Tayabas, Quezon
Ang Lungsod ng Tayabas ay isang ika-2 klaseng bayan sa lalawigan ng Quezon, Pilipinas. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 112,658 sa may 27,849 na kabahayan.
Tayabas Tayabas | |
|---|---|
 | |
 Mapa ng Quezon na nagpapakita sa lokasyon ng Tayabas. | |
 | |
.svg)  Tayabas Lokasyon sa Pilipinas | |
| Mga koordinado: 14°01′N 121°35′E / 14.02°N 121.58°E | |
| Bansa |  Pilipinas |
| Rehiyon | Calabarzon (Rehiyong IV-A) |
| Lalawigan | Quezon |
| Distrito | Unang Distrito ng Quezon |
| Mga barangay | 66 (alamin) |
| Pamahalaan | |
| • Punong Lungsod | Maria Lourdes R. Pontioso |
| • Manghalalal | 68,740 botante (2022) |
| Lawak | |
| • Kabuuan | 230.95 km2 (89.17 milya kuwadrado) |
| Populasyon (Senso ng 2020) | |
| • Kabuuan | 112,658 |
| • Kapal | 490/km2 (1,300/milya kuwadrado) |
| • Kabahayan | 27,849 |
| Ekonomiya | |
| • Kaurian ng kita | ika-6 na klase ng kita ng lungsod |
| • Antas ng kahirapan | 12.88% (2021)[2] |
| • Kita | ₱772,741,997.70 (2020) |
| • Aset | ₱2,757,249,703.54 (2020) |
| • Pananagutan | ₱414,387,186.14 (2020) |
| • Paggasta | ₱521,989,759.04 (2020) |
| Sona ng oras | UTC+8 (PST) |
| Kodigong Pangsulat | 4327 |
| PSGC | 045647000 |
| Kodigong pantawag | 42 |
| Uri ng klima | Tropikal na kagubatang klima |
| Mga wika | wikang Tagalog |
| Websayt | tayabas.gov.ph |
Etimolohiya
baguhinIsinulong ng sosyologo na si Rolando V. Redor na minungkahi ang pangalang Tayabas dahil sa kasaganaan ng pako na tinatawag na tagabas.
Sabi ng isang sanggunian, maaaring nagmula ang Tayabas sa salitang tayaban. Ang tayaban ay isang nilalang sa gabi na kilala sa pagkakaroon ng mga pakpak na kumikinang na parang tropikal na alitaptap.
Mula naman sa diyalekto ng Tayabas Tagalog, mayroon ding salitang tayaba na isang katutubong kasanayan ng igba para sa pagtatanim — na minungkahing pangalan sa lugar dahil ito'y paglalaanang kaingin.
Isa sa popular na haka na nagmula ang pangalan ng Tayabas sa bayabas ngunit ang nasabing prutas ay hindi katutubo sa Pilipinas.[3]
Pagbawi sa pagiging Lungsod
baguhinNoong 18 Marso 2007, Batas ng Republika bilang 9398, Batas na nagtatakda sa Bayan ng Tayabas sa lalawigan ng Quezon bilang isang bahaging lungsod na tatawaging lungsod ng Tayabas, ay naipasa. Noong 14 Hulyo 2007, nagkaroon ng plebisito sa bayan ng Tayabas para suportahan ang nasabing batas at naaprubahan ito sa pagboto ng karamihan bilang aprub sa nasabing batas.
Subalit matapos ang isang taon, ang Tayabas ay natanggalan ng pagiging lungsod kasama sa labinganim pang mga bayan na naging lungsod matapos ilabas ng Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas na labag sa Saligang Batas ang mga batas na nagtakda sa pagkakagawa nito.
Ang iba pang nabalik sa pagiging bayan ay ang mga sumusunod: Baybay, Leyte; Bogo, Cebu; Catbalogan, Samar; Tandag, Surigao del Sur;Borongan, Eastern Samar; Lamitan, Basilan; Tabuk, Kalinga; Bayugan, Agusan del Sur; Batac, Ilocos Norte; Mati, Davao Oriental; Guihulngan, Cabadbaran, Agusan del Norte; Carcar, Cebu; El Salvador, Misamis Oriental at Naga, Cebu.
Ayon sa Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas nilabag ng pagiging lungsod ng mga nasabing bayan ang Seksiyon 10, Artikulo X ng Saligang-batas ng Pilipinas.[4]
Mga Barangay
baguhinAng bayan ng Tayabas ay nahahati sa 66 mga barangay.
|
|
|
Demograpiko
baguhin| Taon | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1903 | 14,740 | — |
| 1918 | 14,983 | +0.11% |
| 1939 | 18,172 | +0.92% |
| 1948 | 16,989 | −0.75% |
| 1960 | 25,758 | +3.53% |
| 1970 | 35,166 | +3.16% |
| 1975 | 37,756 | +1.44% |
| 1980 | 42,137 | +2.22% |
| 1990 | 54,355 | +2.58% |
| 1995 | 64,449 | +3.24% |
| 2000 | 70,985 | +2.09% |
| 2007 | 87,252 | +2.89% |
| 2010 | 91,428 | +1.72% |
| 2015 | 99,779 | +1.68% |
| 2020 | 112,658 | +2.42% |
| Sanggunian: PSA[5][6][7][8] | ||
Mga sanggunian
baguhin- ↑
"Province: Quezon". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "History of Tayabas – City of Tayabas Website" (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2024-02-24.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Supreme Court strikes down cityhood of 16 towns
- ↑
Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Census of Population and Housing (2010). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑
Censuses of Population (1903–2007). "Region IV-A (Calabarzon)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑
"Province of Quezon". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga Kawing Panlabas
baguhin- http://tayabas.gov.ph - Opisyal na website ng Lungsod Naka-arkibo 2013-04-09 sa Wayback Machine.
- Philippine Standard Geographic Code Naka-arkibo 2012-04-13 sa Wayback Machine.
- 2010 Philippine Census Information Naka-arkibo 2012-06-25 sa Wayback Machine.