Agham

sistematikong pag-aaral sa lahat-lahat
(Idinirekta mula sa Siyensya)

Ang agham (mula sa Sanskrito: आगम, āgama) , kilala rin sa tawag na siyensiya (mula sa Kastila: ciencia), ay kapwa ang proseso sa pagtamo ng kaalaman at ang organisadong bahagi ng kaalaman na natamo sa pamamagitan ng pamamaraan nito. Ang prosesong makaagham (scientific process) ay ang sistematikong pagtamo ng bagong kaalaman tungkol sa isang sistema. Karaniwan, ang pamamaraang makaagham (scientific method) ay ang sistematikong pagtamo, at ang kalikasan at iba't ibang bahagi nito ang siyang sistema. Ang agham ay itinuturing din na ang makaagham na kaalaman na sistemikong natamo ng makaagham.

Kasaysayan

baguhin

Sa isang malawak na kahulugan, ang agham ay umiiral na bago pa man ang makabagong panahon at sa maraming makasaysayang kabihasnan, subalit ang makabagong agham ay natatangi sa kanyang aghaming pamamaraan at naging matagumpay sa pagtukoy kung ano ang agham sa pinakatumpak na kahulugan ng salitang ito.[1]

Mga sangay ng agham

baguhin

Pormal na agham (Formal sciences)

baguhin

Agham pangkalikasan (Natural sciences)

baguhin

Agham panlipunan (Social sciences)

baguhin

Mga Sanggunian

baguhin
  1. "The historian ... requires a very broad definition of "science" — one that ... will help us to understand the modern scientific enterprise. We need to be broad and inclusive, rather than narrow and exclusive ... and we should expect that the farther back we go [in time] the broader we will need to be." — David Pingree (1992), "Hellenophilia versus the History of Science" Isis 83 554-63, as cited on p.3, David C. Lindberg (2007), The beginnings of Western science: the European Scientific tradition in philosophical, religious, and institutional context, Second ed. Chicago: Univ. of Chicago Press ISBN 978-0-226-48205-7