Pangunahing Linyang Pahilaga ng PNR

(Idinirekta mula sa Linyang Pahilaga ng PNR)

Ang Pangunahing Linyang Pahilaga ng Pambansang Daambakal ng Pilipinas (Ingles: Philippine National Railways North Main Line), ay isang inabandonang pangunahing linyang daangbakal na pagmamayari ng Pambansang Daambakal ng Pilipinas. Ito ang unang daangbakal sa Luzon ng Pilipinas.

Linyang Pahilaga
Northrail
Buod
Ibang pangalanLinyang Maynila-San Fernando
Linyang Maynila-Clark
UriRiles Panrehiyon
Riles Pangkalungsuran
Riles Pangkomyuter
Riles Pangkargamento
KalagayanBalak ipanumbalik
LokasyonHilagang Luzon
HanggananTutuban
San Fernando (La Union)
Kulay sa mapa     Kahel
Operasyon
Binuksan noongMarso 24, 1891
Isinara noong1997
May-ariPambansang Daambakal ng Pilipinas
(Mga) NagpapatakboPambansang Daambakal ng Pilipinas
KarakterNasa Lupa (kasaysayan)
Nakaangat (ipapanukala)
Teknikal
Haba ng linya265.4 km
Luwang ng daambakal1,435 mm (4 ft 8 12 in)

Kasaysayan baguhin

 
Ang mga sibilyang Espanyol-Pilipino na nag-post sa harap ng "Ferrocarril de Manila isang Dagupan" (ca 1885)

Bilang orihinal na bahagi ng Daambakal ng Maynila-Dagupan, ang panukala para sa isang riles ng tren sa buong Luzon ay isinumite ni Don Eduardo Lopez Navarro noong Hunyo 26, 1875 bilang isang dekrito ni Haring Alfonso XIII ng Espanya, ang konsyerto ay iginawad noong Enero 1, 1887, ang pundasyon para sa estasyon ng Tutuban ay inilagay noong Hulyo 31, simula sa pagtatayo ng linya.

Ang unang bahagi ay binuksan noong Marso 24, 1891 mula Manila hanggang Bagbag, Pebrero 2, 1892 sa Mabalacat, Hunyo 1 hanggang Tarlac at Nobyembre 24 sa Dagupan, ang Tulay ng Rio Grande de Pampanga ay binuksan noong 1894, matapos ang buong proyekto.

Ang linya ay nakumpleto sa San Fernando, La Union noong Mayo 16, 1929.

Sudipen Extension baguhin

Sa panahon ng Paninindigan ng mga Hapon, ang linya ay pinaabot patungong Sudipen, La Union noong 1943, upang maglingkod sa kalapit na Lepanto Mines sa Mankayan, Benguet. Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang linya ay binuwag, ang mga materyales tulad ng mga railtrack at steels ay ginamit sa rehabilitasyon ng mga nasira na linya ng riles, ang isang pambihirang istraktura na may mga materyales mula sa extension ay ang Tulay sa Ilog Palicpic-Ayungin na matatagpuan sa Linyang Patimog.

Ang panimulang punto ng linya ay matatagpuan bago ang San Fernando U wye.

Bacnotan Extension baguhin

Ang Extension ng Bacnotan, ay binuksan noong 1955, ay nagsisilbing linya ng sangay sa halip na extension ng Manila-San Fernando, karamihan sa mga serbisyo ay kargamento, na naglilingkod sa Cebu Portland Cement Company. Nagtatapos pa rin ang mga pasahero sa San Fernando U.

Pagsasara baguhin

 
Abandonadong riles ng Linyang Pahilaga sa Caloocan.

Marami din ilang mga bahagi ng linyang pahilaga na isinara, San Fernando-Dagupan noong 1983, Dagupan-Tarlac noong 1988 at Tarlac-Malolos noong 1989 sa panahon ng pagkapangulo ni Pangulong Corazon Aquino, ang pagputok ng Bulkang Pinatubo ay nagpaikli pa nang husto ng mga serbisyo hanggang Meycauayan noong 1991 hanggang sa isinara ito noong 1997.

Manila-Malolos-Clark Railway (Northrail Project) baguhin

 
Ang inabandonang proyekto ng Linyang Pahilaga sa tabi ng Lansangang MacArthur.

Bilang ipapanumbalik sa Linyang Pahilaga ay nagsasangkot ng pag-upgrade ng Luwang ng daangbakal sa isang mataas na sistema ng dual-track, na nagko-convert ang rail gauge mula sa narrow gauge patungo sa standard gauge, at nag-uugnay sa Maynila hangang Malolos City sa Bulacan at higit pa sa Angeles City, Clark Special Economic Zone at ang Paliparang Pandaigdig ng Clark. Tinatantiya ang proyektong ito na nagkakahalaga ng humigit-kumulang na US $ 500 milyon, kasama ang Tsina na nag-aalok upang magbigay ng ilang US $ 400 milyon sa pagtustos ng konsesyon.[1] Nagsimula ang paghahanda ng konstruksiyon noong unang bahagi ng Nobyembre 2006. Dahil sa mga pagkaantala sa gawaing pagtatayo, sa madaling panahon ito ay muling inegosyo sa gobyerno ng China. Ang pansamantalang pagpapatuloy sa Enero 2009 sa suporta ng North Luzon Railways Corporation. Muli, ang proyekto ay nakansela noong Marso 2011, dahil sa isang serye ng mga pagkaantala, mga pagtigil sa trabaho, isang kontrobersya at anomalya sa dayuhang kontratista. Ang proyekto ng tren ay kinontrata ng administrasyong Arroyo noong 2003 sa China National Machinery and Equipment Corporation (CNMEC) para sa isang orihinal na gastos na $ 421 milyon. Noong 2009, pinalaki ng CNMEC ang presyo ng kontrata sa $ 593 milyon, sa pagsang-ayon ng pamahalaan na baligtarin ang pagkakaiba. Ang pamahalaan ay hiniram ng $ 400 milyon mula sa Exim Bank ng China upang pondohan ang proyekto, na ang balanse ay mula sa Development Bank of the Philippines. Noong 2011, inalis ng administrasyong Aquino ang proyektong ito sa mga ligal na isyu at mga paratang sa korapsyon. Ang Korte Suprema ng Pilipinas ay nagbigay sa Marso 2012 ng isang desisyon na nagbigay ng isang mas mababang hukuman ang go-signal upang marinig ang kaso na nanawagan para sa pagpapawalang-saysay ng sobrang halaga ng kontrata. Sa halip na pag-aayos ng buong US $ 184 milyon dahil sa 2012, ang Kagawaran ng Pananalapi ay magbayad ng Export-Import Bank of China 4 na magkaparehong pagbabayad na $ 46 milyon simula noong Setyembre 2012.[2] Sinabi ng Director-General ng National Economic and Development Authority (NEDA) na si Arsenio Balisacan na 80 Ang kilalang Northrail proyekto ay ipagpapatuloy sa loob ng termino ni Pangulong Benigno Aquino III.[2]

Sinusuri ng Kagawaran ng Transportasyon at Komunikasyon ang muling pag-aaral ng proyekto sa pamamagitan ng pagsasagawa ng pag-aaral ng pagiging posible ng CPCS Transcom Ltd. ng Canada. Ang bahagi ng pag-aaral ay sinuri ng pagkakaroon ng Malolos-Tutuban-Calamba-Los Baños Commuter Line.[3][4]

Ang huling pangalan para sa proyektong Northrail ay inihayag ng Kagawaran ng Transportasyon Kalihim Arthur Tugade noong Hunyo 25, 2017 sa isang seremonya kung saan ang unang 5 istasyon ay binigyan ng kanilang mga marker sa lokasyon. Nilalayon nito ang pagbawas ng oras ng paglalakbay sa pagitan ng dalawang lungsod mula sa dalawang oras hanggang 55 minuto, na nagbibigay ng mas madaling paglalakbay para sa mga pasahero mula sa Bulacan at Pampanga na naglakbay araw-araw sa Maynila para sa trabaho o paaralan. Ang 106-kilometro na linya ng tren ay tatakbo mula sa Estasyong daangbakal ng Tutuban sa Maynila patungong Clark Freeport Zone sa Pampanga, na dumadaan sa Paliparang Pandaigdig ng Clark. Magkakaroon ng 13 trainsets na may 8 coaches bawat set, ang bawat isa ay may kakayahang makamit ang maximum na bilis na 120 kph (75 mph). Ang gastos ng proyekto ay $ 255 bilyon (US $ 5.1 bilyon) sa tulong pinansiyal mula sa Hapon. Inaasahang magsimula ang konstruksiyon sa huling quarter ng 2017 at makumpleto ng 2021.[5][6]

Ang pre-construction work tulad ng pag-clear ng tamang paraan ay nagsimula noong Enero 2018.

Ginagamit na tren baguhin

Ang Linyang Pahilaga ay mayroong 34 na mga tren, 76 na pasahero, 16 na bagahe at 537 na mga kargamento. Ang mga pasahero ay gumagamit ng Vacuum Brakes at Hand Brakes para sa mga kargamento.

Mga estasyon baguhin

Estasyon Distansya Kodigo Lokasyon Petsa ng pagbukas
Manila 0.0 MA / TU Tondo, Maynila March 24, 1891
Caloocan 5.22 CN Kalookan, Kalakhang Maynila March 24, 1891
Acacia ACA Acacia, Lungsod ng Malabon, Kalakhang Maynila
Valenzuela 11.55 VAL / PO Lungsod ng Valenzeuala, Kalakhang Maynila March 24, 1891
Meycauayan 15.01 MY Lungsod ng Meycauayan, Bulacan March 24, 1891
Marilao 18.12 MR Saog, Marilao, Bulacan March 24, 1891
Bocaue 22.46 BO Bocaue, Bulacan March 24, 1891
Balagtas 26.43 TAS Balagtas, Bulacan March 24, 1891
Guiguinto 29.11 GG Cruz, Guiguinto, Bulacan March 24, 1891
Tabang Tabang, Guiguinto, Bulacan 1929
Santa Isabel 33.62 YS Santa Isabel, Malolos, Bulacan
Dakila DK Dakila, Malolos, Bulacan 1929
Malolos 37.14 ML Lungsod ng Malolos, Bulacan March 24, 1891
Longos Longos, Calumpit, Bulacan
San Marcos 42.98 San Marcos, Calumpit, Bulacan 1929
Bagbag Iba Este, Calumpit, Bulacan March 24, 1891
Calumpit 45.96 CT Calumpit, Bulacan February 23, 1892
Calumpit Norte Sulipan, Apalit February 23, 1892
Sulipan Sulipan, Apalit, Pampanga
Apalit 49.69 AP Apalit, Pampanga February 23, 1892
Macaluc Minalin, Pampanga
Santo Tomas 58.39 STP Santo Tomas, Pampanga February 23, 1892
San Fernando P 61.61 SFP Lungsod ng San Fernando, Pampanga February 23, 1892
Calulut 69.83 CU Calulut, San Fernando, Pampanga February 23, 1892
Tablante 73.75 Baliti, San Fernando, Pampanga 1924
Angeles 78.44 AG Angeles, Pampanga February 23, 1892
Balibago Balibago, Angeles, Pampanga
Dau 82.81 DU Dau, Mabalacat, Pampanga November 11, 1902
Mabalacat 87.10 MB Mabalacat, Pampanga February 23, 1892
Bamban 93.62 BN Bamban, Tarlac June 1, 1892
Capas 102.34 CA Capas, Tarlac June 1, 1892
Talaga Talaga, Capas
Murcia 109.91 MU San Agustin, Concepcion, Tarlac June 1, 1892
San Miguel 112.33 SM San Miguel, Lungsod ng Tarlac, Tarlac 1929
Tarlac 119.43 TR Lungsod ng Tarlac, Tarlac June 1, 1892
Albendia
Dalayap Dalayap, Tarlac
Parsolingan Parsolingan, Gerona, Tarlac 1929
Amacalan Amacalan, Gerona, Tarlac
Gerona 131.79 GA Gerona, Tarlac November 24, 1892
Paniqui 139.52 PI Paniqui, Tarlac November 24, 1892
San Julian 144.3 San Julian, Moncada, Tarlac August 9, 1926
Moncada 146.78 MD Moncada, Tarlac November 24, 1892
Poponto 152.36 PP Poponto, Bautista, Pampanga
Bautista 161.61 BT Bautista, Pangasinan November 24, 1892
Bayambang 163.39 BB Bayambang, Pangasinan November 24, 1892
Quesada 168.70 QUE Nalsian Norte, Malasiqui
Don Pedro 171.27 Don Pedro, Malasiqui
Polong PLN Polong, Malaiqui 1939
Malasiqui 175.96 MQ Malasiqui, Pangasinan November 24, 1892
San Carlos 182.03 SC San Carlos, Pangasinan November 24, 1892
Buenlag 188.77 Buenlag, Calasiao
Calasiao 191.85 CA Calasiao, Pangasinan November 24, 1892
Dagupan 195.60 DG Lungsod ng Dagupan, Pangasinan November 24, 1892
Maasin P. Maasin, Mangaldan 1939
Mangaldan 202.68 MN Mangaldan, Pangasinan January 11, 1908
Patalan Patalan, San Fabian 1939
San Fabian 207.58 FA San Fabian, Pangasinan January 11, 1908
Sapdaan Sapdaan, San Fabian 1939
Alacan 212.85 AC Alacan, San Fabian July 5, 1908
Rabon 218.07 RN Rabon, San Fabian July 5, 1908
Bani 219.6 Bani, Rosario June 30, 1926
Damortis 221.10 DM Damortis, Rosario, La Union 1938
Old Damortis 222.20 ODM Damortis, Rosario, La Union November 14, 1908
Cupang 224.85 Cupang, Santo Tomas November 14, 1908
Santo Tomas U 227.71 STU Santo Tomas, La Union November 14, 1908
Agoo 231.96 GO Agoo, La Union December 4, 1908
Paraton 235.92 San Pedro, Aringay
San Eugenio San Eugenio, Aringay
South Aringay Santa Rita West, Aringay July 26, 1909
Aringay 240.66 Aringay, La Union
Caba 244.61 Caba, La Union October 14, 1912
Urayong Urayong, Caba, La Union
Santiago 250.52 Santiago, Bauang, la Union October 14, 1912
Calumbaya 253.62 Calumbaya, Bauang, La Union October 14, 1912
Bauang Bauang, La Union January 16, 1929
Romas Paringao, Bauang, La Union 1931
Sevilla Sevilla, San Fernando May 16, 1929
San Fernando U 265.4 SFU Lungsod ng San Fernando, La Union May 16, 1929

Sa panahon ng pagtatayo ng Tulay ng Rio Grande de Pampanga hanggang 1894, isang pansamantalang istasyon; Ang Calumpit Norte ay itinayo upang magbigay ng koneksyon sa mga serbisyo ng raft ferry sa hilagang dulo ng tulay.

Ang South Aringay ay pansamantalang dulo sa pagtatayo ng Tulay ng Naguilian River, hindi katulad ng Bagbag, South Aringay Sta. ay hindi pinanatili.

Impormasyon baguhin

  • Ang seksyon ng Manila-Dagupan mula Bagbag hanggang Mabalacat ay nakumpleto noong Pebrero 2, 1892 sa tamang panahon para sa Mabalacat Town Fiesta, mga serbisyo mula Manila hanggang Mabalacat na may mga raft ferry connection sa pagitan ng Calumpit at Apalit (Calumpit Norte).
  • Sinasabi ng ilang mga pinagkukunan na ang Linyang Manila-Dagupan ay nagsimula noong 1894.
  • Ito ay dahil ang tren na "Alfonso XIII" mula sa Manila sa panahon ng inagurasyon ng linya 1892 ay hindi pa nakarating sa Dagupan dahil sa patuloy na pagtatayo ng Tulay ng Rio Grande de Pampanga sa pagitan ng Calumpit at Apalit.
  • Ang istasyon ng San Fernando U ay inilipat sa kasalukuyang lokasyon nito nang ang linya ay pinalawak hanggang sa Bacnotan, La Union.
  • Ang orihinal na gusali ng istasyon ng San Fernando U ay may parehong istrakturang arkitektura sa mga nasa Bauang, Kolehiyo at Yawe.
  • Ang istasyon ng Bautista ay orihinal na pinangalanang Bayambang Mercancias o Bayambang M. (Bayambang Freight) hanggang 1900, nang ito ay nahiwalay sa munisipalidad ng Bayambang.
  • Maliban sa isang araw-araw na lokal na tren sa pagitan ng Maynila at San Fernando U, ang mga lokal na tren lamang ang hihinto sa mga istasyon ng bandila kung may mga pasahero.
  • Isang Lokal mula sa Maynila hanggang San Fernando U at sa kabaligtaran ay tumatagal ng 8 oras at 39 minuto, umaalis sa Maynila sa 9:30 ng umaga at dumating sa San Fernando U sa 6:09 ng hapon.
  • Ang seksyon sa pagitan ng Caloocan at Balagtas (Bigaa) ay pinlano na i-double-track sa 1929 ngunit hindi ito ipinatupad.
  • Ang Amacalan, San Julian at Romas ay hindi naroroon sa isang talaarawan ng 1939.
  • Naglaho ang San Julian mula noong 1937.
  • Ang mga bagong restawran ay idinagdag sa mga unang bahagi ng 60 hanggang 1980 sa iba't ibang mga lokasyon bagaman hindi alam kung ang alinman sa mga ito ay may mga platform o mga gusali ng istasyon na itinayo, ang mga ito ay ITM, Taal, Tubectubang, A. Diaz, Sapang, Coliling, Doyong & Cadael.

Pamasahe baguhin

MDR Era

  • Unang Klase = 0.03
  • Ikalawang Klase = 0.02
  • Ikatlong Klase = 0.01

Ang pamasahe ng mga tiket mula sa pinagmulan sa destinasyon (MRR Era). San Fabian

  • Maasin = ₱ 0.09
  • Sapdaan = ₱ 0.05
  • Caba = ₱ 0.87
  • Bauang = ₱ 0.81 (Bumalik)

Tignan din baguhin

Sanggunian baguhin

  1. "RP, China break ground for Manila-Ilocos railway". Malaya. Abril 6, 2004. Inarkibo mula sa ang orihinal noong Mayo 9, 2010. {{cite news}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (tulong)
  2. 2.0 2.1 "Archive copy". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2019-02-18. Nakuha noong 2018-05-29.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  3. <http://www.abs-cbnnews.com/business/07/22/13/dotc-eyes-elevated-railway-malolos-los-banos
  4. "Archived copy". Inarkibo mula sa ang orihinal noong Enero 2, 2014. Nakuha noong Enero 1, 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (tulong)CS1 maint: archived copy as title (link)
  5. 17 stations of Manila-Clark Railway revealed Rappler. Retrieved 2017-06-25.
  6. DOTr leads marking of Manila-Clark railway’s 5 future stations Philippine Daily Inquirer. Retrieved 2017-06-25.