Alemanya
Ang Alemanya (Aleman: Deutschland), opisyal na Republikang Pederal ng Alemanya, ay bansang matatagpuan sa Gitnang Europa. Pinapaligiran ito ng Dinamarka, Dagat Hilaga, at Dagat Baltiko sa hilaga; Pransiya, Luksemburgo, Belhika, at Nederlandiya sa kanluran; Austria at Suwisa sa timog; at Polonya at Tsekya sa silangan. Nagbabahagi rin ito ng hangganang maritimo sa Suwesya. Sumasaklaw ang bansa ng 375,592 km2 at tinatahanan ng higit 82 milyong mamamayan, na siyang ikalawang pinakamataong bansa sa kontinente. Ang kabisera at pinakamataong lungsod nito'y Berlin, ang pangunahing sentrong pinansiyal nito'y Frankfurt, at ang pinakamalaking urbanong pook nito'y Ruhr.
Republikang Pederal ng Alemanya Bundesrepublik Deutschland (Aleman)
| |
---|---|
Salawikain: Einigkeit und Recht und Freiheit "Pagkakaisa at Katarungan at Kalayaan" | |
![]() Lokasyon ng Alemanya sa Unyong Europeo. | |
Kabisera at pinakamalaking lungsod | Berlin 52°31′N 13°23′E / 52.517°N 13.383°E |
Official language | Aleman |
Katawagan | Aleman Hermano |
Pamahalaan | Republikang parlamentaryong pederal |
• Pangulo | Frank-Walter Steinmeier |
Olaf Scholz | |
Robert Habeck | |
Lehislatura | |
Bundesrat (Konsehong Pederal) | |
Bundestag (Diyetang Pederal) | |
Kasaysayan | |
2 Pebrero 962 | |
12 Hulyo 1806 | |
8 Hunyo 1815 | |
16 Abril 1867 | |
• Pag-iisa (Imperyong Aleman) | 18 Enero 1871 |
11 Agosto 1919 | |
30 Enero 1933 | |
23 Mayo 1949 | |
7 Oktubre 1949 | |
3 Oktubre 1990 | |
Lawak | |
• Kabuuan | 357,022 km2 (137,847 mi kuw) (ika-63) |
• Katubigan (%) | 1.27 (2015) |
Populasyon | |
• Pagtataya sa 2020 | ![]() |
• Kapal | 232/km2 ([convert: di tugmang yunit]) (ika-58th) |
KDP (PLP) | Pagtataya sa 2021 |
• Kabuuan | ![]() |
• Bawat kapita | ![]() |
KDP (nominal) | Pagtataya sa 2021 |
• Kabuuan | ![]() |
• Bawat kapita | ![]() |
Gini (2019) | 29.7 mababa |
TKP (2019) | ![]() napakataas · ika-6 |
Salapi | Euro (€) (EUR) |
Sona ng oras | UTC+1 (CET) |
• Tag-init (DST) | UTC+2 (CEST) |
Gilid ng pagmamaneho | kanan |
Kodigong pantelepono | +49 |
Internet TLD | .de |
Pagkatapos ng Unang Digmaang Pandaigdig at Himagsikang Nobyembre, sa semi-presidensyal na Republikang Weimar. Dumulot ang pag-angat ng kapangyarihan ng Partido Nazi sa pagtatatag ng totalitaryong diktadura, na humantong sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig at Holokausto.
Pagkatapos ng Estados Unidos, ang Alemanya ay ang pangalawang pinakasikat na destinasyon paglipat sa mundo.[1]
Sa kabuuan ng kaniyang kasaysayan, ang Alemanya ay naging bahagi ng iba't ibang estado. Isang maliit na lugar na kung tawagin ay Germania (wikang Latin) ang tinirahan ng mga taong Hermaniko noong mga 100 AD.
Ito ay nabuo lámang bílang estado mula 1871 hanggang 1945 (74 taon), at muli na namang nahati pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa dalawa: Republikang Pederal ng Alemanya na nakilala bílang Kanlurang Alemanya at Demokratikong Republika ng Alemanya na nakilala naman bilang Silangang Alemanya. Noong 3 Oktubre 1990, bumagsak ang Silangang Alemanya sa Kanlurang Alemanya at muling nabuo ang bansa. Ang Berlin ang kabisera at ang pinakaimportanteng lungsod.
Kasaysayan Baguhin
Ang bansa ng Alemanya ay masagana sa kasaysayan na nagmula noong 100 BC. Maliit lámang ang kaalaman sa dáting Alemanya ngunit alam na ang mga tribong Hermaniko ay madalas naglaban sa Imperyo ng Roma.
Nang ika-9 siglo ay kumalat ang Kristyanismo sa bansa. Dito din pinanganak si Martin Luther, isang monghe na naghimagsik sa batas ng Simbahan at nagsimula ng bagong relihiyon na ang Protestanismo. Ito ang naging mitsa ng Panahon ng Repormasyon.
Nang ika-19 siglo naman ay dumating ang sikát na Kaharian ng Prusya at sa pamumuno ni Otto von Bismarck at nakita ang tagumpay sa mga digmaan laban sa Dinamarka at Austria. Sa mga hulíng taon ng siglo natatag ang impyero ng Alemanya pagkatapos sa pagpapanalo sa digmaan laban sa Pranses.
Nang ika-20 siglo naman ang karanasan ng bayan ng Unang Digmaang Pandaigdig at ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, nahati ang bansa sa silangan at kanluran. Ang Dingding ng Berlin ang naghati sa gitna ng kabisera at naging simbolo ng Digmaang Malamig.
Nang 1989, pinatumba ang Dingding ng Berlin at nagkasama ulit ang kanluran at silangan. Sa kasulukuyan, ang ekonomiya ng Alemanya ay isa sa mga pinakamahusay sa mundo.
Pagkakahati Baguhin
Labing-anim na estado (Bundesländer) ang bumubuo sa Alemanya at ang kani-kaniyang kabisera:[2]
- Baden-Württemberg (Stuttgart)
- Baviera (Múnich)
- Berlin (Berlin)
- Brandeburgo (Potsdam)
- Bremen (Bremen)
- Hamburgo (Hamburgo)
- Hesse (Wiesbaden)
- Mecklemburgo-Kanlurang Pomerania (Schwerin)
- Mababang Sahonya (Hanóver)
- Hilagang Renania-Westfalia (Düsseldorf)
- Renania-Palatinado (Maguncia)
- Sarre (Sarrebruck)
- Sahonya (Dresde)
- Sahonya-Anhalt (Magdeburgo)
- Schleswig-Holstein (Kiel)
- Turingia (Erfurt)
Kultura Baguhin
Ang Alemanya ay isang kulturang indibidwalistiko na isang uri ng ng kultura na ang pagpapahalaga ay nasa isang indibidwal o sarili kesa sa isang grupo. Ang mga kulturang indidbidwalistiko ay nagbibigay halaga sa sariling pananaw, pribasiya, autonomiya(pangangasiwa sa sariling buhay), pag-asa sa sarili at sariling sikap. Ang mga Aleman ay gumagamit ng diretsang pakipagtalastasan, naghahayag sa sariling naisin, at gumagamit ng mga iba't ibang paraan upang maayos ang mga alitan sa ibang kapwa tao. Ang Alemanya ay isang uri ng may mababang pagitan ng kapangyarihan(low power distance culture) kung saan ito ay nagbibigay halaga sa bawat indibidwal na walang tinitingnang estado o katayuan sa buhay at nagtatakwil ng kawalang kapantayan sa lipunan. Tinatakwil ng mga Aleman ang mga autoridad sa ikabubuti ng bawat indibidwal na bahagi ng isang lipunan.
Tignan din Baguhin
Sanggunian Baguhin
- ↑ "Germany Top Migration Land After U.S. in New OECD Ranking". Bloomberg. 20 Mayo 2014. Nakuha noong 29 August 2014.
- ↑ es:Organización territorial de Alemania
Mga kawing panlabas Baguhin
- Deutschland Online Naka-arkibo 2005-08-08 sa Wayback Machine., ang internasyonal na magazin ng Republikang Federal ng Alemanya