Star Wars

Ang Star Wars ay isang hanay ng mga kathang makaagham na mga pelikula na likha ni George Lucas magmula pa noong dekada 1970. Ang pinakaunang pelikula ay Star Wars lamang ang pamagat subalit nung kalaunan ay napalitan ng Star Wars: Episode IV - A New Hope (maaring isalin sa wikang Tagalog bilang "Star Wars: Ikaapat na Bahagi - Ang Bagong Pag-asa"). Una itong lumabas noong 25 Mayo 1977, sa ilalim ng kompanyang 20th Century Fox. Nagkaroon ito ng mga kasunod na pelikula, ang Star Wars: Episode V - The Empire Strikes Back ("Star Wars: Ika-limang Bahagi - Ang Imperyo ay Gumanti"), at Star Wars: Episode VI - Return of the Jedi ("Star Wars: Ikaanim na Bahagi - Pagbabalik ng Jedi"). Halos dalawampung taon pagkatapos ipalabas ang pangatlong pelikula, nagpalabas ng tatlo pang bagong mga pelikula na ang kuwento ay naganap bago ang mga pangyayari sa tatlo pang nauna.

Naging sikat ang Star Wars sa buong mundo kung kaya't nagkaroon rin ng mga aklat, mga laruan at mga palabas sa telebisyon na patungkol sa kuwento ng Star Wars. Noong 2007, tinatayang kumita ang buong prangkisa ng Star Wars ng halos 4.3 bilyong dolyar sa pera ng Estados Unidos.

Ang kuwento ng Star Wars ay gawa sa wikang Ingles.

Mga pelikula

Bahagi	Araw na unang ipinalabas
Star Wars*	25 Mayo 1977
The Empire Strikes Back	21 Mayo 1980
Return of the Jedi	25 Mayo 1983
Episode I – The Phantom Menace	19 Mayo 1999
Episode II – Attack of the Clones	16 Mayo 2002
Episode III – Revenge of the Sith	19 Mayo 2005
Episode VII – The Force Awakens	18 Disyembre 2015
Episode VIII - The Last Jedi	15 Disyembre 2017
Episode IX - The Rise of Skywalker	20 Disyembre 2019

* Sa kalaunan ay napalitan ng Star Wars: Episode IV – A New Hope.

Tagpo

Naganap ang mga pangyayari sa Star Wars sa isang kathang-isip na sangkalawakan na binubuo ng maraming mga planeta na puwedeng panirahan ng mga tao at iba pang mga nilalang, o ang galaksiya ng Star Wars. Ang lahat ng mga pelikula ng seryeng ito ay nagsisimula sa isang tinatawag na opening crawl kung saan ang mga naganap na pangyayari bago ang tagpo sa pelikula ay isinasalaysay. Bago rin ang opening crawl, may pangungusap sa ingles na "A long time ago, in a galaxy, far, far away..." na maaring isalin sa wikang Tagalog na "Noong una pang mga panahon, sa isang malayong, malayong sangkalawakan...".

Karamihan sa mga tauhan ng Star Wars ay mga tao. Pangkaraniwan na nakikipagugnayan sa mga di-pangkaraniwang nilalang na may iba't ibang uri ang mga tauhang ito, sa iba't ibang mga lugar at mga planeta sa loob ng galaksiya. Tampok sa Star Wars ang mga sangkap na tulad ng salamangka o mahika, mga kabalyero, mangkukulam, prinsesa at reyna na pangkaraniwang lumalabas mga kuwento ng pantasya.

Sa mga kuwento nito, may mga lumalabas din na mga robot, na mas tinatawag na mga "droid" mula sa salitang Ingles na android.

Buod

Ang una, ikalawa at ikatlong bahagi (The Phantom Menace, Attack of the Clones, at Revenge of the Sith) ay nagsasalaysay ng kung paano bumagsak ang Lumang Republika at natalo ang Kapatiran ng Jedi sa kamay ng isang Panginoon ng Sith, si Darth Sidious, na siya rin naging pinuno ng Imperyo. Ito rin ang kuwento ni Anakin Skywalker, isang batang alipin na lumaking isang napakalakas na Jedi na natukso ni Darth Sidious na sumama sa kanya at maging tagapaglingkod ng Madilim na Panig ng Puwersa, at naging si Darth Vader.

Ang ikaapat, ikalima, at ikaanim na bahagi (A New Hope, The Empire Strikes Back, at Return of the Jedi), na naunang ipinalabas kaysa tatlong naunang bahagi, ay naganap halos dalawampung taon pagkatapos ng Ikatlong Bahagi. Dito naganap ang tinatawag na Sangkalawakang Digmaang Sibil, kung saan natalo ang mapaniil na Imperyo ng Alyansa ng mga Rebelde. Isinasalaysay rin dito ang pagiging isang magaling na mandirigma, rebelde, at malakas na Jedi ni Luke Skywalker, ang anak ni Anakin na ngayon ay si Darth Vader. Natapos ang kuwento nang magawang palayain ni Luke ang kanyang ama sa impluwensiya ng kasamaan at nang matalo nila ang Emperador.

Tema

Ang paglubog ng kambal-araw ng Tatooine mula sa isang eksena sa A New Hope.

Ang eksena sa kaliwa ay inulit sa Revenge of the Sith.

Ang istilong ginamit ni George Lucas sa paggawa ng kanyang mga pelikula ay tulad ng pagkukuwento ng isang mahabang epiko, kung saan may mga pangyayaring inuulit sa bawat isang bahagi, na nagkakaiba rin naman ang mga nagaganap sa bawat pag-uulit. Ang pinakamagandang halimbawa ay ang pagkakaroon ng maraming pagkakatulad ng mga pangyayari sa buhay ng mag-amang Anakin at Luke.

Isa sa mga kilala at pangunahing elemento ng Star Wars ay ang tinatawag na Force o Puwersa sa wikang Tagalog. Sa paglalarawan ni Obi-Wan Kenobi, sa wikang Ingles, "An energy field created by all living things. It surrounds us, penetrates us, and binds the galaxy together," o sa wikang Tagalog ay "Ito ay isang uri ng enerhiya na gawa ng lahat ng buhay na mga likha. Ito ay nakapalibot sa atin, nasa loob natin, at pinagbubuklod nito ang buong sangkalawakan." Ang mga nakakagamit ng Puwersa, katulad ng mga Jedi, ay may kakayahang gumawa ng mga di-pangkaraniwan na kakayahan katulad ng pag-uusap at paggalaw ng mga bagay sa pamamagitan ng isip at kakayahang makita ang mga pangyayaring magaganap sa hinaharap. Nagagawa rin nilang mapalakas ang kanilang katawan at mapabilis ang kanilang kilos. Pinapaniwalaan na may dalawang panig ang Puwersa, ang Liwanag na Panig ng Puwersa na tumutukoy sa pagtulong at kabutihan, at Madilim na Panig ng Puwersa naman na tumutukoy sa galit, takot, at kasamaan.

Produksiyon

Ang tumbasan ng anyo (aspect ratio) ng kamera na ginamit para isapelikula ang Star Wars ay 2.35:1. Ang unang tatlong pelikula ay gumamit ng lenteng anamorpiko. Ang Ikaapat at Ika-limang bahagi ay gumamit ng Panavison, at Joe Dunton Scope naman (JDS) ang ginamit sa Ikaanim na bahagi. Ang Unang Bahagi ay gumamit ng lenteng Hawk Anamorphic na nakakabit sa kamerang Arriflex, at ang ginamit naman para sa Ikalawa at Ikatlong Bahagi ay ang kamerang CineAlta high-definition ng kompanyang Sony.

Ang mga ingay at tunog sa mga pelikula ng Star Wars ay hindi na lang basta-basta mahina o malakas na tunog, hindi katulad ng mga kasabayan nitong mga pelikula noong una itong ipalabas sa taong 1977. Ang mga tunog ng mga dumadaang sasakyan sa screen ay mapapansing sa iba't-ibang speaker lumalabas gamit ang bagong teknolohiya ng Dolby.

Lugar na Pinaggawaan

Ginawa ang Ikaapat, Ika-lima, at Ikaanim na bahagi sa Elstree Studios sa Hertfordshire, Inglatera. Ang mga eksena sa labas ng planetang Hoth sa Ika-limang bahagi ay kinuha sa Finse, Norway. Ang kampo ng mga rebelde sa Yavin IV na nakita sa Ikaapat na Bahagi ay kinuha sa mga templo ng Mayan sa Tikal, Guatemala. Ang mga gubat ng planetang Endor sa Ikaanim na Bahagi ay kinuha sa Redwood State Park ng Bayan ng Humboldt, Hilagang California. Ang The Phantom Menace ay ginawa sa Leavesden Film Studios at ang mga kasunod na pelikula ay sa Fox Studios sa Sydney, Australia. Ang isang eksena sa Attack of the Clones ay mula sa Sevilla, Espanya. Ginamit ang Tunisia para maisapelikula ang disyertong planeta ng Tatooine. Yuma, Arizona naman kinuha ang mga burol ng buhangin na nakita sa Ikaanim na Bahagi. Ang Palasyo ng Caserta naman sa Italya ang ginamit para sa Palasyo ng Theed para sa planetang pinagmulan ni Reyna Amidala, ang Naboo, at ang iba naman ay mula sa Lawa ng Como. Ang ibang eksena mula sa A New Hope ay kinuha sa Death Valley National Park sa California, Estados Unidos.

Muling Pagpapalabas

Noong taong 1977, inayos at muling ipinalabas sa mga sinehan ang A New Hope, The Empire Strikes Back at Return of the Jedi. Para sa muling pagpapalabas, maraming eksena ang binago ni Lucas para raw maipakita niya ang orihinal o tunay na plano niya para sa mga pelikula niya (sa orihinal na pagkakasabi sa wikang Ingles, "...finish the film the way it was meant to be," na sinabi niya noong kapanayamin siya ng Associated Press noong Setyembre 2004). Karamihan sa mga pagbabagong ginawa ay ang pagdadagdag ng mga bagong special effects na noong una ay imposibleng gawin. Ang iba sa mga pagbabagong ito ay nakaapekto sa takbo ng kuwento. Dahil dito naging kontrobersiyal para sa mga sumususubaybay sa seryeng ito ang mga pagbabagong ito.

Mga Pangunahing Tauhan

Darth Vader

Pinalawak na Sangkalawakan

Ang Pinalawak na Sangkalawakan o ang tinatawag na Expanded Universe (EU) sa wikang Ingles ay tumutukoy sa lahat ng mga lisensiyadong kuwento na hindi naipakita sa opisyal na anim na pelikula. Ang mga kuwentong ito ay makikita sa telebisyon, aklat, komiks, mga larong pang-video, at iba pang anyo ng medya. Ang mga kuwentong ito ay ang pagpapatuloy sa kuwento ng mga pelikula, kasama ang mga naganap 25,000 taon bago ang The Phantom Menace hanggang 140 taon pagkatapos ng Return of the Jedi. Ang kauna-unahang kuwento sa Pinalawak na Sangkalawakan ay lumabas sa Marvel Comics: Star Wars Isyu bilang 7, noong Enero 1978 (ang unang anim na isyu ay bersiyon ng mga pelikula), na sinundan agad ng nobela ni Alan Dean Foster na may pamagat na Splinter of the Mind's Eye ng sumunod na buwan.

Kontrolado pa rin ni George Lucas ang mga nangyayari sa mga kuwento ng Star Wars. Halimbawa, ang pagpatay sa isang mahalagang tauhan at ibang katulad na mga kuwento o pangyayari ay kailangan munang maaprubahan bago ito mailathala ng mga manunulat. Sinisigurado rin ng Lucasfilm Licensing na magkakarugtong ang mga pangyayari sa mga kuwento ng iba't ibang manunulat kahit na sa iba't-ibang kompanya sila nagtatrabaho.

Cade Skywalker, tauhan mula sa EU.

Ang ibang tagasubaybay ng Star Wars ay hindi kinikilala ang karamihan ng mga kuwento mula sa EU dahil sa kanilang pananaw, ang mga naganap lamang sa anim na pelikula ang tunay na kabilang sa sangkalawakan ng Star Wars. Subalit, ang mga bagay na gawa mula sa EU ay ginamit rin pala ni Lucas sa kanyang mga pelikula. Ang ilan sa mga bagay na ito ay ang pangalan ng sentro ng Republika sa Star Wars, ang planetang Coruscant, na gawa at unang ginamit ni Timothy Zahn sa kanyang nobelang Heir to the Empire. Ang tauhang si Aayla Secura na lumabas sa Attack of the Clones ay galing sa mga komiks na inilathala ng kompanyang Dark Horse.

Maraming mga tauhang nalikha sa Pinalawak na Sangkalawakan ang naging kilala. Ilan sa mga ito ay sina: Quinlan Vos, Mara Jade, Kyle Katarn, Cade Skywalker, Admiral Grande Thrawn at si Nom Anor.

Impluwensiya sa Kulturang Pangmasa

Naging kilala ang saga ng Star Wars sa kulturang pangmasa (o mas kilala bilang pop culture sa wikang Ingles) ng buong mundo. Tinatawag na nga itong "Epiko ng Buong Mundo" dahil sa maraming pagkakatulad ng kanyang kuwento sa karamihan ng kuwento at kasaysayan ng mga luma at nagdaang panahon. Madalas na ang mga pelikulang science fiction na lumabas pagkatapos ng Star Wars ay ikumpara dito. Ang mga tauhan, mga pangunahing paksa at tema, mga salita at linya mula Star Wars ay madalas ngang mabanggit at magamit sa lipunan ng Amerika sa pagpapalagay na maiintindihan ang mga pagtukoy sa mundo ng Star Wars. Naging kilala rin si George Lucas sa paggamit ng matataas na uri ng teknolohiya sa paggawa ng mga pelikula niya. Marami ang naniniwala na ang karamihan ng mga special effects na ginagamit ng mga pelikula ngayon ay wala kung hindi nagawa ang mga pelikula ng Star Wars.

Mapasainyo nawa ang Puwersa

Ang parilalang "May the Force be with you" (o "Mapasainyo nawa ang Puwersa" sa wikang Tagalog) ay ginagamit ng karamihan ng mga tauhan sa mundo ng Star Wars para magparating sa kausap ng katumbas ng "Pag-ingatan ka sana" o "Magawa mo sana nang maayos". Karaniwang ang gumagamit nito ay ang mga Kabalyerong Jedi.

Ang linyang ito ay naging sikat rin at naisali nga ito sa TOPS AFI'S LIST OF 100 GREATEST MOVIE QUOTES OF ALL TIME**.

Sanggunian

http://www.afi.com/tvevents/100years/quotes.aspx