Tanay

bayan ng Pilipinas sa lalawigan ng Rizal

Ang Tanay (pagbigkas: ta•náy) ay isang ika-1 klase na bayan sa lalawigan ng Rizal, Pilipinas. Ito ay matatagpuan 57 kilometro silangan ng Maynila, ngunit a karaniwang pagkokomyut sa pagitan ng Maynila at Tanay ay umaabot ng mahigit tatlong oras depende sa kondisyon ng trapiko. Meron itong mga bahagi ng bundok ng Sierra Madre at ang hinahangganan ng Lungsod ng Antipolo sa hilagang-silangan, Baras, Morong at Teresa sa kanluran, General Nakar (Quezon Province) sa silangan, at Pililla, Santa Maria (Lalawigan ng Laguna) at pati na rin ang Lawa ng Laguna sa timog.

Tanay

Bayan ng Tanay
Mapa ng Rizal na ipinipakita ang lokasyon ng Tanay
Mapa ng Rizal na ipinipakita ang lokasyon ng Tanay
Map
Tanay is located in Pilipinas
Tanay
Tanay
Lokasyon sa Pilipinas
Mga koordinado: 14°29′50″N 121°17′11″E / 14.49722°N 121.28639°E / 14.49722; 121.28639
Bansa Pilipinas
RehiyonCalabarzon (Rehiyong IV-A)
LalawiganRizal
DistritoPangalawang Distrito ng Rizal
Mga barangay20 (alamin)
Pagkatatag1606
Pamahalaan
 • Punong-bayanRafael A. Tanjuatco
 • Manghalalal70,360 botante (2022)
Lawak
[1]
 • Kabuuan200.00 km2 (77.22 milya kuwadrado)
Populasyon
 (Senso ng 2020)
 • Kabuuan139,420
 • Kapal700/km2 (1,800/milya kuwadrado)
 • Kabahayan
33,178
Ekonomiya
 • Kaurian ng kitaika-1 klase ng kita ng bayan
 • Antas ng kahirapan5.47% (2021)[2]
 • Kita₱684,896,000.00 (2022)
 • Aset₱2,533,875,000.00 (2022)
 • Pananagutan₱783,317,000.00 (2022)
 • Paggasta₱432,657,000.00 (2022)
Kodigong Pangsulat
1980
PSGC
045812000
Kodigong pantawag2
Uri ng klimaTropikal na monsoon na klima
Mga wikaWikang Remontado Agta
wikang Tagalog
Websayttanay.gov.ph
Mga bulaklak sa Treasure Mountain sa Tanay, Rizal

Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 139,420 sa may 33,178 na kabahayan.

Karamihan ng populasyon ay binubuo ng mga Tagalog na tumira malapit sa Laguna de Bay, ngunit merong din diitong mga porsyento ng mga taong tumira sa kabundukan sa hilagang bahagi ng bayan. Ang mga mahahalagang kalakal ng bayan ay binubuo ng pangingisda, pagsasaka at kalakal na panlalawigan.

Ang Tanay ay pinapaniwalaang pinagmulan ng wikang Sambal.[3]

Paghanay ng Harangin

  • Ang Bantayog ng mga Sundalong Pilipino at Gerilya para sa pag alsa ng Watawat ng Pilipinas sa Tanay: (Ingles: Monument of the Filipino Soldiers and Guerillas of the Philippine Rising Flag in Tanay) Ang bantayog na ito ay matatagpuan sa bayan ng Tanay, Rizal na nagsimula ang Pagkubkob ng Tanay noong Marso, 1945 ay paghahanda sa mga sundalong Pilipino at gerilya ay lumaban sa mga sundalong Hapones noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

Barangay

Ang Tanay ay nahahati sa 19 na mga barangay (9 urban, 10 rural).

  • Cayabu
  • Cuyambay
  • Daraitan
  • Katipunan-Bayani (Pob.)
  • Kay Buto (Pob.)
  • Laiban
  • Mag-Ampon (Pob.)
  • Mamuyao
  • Pinagkamaligan (Pob.)
  • Plaza Aldea (Pob.)
  • Sampaloc
  • San Andres
  • San Isidro (Pob.)
  • Santa Inez
  • Santo Niño
  • Tabing Ilog (Pob.)
  • Tandang Kutyo (Pob.)
  • Tinucan
  • Wawa (Pob.)

Demograpiko

Senso ng populasyon ng
Tanay
TaonPop.±% p.a.
1903 4,124—    
1918 6,704+3.29%
1939 8,228+0.98%
1948 8,627+0.53%
1960 13,955+4.09%
1970 23,247+5.23%
1975 33,382+7.53%
1980 40,443+3.91%
1990 58,410+3.75%
1995 69,181+3.22%
2000 78,223+2.67%
2007 94,460+2.64%
2010 98,879+1.68%
2015 117,830+3.40%
2020 139,420+3.36%
Sanggunian: PSA[4][5][6][7]


Mga sanggunian

  1. "Province: Rizal". PSGC Interactive. Quezon City, Philippines: Philippine Statistics Authority. Nakuha noong 12 Nobyembre 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. "PSA Releases the 2021 City and Municipal Level Poverty Estimates". Pangasiwaan ng Estadistika ng Pilipinas. 2 Abril 2024. Nakuha noong 28 Abril 2024.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. "Archive copy". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2008-01-21. Nakuha noong 2007-11-25.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. Census of Population (2015). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. PSA. Nakuha noong 20 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. Census of Population and Housing (2010). "Region IV-A (Calabarzon)". Total Population by Province, City, Municipality and Barangay. NSO. Nakuha noong 29 Hunyo 2016.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. Censuses of Population (1903–2007). "Region IV-A (Calabarzon)". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: url-status (link)
  7. "Province of Rizal". Municipality Population Data. Local Water Utilities Administration Research Division. Nakuha noong Disyembre 17, 2016.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)