Dinastiyang Ming

(Idinirekta mula sa Ming dynasty)


Ang Dinastiyang Ming ay isa sa mga namahalang dinastiya ng Tsina—noong kilala bilang ang Imperyo ng Dakilang Ming—ng 276 na taon (1368–1644) na sumunod sa pagbagsak ng Monggol na pinamunuan na Dinastiyang Yuan. Ang Ming, inilalarawan ng ilan bilang "isa sa mga pinakadakilang mga kapanahunan ng mahusay na pamamalakad at panlipunang katatagan sa kasaysayan ng tao,"[2] ay ang huling imperyal na dinastya sa Tsina na pinamamahalaan ng etnikong Tsinong Han. Bagaman ang pangunahing kabisera ng Beijing ay bumagsak noong 1644 sa isang paghihimagsik na pinangunahan ni Li Zicheng (na nagtatag sa Dinastiyang Shun, madaling napalitan ng Manchu na pinamunuang Dinastiyang Qing), ang mga pamunuang tapat sa luklukang Ming—panlahatan na tinatawag na Katimugang Ming—ay nabuhay hanggang 1683.

Dakilang Ming
皇朙
1368–1644
Ang Ming na Tsina sa bandang 1415
Ang Ming na Tsina sa bandang 1415
KatayuanImperyo
KabiseraNanjing (Prepekturang Yingtian)
(1368–1644)[a]
Beijing (Prepekturang Shuntian)
(1403–1644)[b][c]
Karaniwang wikaOpisyal na wika:
Mandarin
Ibang mga wikang Tsino
Ibang mga wika:
Turki (Modernong Uyghur), Lumang Wikang Uyghur, Tibetan, Monggol, Jurchen, iba pa
Relihiyon
Pagsamba sa langit, Taoismo, Confucianismo, Budismo, Katutubong Tsinong relihiyon, Islam, Katolika Romana
PamahalaanGanap na monarkiya
Emperador (皇帝) 
• 1368–1398
Emperador na Hongwu
• 1627–1644
Emperador na Chongzhen
Nakatataas na Maringal na Kalihim 
• 1402–1407
Xie Jin
• 1644
Wei Zaode
Kasaysayan 
• Itinatag sa Nanjing
23 Enero 1368
• Pagtatalaga sa Beijing bilang kabisera
28 Oktubre 1420
25 Abril 1644
• Katapusan ng Katimugang Ming
1683
Lawak
1415[1]6,500,000 km2 (2,500,000 mi kuw)
Populasyon
• 1393
65,000,000
• 1403
66,598,337¹
• 1500
125,000,000²
• 1600
160,000,000³
SalapiPaper money (1368–1450)
Bimetallic:
copper cashes (, wén) in strings of coin and paper
Silver taels (, liǎng) in sycees and by weight
Pinalitan
Pumalit
Dinastiyang Yuan
Dinastiyang Shun
Katimugang Dinastiyang Ming
Bahagi ngayon ng
Ilan sa mga nalalabi ng Dinastiyang Ming ay namahala sa katimugang Tsina hanggang 1662, at Taiwan hanggang 1683; isang panahong dinastiko na kinikilala bilang ang Katimugang Ming.
¹Ang mga numero ay batay sa mga tantiya ni CJ Peers sa Late Imperial Chinese Armies: 1520–1840
²Ayon kay A. G. Frank, ReOrient: global economy in the Asian Age, 1998, p. 109
³Ayon kay A. Maddison, The World Economy Volume 1: A Millennial Perspective Volume 2, 2007, p. 238
Dinastiyang Ming
"Dinastiyang Ming" sa titik Tsino
Tsino明朝
Dakilang Ming
Tsino大明
Imperyo ng Dakilang Ming
Tradisyunal na Tsino大明帝國
Pinapayak na Tsino大明帝国
Kasaysayan ng Tsina
Kasaysayan ng Tsina
Kasaysayan ng Tsina
SINAUNA
Neolitikong Tsina c. 8500 - c. 2070 BCE
Dinastiyang Xia c. 2070 – c. 1600 BCE
Dinastiyang Shang 1600–1046 BCE
Dinastiyang Zhou c. 1046 – 256 BCE
  Kanluraning Zhou
  Silanganing Zhou
    Panahon ng Tagsibol at Taglagas
    Panahon ng Nagdirigmaang mga Estado
IMPERYAL
Dinastiyang Qin 221 BCE–206 BCE
Dinastiyang Han 206 BCE–220 CE
  Kanluraning Han
  Dinastiyang Xin
  Silanganing Han
Tatlong Kaharian 220–280
  Wei, Shu & Wu
Dinastiyang Jin 265–420
  Kanluraning Jin Labing-anim na Kaharian 304–439
  Silanganing Jin
Katimugan at Hilagaing mga Dinastiya 420–589
Dinastiyang Sui 581–618
Dinastiyang Tang 618–907
  ( Ikalawang Zhou 690–705 )
Limang Dinastiya at Sampung Kaharian
907–960
Dinastiyang Liao
907–1125
Dinastiyang Song
960–1279
  Hilagaing Song Kanluraning Xia
  Katimugang Song Jin
Dinastiyang Yuan 1271–1368
Dinastiyang Ming 1368–1644
Dinastiyang Qing 1644–1912
MAKABAGO
Republika ng Tsina 1912–1949
Republikang Bayan
ng Tsina
1949–kasalukuyan

Republika ng Tsina
(Taiwan) 1949–kasalukuyan

Mga tala

baguhin
  1. Pangunahing kabisera pagkatapos ng 1403; ikalawang kabisera pagkatapos ng 1421.
  2. Ikalawang kabisera pagkatapos ng 1421; pangunahing kabisera pagkatapos.
  3. Ang mga kabiserang-naka-exile ng Katimugang Ming ay ang Nanjing (1644), Fuzhou (1645–6), Guangzhou (1646–7), Zhaoqing (1646–52).

Mga sanggunian

baguhin
  1. Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (Disyembre 2006). "East-West Orientation of Historical Empires" (PDF). Journal of world-systems research. 12 (2): 219–229. ISSN 1076-156X. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 22 Pebrero 2007. Nakuha noong 12 Agosto 2010.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. Edwin Oldfather Reischauer, John King Fairbank, Albert M. Craig (1960) A history of East Asian civilization, Volume 1. East Asia: The Great Tradition, George Allen & Unwin Ltd.


   Ang lathalaing ito na tungkol sa Kasaysayan at Tsina ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.