Apritada
Ang apritada[2] ay isang ulam sa Pilipinas na gawa sa manok, baka, o baboy na sinabawan ng sarsa ng kamatis, at hinaluan ng karots, patatas, at pula at berdeng bell pepper. Sinasabayan ito ng kanin, at isa ito sa mga karaniwang kinakain ng Pilipino araw-araw.[3] Mayroon ding mga uri ng apritada na gawa sa pagkaing-dagat.[4][5]
_2.jpg)  | |
| Ibang tawag | afritada, apretada[1] |
|---|---|
| Kurso | Ulam |
| Lugar | Pilipinas |
| Ihain nang | mainit |
| Pangunahing Sangkap | manok/baka/baboy, sarsa ng kamatis (o ketsap na saging), karot, patatas, pula at berdeng bell pepper |
| Mga katulad | menudo, kaldereta, hamonado, pininyahang manok |
| |
Etimolohiya
baguhinNagmula ang pangalang afritada sa fritada ("prito") sa wikang Kastila, na tumutukoy sa unang hakbang sa paghahanda kung saan piniprito ang karne bago pakuluin sa sarsa ng kamatis.[6]
Paglalarawan
baguhinAng apritada ay nilagang ulam. Sinisimulan ang paghanda nito sa paggisa ng bawang at sibuyas. Pagkatapos, hinahalo ang hiniwa na karne para maprito hanggang lumambot ito. Kapag medyo nagkayumanggi na ang karne, ibinubuhos ang tubig at tomato paste sa kawali, at idinaragdag din ang mga karots, potatoes at hiniwang bell peppers. Maaari ring idagdag ang mga hiniwang kamatis, tsitsaro, balatong, o sitaw. Maaari rin itong lagyan ng pampalasa, kagaya ng asin, paminta, dahon ng laurel, at patis. Pinakukulo ang mga sangkap hanggang maluto ang mga gulay. Pinapares ito sa kanin.[7][4][8]
Mga uri
baguhinNag-iiba ang pangalan ng apritada base sa pangunahing sangkap nito. Kabilang sa mga pinakakaraniwan dito ang apritadang manok,[9] apritadang baka, at apritadang baboy.[5] Maaari ring iapritada ang mga pagkaing dagat, kagaya ng apritadang isda o apritadang tahong. Magkapareho ang proseso ng pagluluto ng mga ito sa mga apritadang gawa sa karne.[10][11]
Karaniwang hinahamonado ang pagluto sa apritada (may kasamang pinya). Pineapple chicken afritada ang tawag sa matamis na baryanteng ito.[12] Kadalasan, ipinagkakamali ito sa pininyahang manok, nilagang manok na dinaragdagan din ng pinya. Ngunit walang sarsa ng kamatis sa huling nabanggit.[13][14]
Mga katulad na pagkain
baguhinAng apritada ay katulad sa menudo at kaldereta, dalawang pagkaing Pilipino na may sarsa ng kamatis o ketsap na saging. Ngunit may hiniwang atay ang menudo, habang karne ng kambing lang ang ginagamit sa kaldereta.[15]
Tingnan din
baguhinMga sanggunian
baguhin- ↑ "Apretada". Tagalog Lang. Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Alexandra Petilla; Rafia Q. Shah; Jyothi Setti; Jose C. Magboo; Amaryllis Garupa Selk; Gita Bantwal; Suzanne Olipane; Madge Kho; Ruchira Handa; Chris Santos-Brosnihan; Jumuna B. Vittal; Roosebelt Balboa; Antoinette G. Angeles; Dr. S. Jayasankar; Sivagama Sundhari Sikamani; Socorro M. Bannister; Blanca G. Calanog; Carmencita Q. Fulgado; Rosario E. Gaddi; Salvador Portugal; Marivic L. Gaddi; Jerry P. Valmoja; Peter Nepomuceno; Carmelita Lavayna; Atonia A. Suller; JoAnn C. Gayomali; Florence T. Chua; Theresa Gatwood; Mama Sita; Century Park Hotel-Manila; The Peninsula Hotel-Manila; Holiday Inn-Manila (1998). Recipe Book of Filipino Cuisine. Pittsburg, Pennsylvania: Naresh Dewan.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Colinares, Robert (2007) "Pork Afritada" no site FilipinoFoodLovers.com". www.filipino-food-lovers.com (sa wikang Ingles). Nakuha noong Agosto 9, 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 4.0 4.1 Merano, Vanjo. "Chicken Afritada Recipe" [Resipi ng Apritadang Manok]. Panlasang Pinoy (sa wikang Ingles). Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 5.0 5.1 Polistico, Edgie (2017). Philippine Food, Cooking, & Dining Dictionary. Anvil Publishing, Incorporated. ISBN 9786214200870.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)[patay na link] - ↑ "Afritada, A Famous Filipino Stew" [Apritada, Isang Sikat na Nilagang Pilipino]. FilStop (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong Disyembre 15, 2018. Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Chicken Afritada" [Apritadang Manok]. Kawaling Pinoy (sa wikang Ingles). Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Afritada Chicken Recipe" [Resipi ng Apritadang Manok]. MyFilipnoRecipes (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong Disyembre 15, 2018. Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Chicken Afritada Recipe" [Resipi ng Apritadang Manok] (sa wikang Ingles). Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Fish Afritada" [Apritadang Isda]. Mama's Guide Recipes (sa wikang Ingles). Abril 30, 2017. Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Afritadang Tahong". Panlasang Pinoy Meaty Recipes (sa wikang Ingles). Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Pineapple Chicken Afritada". Kawaling Pinoy (sa wikang Ingles). Abril 7, 2018. Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Pininyahang Manok (Pineapple Chicken)". PinoyWay (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong Disyembre 15, 2018. Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "RECIPE: Pininyahang Manok". ABS-CBN News. Pebrero 7, 2018. Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Chicken Afritada (Afritadang Manok)". Panlasang Pinoy Meaty Recipes. Nakuha noong Disyembre 13, 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)