Singapore
Ang Singapore (pagbigkas: síng•ga•por), na may opisyal na pangalang Republika ng Singapore ay isang pulo, lungsod-estado, na matatagpuan sa Timog-silangang Asya, sa timog ng estado ng Johor sa tangway ng Malaysia at hilaga ng kapuluang Riau ng Indonesia.
| Republika ng Singapore | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Pambansang Kasabihan: "Majulah Singapura" (sa Malay) "Onward, Singapore" |
||||||
| Pambansang Awit: Majulah Singapura |
||||||
 |
||||||
| Pununglunsod | Lungsod ng Singapore (Downtown Core)[1] | |||||
| Opisyal na wika | Ingles Malay Mandarin Tamil |
|||||
| Pangalang- turing |
Singaporean | |||||
| Pamahalaan | Parliamentary republic | |||||
| - | Pangulo | Halimah Yacob | ||||
| - | Punong Ministro | Lee Hsien Loong | ||||
| Kalayaan | ||||||
| - | lungsod | 24 Hulyo 1951 | ||||
| - | Sariling pamamahala sa ilalim ng United Kingdom | 3 Hunyo 1959[2] | ||||
| - | Pagpapahayag ng kalayaan | 31 Agosto 1963 | ||||
| - | Pagsasanib sa Malaysia | 16 Setyembre 1963 | ||||
| - | Paghihiwalay sa Malaysia | 9 Agosto 1965 | ||||
| Lawak | ||||||
| - | Kabuuan | 707.1 km2 (190th) 270 sq mi |
||||
| - | Katubigan (%) | 1.444 | ||||
| Santauhan | ||||||
| - | Pagtataya ng 2008 | 4,839,400[3] (ika-114) | ||||
| - | Lahatambilang ng 2000 | 4,117,700 | ||||
| - | Kakapalan | 6,489/km2 (ika-3) 16,392/sq mi |
||||
| KGK (KLP) | Pagtataya ng 2007 | |||||
| - | Kabuuan | $228.303 bilyon[4] | ||||
| - | Bawat ulo | $49,754[4] | ||||
| KGK (pasapyaw) | Pagtataya ng 2007 | |||||
| - | Kabuuan | $161.349 bilyon[4] | ||||
| - | Bawat ulo | $35,162[4] | ||||
| TKT (2007) |  0.922 (Very High) (ika-25) |
|||||
| Pananalapi | Singapore dollar (SGD) |
|||||
| Pook ng oras | SST (TPO+8) | |||||
| Internet TLD | .sg | |||||
| Kodigong pantawag | 65 | |||||
KasaysayanBaguhin
Ang pulo ay dating tinatawag na Temasek at bininyagan ni Prinsipe Parameswara sa pangalang Singapura, nangangahulugang “lungsod (pura) ng leon (singa)” noong ika-16 siglo.
Noong 1819, napunta sa kontrol ni Thomas Stamford Raffles ang lungsod para hadlangan ang dominasyong pangkalakalan (commercial) ng mga Olandes sa rehiyon. Noong 1826, ang mga kolonya ng istretso ay binubuo ng Singapore, Malaka at Penang.
Noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig naman, mula 15 Pebrero 1942, napasailalim ang pulo sa Imperyong Hapon,
Pagkatapos ng digmaan, napiling primer ministro si Lee Kuan Yew. Ang kanyang partido na People's Action Party ay nagmungkahi para sa integrasyon nito sa pederasyon ng Malaysia, at napabilang ito sa Malaysia hanggang Setyembre ng taong 1963. Taong 1964, pinahayag ang kagustuhan nitong humiwalay dahil sa mga pagkakaiba at noong 9 Agosto 1965 pinroklama ang kasarinlan ng Republika ng Singapur.
PolitikaBaguhin
Ang parlamentarismong Ingles ang nagbigay-diwa sa saligang-batas ng Singapore. Ang People's Action Party (Partido ng Aksiyong Popular) ang nagdo-domina sa politika ng bansa pagkaraan ng pagpapahayag ng kasarinlan. Ang sistema ng gobyerno ay mas hawig sa awtoritarianismo kaysa sa isang demokrasyang pangmaramihang-partido.
Subalit, sa kabaligtaran, masasabing isang modelo ng transparency ang ekonomiyang pamilihan ng Singapore at halos walang katiwalian o korupsiyong nangyayari sa gobyerno. Ang Singapore ay isang miyembro ng ASEAN.
| Pangalan | Termino | Komento |
|---|---|---|
| Lee Kuan Yew | 1965–1990 | |
| Goh Chok Tong | 1990–2004 | |
| Lee Hsien Loong | mula Agosto 12, 2004 | Anak ni Lee Kuan Yew. |
Mga teritoryong pampangasiwaanBaguhin
EkonomiyaBaguhin
Ang Singapore ay nagtataglay ng isang ekonomiyang pamilihan na malaya at masagana at may open environment malaya sa katiwalian. Matatag ang kanyang pananalapi at ang GDP nito ay ang pinakamataas sa mundo. Nakadepende ang ekonomiya sa pag-export, partikular ang sa sektor ng elektroniko at industriya.
Noong 2001, ang recession sa buong mundo pati ang pagbagsak ng sektor ng teklonohiya ay nakaapekto sa ekonomiya ng bansa (ang GDP nito ay bumaba ng 2%). Ang epidemya ng SARS na nagsimula noong 2003 ay nakapagpabigat din dito.Maliit lang ang bansang ito at limitado ang yamang likas.Subalit ang mga lider ay napakahusay na nag tuon ng kanilang pansin sa kalakalan at masiglang nakikipag ugnayan sa mga bansang mauunlad,Bumuo ng patakarang kapakipakinabangan isinaalang-alang ang kapakinabangan ng bansa na pinag tuonan ng pansin ng pamahalaan.
Mga sanggunianBaguhin
- ↑ Isang lungsod-estado ang Singapore.
- ↑ "Singapore: History". Asian Studies Network Information Center. Nakuha noong 2007-11-02.
- ↑ "Population - latest data". Singapore Department of Statistics Singapore. 2008-10-17. Nakuha noong 2008-10-17.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 "Singapore". International Monetary Fund. Nakuha noong 2008-10-09.
Gabay panlakbay sa Singapore mula sa Wikivoyage
Midyang kaugnay ng Singapore sa Wikimedia Commons
Mayroong datos pang-heograpiya ang OpenStreetMap tungkol sa Singapore- Singapore Government Online Portal
- Singapore from UCB Libraries GovPubs
- Singapore profile from the BBC News
- Wikimedia Atlas ng Singapore (sa Ingles)
