Katalinuhan
Ang katalinuhan o intelihensiya ay ang kakayanang makapagdahilan o makapangatwiran. Isa itong biglaang bugso o pagkisap ng isang ideya. O kaya ang kakayanang tuwirang malutas ang isang bagong suliranin sa pamamagitan ng paggamit ng nakalipas na mga karanasan.[1]
Ang katalinuhan o intelihensiya ay ang kakayanang makapagdahilan o makapangatwiran. Isa itong biglaang bugso o pagkisap ng isang ideya. O kaya ang kakayanang tuwirang malutas ang isang problema] at the Oxford English Dictionary</ref>
Pinagmulan
baguhinSinasabing umusbong ang kalinagan ng kultura noong mga 8000 BC. Mula sa Gitnang Silangan, sa Mesopotamia sa Ehipto at sa Silangang Asya ay nagsimula din ang pag-litaw ng Karunungan sa pag babasa at pag-sulat ng mga tao. kasabayan dito ang pag kakalikha sa alpabetong Penisyo na siyang ginagamit ng mga Israelita sa pag-susulat ng kanilang Bibliya.
Ang mga taga Sumer ang sinasabing nakagawa ng mga unang alpabeto na tinatawag na Sinsel. (Nakuha mula sa Sinsel na siyang pinang susulat sa luwad at bato). NBago nadiskubre ang Papel. Gayon din ang mga Ehipto ng Hiroglipiko at mga Intsik sa paraang logograpiko kanilang pag sulat.
Sa Pilipinas
baguhinSinasabing bago pa nasakop ng mga Kastila ang Pilipinas ang mga Pilipino ay nakalinang na ng sariling kultura at sistema ng panulat mula pa man noong 300 AD. Isa dito ang patunay na nakalinang na ng sariling paraan ng Ortograpiya ang mga pilipino ay ang Sulat sa Platong tanso ng Laguna. na isang dokumento sa utang ng mga Taga Laguna sa Hari ng Tondo, ito ay nasa sulat na Baybayin na laganap na ortograpiyasa kapuluan.
Mahusay na din ang mga Pilipino sa wikang banyaga tulat ng Sanskrit, Malay at Intsik at Arabe dahil sa pangangalakal at pandarayuhan ng mga banyaga sa ating kapuluan.[2][3]
Sa panahon ng Kastila tinuruan tayo na mag-sulat sa ortograpiyang Alpabeto na buhat sa Latin at wikang Kastila dahil sa pag papalaganap ng Kristyanismo. Nalinang din ang ating paraan sa pagsasalita ng Ingles dahil sa mga Amerikano ng sakupin nila ang kapuluan.
Mga sanggunian
baguhin- ↑ "Intelligence, Animals: Intelligence and Behavior". The New Book of Knowledge (Ang Bagong Aklat ng Kaalaman), Grolier Incorporated. 1977.
{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link), tomo para sa titik I, pahina 282. - ↑ [1]
- ↑ Bergreen, Laurence.Over The Edge of The World: Magellan’s Terrifying Circumnavigation of the Globe. New York. 2003.
Ang lathalaing ito na tungkol sa Edukasyon at Sikolohiya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.