang (2) Hydro Power Plants na may pinagsamang kapasidad na 373 MW. Matatagpuan ito humigit-kumulang na 105 kilometro timog ng Maynila.
Etimolohiya
baguhinSinabi ng alamat na nakuha ni Lumban ang pangalan nito mula sa isang puno. Ang mga kwentong dating, na ipinasa mula sa mga ninuno hanggang sa mga susunod na henerasyon ay nagsasalaysay kung paano unang dumating sa lugar ang mga mananakop na Espanyol at namangha sila sa mga puno ng lumbang na lumalagong sagana sa lugar na sinasakop ngayon ng simbahang Katoliko at ng munisipal na gusali. Sinasabing ang mga punong lumbang na ito ay lumaki mula sa mga binhi na itinanim ng mga mangangalakal na Tsino na pinatay ang mga paninda at kalakal para sa mga katutubong produkto, mula ikasiyam hanggang ikalabindalawang siglo. Pagkatapos lamang ng kanilang pagdating sa mga Espanyol na ang lugar ay binigyan ng pangalang Lumbang. Ang titik na "g" ay kalaunan ay tinanggal mula sa pagbaybay para sa euphonic na mga kadahilanan at din para sa kaginhawaan ng dila ng Espanya.
Kasaysayan
baguhinIsa ang bayan ng Lumban sa mga pinakamatatandang bayan sa lalawigan ng Laguna. Ang kabisera ng lalawigan, ang Santa Cruz, pati na rin ang Cavinti at ang bantog na Pagsanjan, ay dating bahagi ng Lumban. Dito matatagpuan ang Lawa ng Caliraya. Ang bayan ng Lumban ay nasa layong 104 kilometro timog silangan ng Maynila, ang kabisera ng bansa. Malaki ang ginampanan na bahagi ng Lumban hindi lamang sa kasaysayan ng Laguna, gayundin sa kasaysayan ng Pilipinas. Isa ito sa mga sentro ng sining ng lalawigan noong panahon ng mga Kastila, at isang patunay ang pagkakaroon ng paaralan kung saan itinuturo ang musika.
Lokasyong Geographic
baguhinAng Munisipalidad ng Lumban ay matatagpuan sa silangang baybayin ng Laguna de Bay, mga 105 kilometro timog ng Metropolitan Manila. Ang bayan ay nakasalalay sa mga heyograpikong coordinate ng 14 17 'latitude at 121 27' longtitude. Ito ay hangganan sa hilaga ng Munisipalidad ng Kalayaan (Laguna) sa hilagang-silangan ng Lungsod ng Quezon, sa timog-silangan ng Cavinti (Laguna), sa timog-silangan ng Pagsanjan (Laguna) at sa hilagang-kanluran ng Laguna de Bay. Ang pangkalahatang topograpiya ni Lumban ay payak at unti-unting tumataas na slope patungo sa silangang bahagi na aakyat sa bundok ng Sierra Madre. Saklaw ng slope mula 0-3% hanggang 5% at mas mataas pa. Ang pinakamababang bahagi sa Kanlurang bahagi sa baybayin ng Laguna Lake ay 0-1% at sa pangkalahatan ay tumataas hanggang 3% hanggang sa kanlurang bahagi ng dalisdis ng Barangay Balubad. Ang pinakamataas na slope ay nagsisimula sa base ng Barangay Lewin na saklaw mula 15% sa itaas patungo sa pinakamataas na bahagi ng Barangay Caliraya.
Mga Pinagmulan ng Pangunahing Kita
baguhinAgrikultura, Pagbuburda
Mga patutunguhan ng Turista
baguhinCaliraya Recreation Center, Boundary Arch, San Sebastian Church, Caliraya Lake, at Embroidery Products Display Center
Mga Espesyal na Kaganapan
baguhinPagdiriwang: Burdang Lumban Festival, Fluvial Parade, Piyesta ng San Sebastian
Kilala bilang "Embroidery Capital ng Pilipinas" at tahanan ng humigit-kumulang 32,298 kapayapaan, mapagmahal, masipag at mapagpatuloy na mga naninirahan. Itinatag noong 1582, ang munisipalidad ay nagho-host din ng dalawang (2) Hydro Power Plants na may pinagsamang kapasidad na 373 MW. Matatagpuan ito humigit-kumulang na 105 kilometro timog ng Maynila.
Demograpiko
baguhin| Taon | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1903 | 3,905 | — |
| 1918 | 4,288 | +0.63% |
| 1939 | 5,954 | +1.58% |
| 1948 | 7,516 | +2.62% |
| 1960 | 9,719 | +2.16% |
| 1970 | 13,289 | +3.17% |
| 1975 | 14,842 | +2.24% |
| 1980 | 17,360 | +3.18% |
| 1990 | 19,773 | +1.31% |
| 1995 | 21,996 | +2.02% |
| 2000 | 25,936 | +3.60% |
| 2007 | 28,443 | +1.28% |
| 2010 | 29,470 | +1.30% |
| 2015 | 30,652 | +0.75% |
| 2020 | 32,330 | +1.05% |
| Sanggunian: PSA[3][4][5][6] | ||
Sa senso noong 2015, ang populasyon ng Lumban, Laguna, ay 30,652 katao, [5] na may density na 760 mga naninirahan bawat square square o 2,000 mga naninirahan bawat square mile.
Mga sanggunian
baguhin- ↑
"Province: Laguna". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population and Housing (2010). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Censuses of Population (1903–2007). "Region IV-A (Calabarzon)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑
"Province of Laguna". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga Kawing Panlabas
baguhin- Philippine Standard Geographic Code Naka-arkibo 2012-04-13 sa Wayback Machine.
- 2010 Philippine Census Information Naka-arkibo 2012-06-25 sa Wayback Machine.
- Genealogy of Pacita Mondez-Liwag containing about 2000 names of people who live/lived in Lumban, Laguna
- [1] Naka-arkibo 2019-12-12 sa Wayback Machine.