Dagupan
Tulungang mapabuti po ito sa pamamagitan ng pagdagdag ng mga pagsipi sa mga sangguniang mapagkakatiwalaan. Tandaan lamang po na maaari pong mapagdudahan at matanggal ang mga hindi beripikadong nilalaman. |
Ang Lungsod ng Dagupan, officially the City of Dagupan (Pangasinan: Siyudad na Dagupan, Ilocano: Siudad ti Dagupan, Filipino: Lungsod ng Dagupan), ay isang 2nd class independent component city sa Ilocos Region, Philippines. Ayon sa senso noong 2020, mayroon itong populasyon na 174,302 katao.
Dagupan Lungsod ng Dagupan | |
|---|---|
 | |
 Mapa ng Pangasinan na nagpapakita ng lokasyon ng Dagupan. | |
 | |
.svg)  Dagupan Lokasyon sa Pilipinas | |
| Mga koordinado: 16°02′35″N 120°20′02″E / 16.043°N 120.334°E | |
| Bansa |  Pilipinas |
| Rehiyon | Ilocos (Rehiyong I) |
| Lalawigan | Pangasinan (Heograpiya lamang) |
| Distrito | — 0105518000 |
| Mga barangay | 31 (alamin) |
| Pagkatatag | 1590, 20 Hunyo 1947 |
| Ganap na Lungsod | Hunyo 20, 1947 |
| Pamahalaan | |
| • Punong Lungsod | Belen T. Fernandez |
| • Pangalawang Punong Lungsod | Dean Bryan L. Kua |
| • Manghalalal | 138,721 botante (2022) |
| Lawak | |
| • Kabuuan | 37.23 km2 (14.37 milya kuwadrado) |
| Populasyon (Senso ng 2020) | |
| • Kabuuan | 174,302 |
| • Kapal | 4,700/km2 (12,000/milya kuwadrado) |
| • Kabahayan | 42,017 |
| Ekonomiya | |
| • Kaurian ng kita | ika-2 klase ng kita ng lungsod |
| • Antas ng kahirapan | 14.40% (2021)[2] |
| • Kita | ₱1,104,355,566.52 (2020) |
| • Aset | ₱3,100,981,507.65 (2020) |
| • Pananagutan | ₱707,934,549.04 (2020) |
| • Paggasta | ₱1,016,850,298.56 (2020) |
| Sona ng oras | UTC+8 (PST) |
| Kodigong Pangsulat | 2400 |
| PSGC | 0105518000 |
| Kodigong pantawag | 75 |
| Uri ng klima | Tropikal na monsoon na klima |
| Mga wika | Wikang Pangasinan Wikang Iloko wikang Tagalog |
| Websayt | dagupan.gov.ph |
Matatagpuan sa Lingayen Gulf sa hilagang-kanluran-gitnang bahagi ng isla ng Luzon, ang Dagupan ay isang pangunahing sentro ng komersyo at pampinansyal sa hilaga ng Maynila. Gayundin, ang lungsod ay isa sa mga sentro ng modernong serbisyong medikal, edukasyon, media at komunikasyon sa North-Central Luzon. Ang lungsod ay matatagpuan sa loob ng matabang Agno River Valley at ito naman ay bahagi ng mas malaking kapatagan ng Gitnang Luzon.
Ang lungsod ay kabilang sa mga nangungunang producer ng bangus sa lalawigan. Mula 2001 hanggang 2003, ang produksyon ng bangus ng Dagupan ay umabot sa 35,560.1 metriko tonelada (MT), na nag-ambag ng 16.8 porsyento sa kabuuang produksyon ng probinsiya. Sa kabuuang produksyon nito sa nakalipas na tatlong taon, 78.5 porsyento ang lumaki sa mga fish pen/cage habang ang iba ay lumago sa maalat-alat na tubig na palaisdaan.[10]
Ang Dagupan ay administratibo at pulitikal na independyente mula sa pamahalaang panlalawigan ng Pangasinan at kinakatawan lamang ng distritong pambatas ng lalawigan.
Ang Dagupan ay isa sa iminungkahing metropolitan area sa Pilipinas.[11] Iminungkahi ng Metro Dagupan na isama ang independent component city ng Dagupan, gayundin ang mga bayan ng Binmaley, Calasiao, Lingayen, Manaoag, Mangaldan, Mapandan, San Fabian, San Jacinto, at Santa Barbara.
Demograpiko
baguhin| Taon | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1903 | 20,357 | — |
| 1918 | 22,441 | +0.65% |
| 1939 | 32,602 | +1.79% |
| 1948 | 43,838 | +3.35% |
| 1960 | 63,191 | +3.09% |
| 1970 | 83,582 | +2.83% |
| 1975 | 90,092 | +1.52% |
| 1980 | 98,344 | +1.77% |
| 1990 | 122,247 | +2.20% |
| 1995 | 126,214 | +0.60% |
| 2000 | 130,328 | +0.69% |
| 2007 | 149,554 | +1.92% |
| 2010 | 163,676 | +3.34% |
| 2015 | 171,271 | +0.87% |
| 2020 | 174,302 | +0.35% |
| Source: Philippine Statistics Authority[3][4][5][6] | ||
Sa Dagupan, ang Pangasinans ay ang nangingibabaw na mga tao at ang Pangasinan language ay higit na ginagamit sa lungsod at paligid, na sinusundan ng Filipino at Ingles, gayundin ang Ilocano, pangunahin sa Calmay at Pantal. Tsino ay pangunahing sinasalita lamang ng ilang mga indibidwal sa lungsod na may Tsino na may lahing Tsino.
- Bilang ng mga Nakarehistrong Botante (2016): 105,183[7]
Mga sanggunian
baguhin- ↑
"Province:". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population (2015). "Region I (Ilocos Region)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population and Housing (2010). "Region I (Ilocos Region)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Censuses of Population (1903–2007). "Region I (Ilocos Region)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑
"Province of". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangPSGC_Dagupan); $2
Mga Kawing Panlabas
baguhin- Philippine Standard Geographic Code Naka-arkibo 2012-04-13 sa Wayback Machine.
Ang lathalaing ito na tungkol sa Pilipinas ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.