Ang 2019 (MMXIX) ay isang karaniwang taon na nagsisimula sa Martes sa kalendaryong Gregoryano, ang ika-2019 taon sa mga pagtatalagang Karaniwang Panahon at Anno Domini (AD), ang ika-19 na taon sa ika-3 milenyo, ang ika-19 na taon ng ika-21 dantaon, at ang ika-10 at huling taon ng dekada 2010.

Dantaon: ika-20 dantaon - ika-21 dantaon - ika-22 dantaon
Dekada: Dekada 1980  Dekada 1990  Dekada 2000  - Dekada 2010 -  Dekada 2020  Dekada 2030  Dekada 2040

Taon: 2016 2017 2018 - 2019 - 2020 2021 2022

Itinalaga ang 2019 bilang Internasyunal na Taon ng Talaang Peryodiko ng mga Elemento ng Pangkalahatang Pagpupulong ng Mga Nagkakaisang Bansa[1] na binigay na natuon sa ika-150 amibersaryo ng pagkakalikha nito ni Dmitri Mendeleev noong 1869.

Kaganapan baguhin

Enero baguhin

 
Ibinigay ni Bartolome I ng Konstantinopla (kaliwa) ang tomos ng awtosepalya sa Metropolitanong Efipanio.
  • Enero 1
    • Nagawa ng New Horizons ang malapit na paglapit sa bagay ng Sinturon ng Kuiper na 486958 Arrokoth sa ganap na 05:33 UTC.
    • Nagsimula si Jair Bolsonaro sa kanyang apat-na-taong termino bilang Pangulo ng Brazil.
    • Tumiwalag ang Qatar mula sa OPEC.
    • Naging ligal na sa Austrya ang kasalan ng magkaparehong kasarian.[2]
    • Pumasok na ang mga gawa na nalathala ng mga may-akda na namatay noong 1948 sa publikong dominyo sa maraming mga bansa. Sa Estados Unidos, pumasok na sa publikong dominyo ang lahat ng mga gawa na nailathala noong 1923, ang unang pagpasok ng mga nilathalang gawa sa publikong dominyo simula noong 1998.
  • Enero 3 – Ang Tsinong pansiyasat na Chang'e 4 ay naging unang artipisyal na bagay na lumapag sa lupain sa malayong banda ng Buwan.[3]
  • Enero 5 – Naglabas si Bartolome I ng Konstantinopla ng isang pormal na kasunduan na nagbibigay ng kalayaan sa Ortodoksong Simbahan ng Ukraine mula sa Rusong Ortodoksong Simbahan.[4]

Pebrero baguhin

Marso baguhin

Abril baguhin

 
Unang imahe ng isang itim na butas (M87*) na nakuha sa pamamagitan ng Teleskopyong Event Horizon

Mayo baguhin

Hunyo baguhin

  • Hunyo 3 – Masaker sa Khartoum: Higit sa 100 katao ang pinatay nang sinalakay at bukas na pinaputok ng mga tropang Sudanes at milisyang Janjaweed ang kampo ng nagproprotesta sa labas ng isang punong-himpilan ng militar sa Khartoum, Sudan.[13]
  • Hunyo 11 – Hindi na ginawang krimen ang homoseksuwalidad sa Botswana.[14]

Hulyo baguhin

Agosto baguhin

  • Agosto 10 – Namatay ang 32 at 1,000,000 nilikas habang dumaan sa kalupaan ang Bagyong Lekima sa Zhejiang, Tsina. Noong nakaraang mga araw, nagdulot ito ng mga pagbaha sa Pilipinas kung saan kilala ito bilang Bagyong Hanna.[20]
  • Agosto 12 Mga protesta sa Hong Kong ng 2019-20: Nagsara ang Internasyunal na Paliparan ng Hong Kong dahil sa mga protesta.[21]

Setyembre baguhin

 
Si Greta Thunberg ang pinakabatang tao ng taon ng TIME

Oktubre baguhin

Nobyembre baguhin

Disyembre baguhin

 
Ang ilustrasyon ng SARS-CoV-2 ng COVID-19 ay sumiklab noong Disyembre 1, 2019

Kamatayan baguhin

 
Henry Sy
 
Albert Finney
 
Karl Lagerfeld
 
Alan García
 
Mohamed Morsi
 
Peter Fonda
 
Robert Mugabe
 
Jacques Chirac

Mga sanggunian baguhin

  1. "The United Nations proclaims the international year of the periodic table of chemical elements". iupac.org (sa Ingles).
  2. "Austria: Same-Sex Couples Allowed to Get Married Starting January 2019". Library of Congress (sa Ingles). Disyembre 12, 2017. Inarkibo mula sa ang orihinal noong Enero 25, 2018. Nakuha noong Marso 28, 2019.
  3. Moss, Trefor (Enero 3, 2019). "China Lands Probe on the 'Dark Side' of the Moon". The Wall Street Journal (sa Ingles). Nakuha noong Enero 3, 2019.
  4. "Ukraine Orthodox Church granted independence from Russian Church". BBC (sa Ingles). Enero 5, 2019. Nakuha noong Enero 8, 2019.
  5. "Pope Francis Makes 'Historic' Gulf Tour Amid Yemen Crisis and Christian Repression". The New York Times (sa Ingles). Pebrero 3, 2019. Nakuha noong Pebrero 5, 2019.
  6. "Islamic State group defeated as final territory lost, US-backed forces say", BBC News (sa Ingles), Marso 23, 2019, nakuha noong Marso 23, 2019
  7. "Algerian president Abdelaziz Bouteflika resigns after 20 years". The Guardian (sa Ingles). Abril 2, 2019. Nakuha noong Abril 2, 2019.
  8. "Astronomers capture first image of a black hole". EurekAlert!. April 10, 2019. Nakuha noong Abril 10, 2019.
  9. "First ever black hole image released". BBC News (sa Ingles). Abril 10, 2019. Nakuha noong Abril 10, 2019.
  10. Zimmer, Carl (Abril 10, 2019). "A New Human Species Once Lived in This Philippine Cave - Archaeologists in Luzon Island have turned up the bones of a distantly related species, Homo luzonensis, further expanding the human family tree". The New York Times (sa Ingles). Nakuha noong Abril 10, 2019.
  11. "Taiwan gay marriage: Parliament legalises same-sex unions". BBC News (sa Ingles). Mayo 17, 2019. Nakuha noong Mayo 17, 2019.
  12. "The Latest: Trump to meet Japan's emperor, talk with Abe". Associated Press (sa Ingles). Mayo 26, 2019.
  13. "35 dead as Sudan troops move against democracy protesters". Associated Press (sa Ingles). Hunyo 3, 2019.
  14. "Botswana decriminalises homosexuality". BBC News (sa Ingles). Hunyo 11, 2019.
  15. NASA - Total Solar Eclipse of 2019 July 02 (sa Ingles), Enero 29, 2018, nakuha noong Disyembre 29, 2018
  16. "Total solar eclipse graces South American skies". Axios (sa Ingles). Hulyo 2, 2019.
  17. "DR Congo Ebola declared public health emergency", BBC News (sa Ingles), Hulyo 17, 2019, nakuha noong Hulyo 17, 2019
  18. "Boris Johnson becomes UK's new prime minister", BBC News (sa Ingles), Hulyo 24, 2019, nakuha noong Hulyo 24, 2019
  19. "History is written, India bans Triple talaq", India Today (sa Ingles), nakuha noong Agosto 6, 2019
  20. "Devastating photos show the damage of Typhoon Lekima, which left at least 32 people dead and forced 1 million to evacuate in China", Business Insider (sa Ingles), nakuha noong August 11, 2019
  21. "Hong Kong airport cancels Monday flights amid sit-in protest", Al Jazeera.com (sa Ingles), Agosto 12, 2019, nakuha noong Agosto 12, 2019
  22. Morgan McFall Johnsen; Dave Mosher (Setyembre 6, 2019), "India lost contact with its moon lander, and an astronomer thinks the spacecraft crashed into the lunar surface", Business Insider (sa Ingles), nakuha noong Setyembre 6, 2019
  23. "As it happened – 500,000 in Montreal climate march led by Greta Thunberg", Montreal Gazette (sa Ingles), Setyembre 28, 2019, nakuha noong Setyembre 28, 2019
  24. Umair Irfan (Setyembre 28, 2019), "Kids around the world are striking again for the climate. They aren't giving up.", Vox (sa Ingles), nakuha noong Setyembre 27, 2019
  25. Trevor Nace (Setyembre 30, 2019), "Ireland Commits To Plant 440 Million Trees To Help Tackle Climate Change", Forbes (sa Ingles)
  26. "Massive damage to Star City after hours-long blaze". cnn (sa Ingles). 2019-10-02. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2021-09-23. Nakuha noong 2021-03-25.
  27. "Typhoon Hagibis: Biggest Japan storm in decades makes landfall". BBC News (sa Ingles). Oktubre 12, 2019. Nakuha noong Oktubre 12, 2019.
  28. "Twitter bans all political advertising", BBC News (sa Ingles), Oktubre 30, 2019, nakuha noong Oktubre 30, 2019
  29. Gutierrez, Jason (2019-10-31). "Philippines Struck by Second Big Earthquake in Three Days". The New York Times (sa Ingles). ISSN 0362-4331. Nakuha noong 2021-03-25.
  30. "Fire at Shuri Castle, a world heritage site" (sa Ingles). NHK. Oktubre 31, 2019. Inarkibo mula sa ang orihinal noong Oktubre 30, 2019. Nakuha noong Oktubre 31, 2019.
  31. Italia decreta el estado de emergencia en Venecia por inundaciones Milenio, Nobyembre 14, 2019 (sa Italyano)
  32. "Malaysia's last known Sumatran rhino dies". BBC News. Nobyembre 23, 2019. Nakuha noong Nobyembre 23, 2019.
  33. "WHO | Novel Coronavirus—China". WHO. Inarkibo mula sa ang orihinal noong Enero 14, 2020. Nakuha noong April 9, 2020.
  34. 34.0 34.1 McMullen, Jane (Enero 25, 2021). "Covid-19: Five days that shaped the outbreak". BBC News (sa Ingles). BBC. Nakuha noong Enero 25, 2021.
  35. Typhoon hits Philippines, disrupting travel, work Reuters, Disyembre 2, 2019 (sa Ingles)
  36. "Ampatuan brothers convicted in 10-year massacre case". Rappler. Disyembre 19, 2019.
  37. "Maguindanao : Philippine family clan members guilty of massacre". BBC News (sa Ingles). Disyembre 19, 2019.
  38. Cepeda, Mara (2019-01-08). "Marinduque Governor Carmencita Reyes dies at 87". Rappler (sa Ingles). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2020-11-08. Nakuha noong 2021-08-16.
  39. News, Katrina Domingo, ABS-CBN. "Retail tycoon Henry Sy Sr passes away". ABS-CBN News (sa Ingles). {{cite web}}: |last= has generic name (tulong)CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
  40. "James Ingram, Grammy-Winning R&B Singer, Dies at 66". The Hollywood Reporter (sa Ingles).
  41. "Actor Albert Finney dies aged 82". BBC News (sa Ingles). Pebrero 8, 2019.
  42. "Comedian 'Bentong' passes away". ABS-CBN News. Pebrero 9, 2019. Nakuha noong Pebrero 12, 2019.
  43. Salterio, Leah C. (Pebrero 11, 2019). "'She has art in her heart': Armida Siguion-Reyna dies at 88". ABS-CBN News (sa Ingles).
  44. Saunders, Emmeline (Pebrero 19, 2019). "Chanel fashion designer Karl Lagerfeld dies aged 85 after cancer battle". mirror (sa Ingles).
  45. Bony, Félix D. (Marso 9, 2019). "Deuil : l'écrivain Bernard Dadié est décédé". www.linfodrome.com (sa Ingles).
  46. "Comedian Chokoleit dies". ABS-CBN News (sa Ingles). 2019-03-09. Nakuha noong 2021-08-17.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  47. Abrina, Dennis (2019-04-04). "No substitute bet for late mayor Tik Aguinaldo: Comelec". www.pna.gov.ph (sa Ingles). Nakuha noong 2021-08-17.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  48. "El ex presidente peruano Alan García se disparó en la cabeza tras recibir una orden de arresto y está en grave estado". Infobae (sa Ingles). Abril 17, 2019. Nakuha noong Abril 17, 2019.
  49. "Ex-President Alan García of Peru Is Dead After Shooting Himself During Arrest". The New York Times (sa Ingles). Abril 17, 2019. Nakuha noong Abril 17, 2019.
  50. Rubin, Julia (Mayo 13, 2019). "Doris Day, actress who honed wholesome image, dies at 97". AP NEWS (sa Ingles).
  51. Goldberger, Paul (Mayo 16, 2019). "I.M. Pei, Master Architect Whose Buildings Dazzled the World, Dies at 102" (sa Ingles) – sa pamamagitan ng NYTimes.com.
  52. Johnson, George (Mayo 24, 2019). "Murray Gell-Mann, Who Peered at Particles and Saw the Universe, Dies at 89" (sa Ingles) – sa pamamagitan ng NYTimes.com.
  53. "Prem Tinsulanonda, King's Advisor and Statesman, Dies at 98". www.khaosodenglish.com (sa Ingles).
  54. "Egypt's ousted president Morsi dies during trial" (sa Ingles). Hunyo 17, 2019 – sa pamamagitan ng www.bbc.com.
  55. Newman, Vicki (Hunyo 20, 2019). "Veteran actor and film director Eddie Garcia dies at 90 after falling into coma". mirror (sa Ingles).
  56. Griffith, Janelle; Dasrath, Diana (Agosto 16, 2019). "Peter Fonda, star of 'Easy Rider,' dead at 79". NBC News (sa Ingles). Nakuha noong Agosto 16, 2019.
  57. "高校サッカー、松本暁司氏が死去 「赤き血のイレブン」モデル(共同通信)". Yahoo!ニュース (sa Hapones). Inarkibo mula sa ang orihinal noong Nobyembre 17, 2019. Nakuha noong Setyembre 3, 2019.
  58. "Zimbabwe ex-President Robert Mugabe dies aged 95". BBC News (sa Ingles). Setyembre 6, 2019. Nakuha noong Setyembre 6, 2019.
  59. Clarity, James F.; Tagliabue, John (Setyembre 26, 2019). "Jacques Chirac, French President Who Championed European Identity, Is Dead at 86". The New York Times (sa Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong Setyembre 26, 2019. Nakuha noong Setyembre 26, 2019.
  60. "Former French President Jacques Chirac dies at the age of 86" (sa Ingles). Oculus News.
  61. Natale, Richard; Dagan, Carmel (Oktubre 28, 2019). "Robert Evans, 'Chinatown' Producer and Paramount Chief, Dies at 89" (sa Ingles).
  62. "田口光久氏死去 サッカー元日本代表GK" [Mitsuhisa Taguchi died, former Japan national football team GK]. Sankei Shimbun (sa Hapones). Sankei Digital. Nobyembre 12, 2019. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2021-03-04. Nakuha noong Nobyembre 12, 2019.
  63. "Former Socceroos coach dead at 63". NewsComAu (sa Ingles). Nobyembre 28, 2019.