Presidimyo
Ang Praseodimyo o Praseodymium ay isang elementong kimikal na may simbolong Pr at bilang atomikong 59. Ang Praseodimyo ay isang malambot, mapilak, maleable at duktilong metal sa pangkat lantanido. Ito ay labis na reaktibo na matatagpuan sa likas na anyo at kapag inihandang artipisyal ay mabagal na bumubuo ng isang luntiang oksidong pagpapahid. Ang elementong ito ay ipinangalan para sa kulay ng pangunahing oksido nito. Noong 1841, kinuha ng kimikong Swedish si Carl Gustav Mosander ang isang bihirang mundong oksidong labi na kanyang tinawag na "didymium" mula sa isang labi kanyang "lantana" na hinawalay naman mula sa asing seryo. Noong 1885, hiniawalay ng kimikong Austriyano na si Baron Carl Auer von Welsbach ang didymium sa dalawang mga asin ng magkakaibang mga kulay na kanyang tinawag na praseodymium at neodymium. Ang pangalang praseodymium ay nagmula sa salitang Griyegong prasios (πράσιος) na nangangahulugang luntian at didymos (δίδυμος) na nangangahulugang kambal. Tulad ng karamihang mga elementong bihirang mundo, ang praseodymium ay pinakahandang bumubuo ng tribalenteng Pr(III) mga ion. Ang mga ito ay dilaw-luntian sa solusyong tubig at iba't ibang mga lilim ng dilaw-bered kapag isinama sa mga salamin. Marami sa mga gamit industriyal ng praseodimyo ay kinasasangkutan ng panalang liwanag na dilay mula sa mga pinagmulang liwanag.
 | |||||||||||||||||||||||||||
| Praseodymium | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bigkas sa Ingles | /ˌpreɪziːəˈdɪmiəm/[1] | ||||||||||||||||||||||||||
| Hitsura | grayish white | ||||||||||||||||||||||||||
| Pamantayang atomikong timbang Ar°(Pr) |
| ||||||||||||||||||||||||||
| Praseodymium sa talahanayang peryodiko | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| Atomikong bilang (Z) | 59 | ||||||||||||||||||||||||||
| Pangkat | n/a | ||||||||||||||||||||||||||
| Peryodo | peryodo 6 | ||||||||||||||||||||||||||
| Bloke | f-bloke | ||||||||||||||||||||||||||
| Konpigurasyon ng elektron | [Xe] 4f3 6s2 | ||||||||||||||||||||||||||
| Mga elektron bawat kapa | 2, 8, 18, 21, 8, 2 | ||||||||||||||||||||||||||
| Katangiang pisikal | |||||||||||||||||||||||||||
| Pase sa STP | solid | ||||||||||||||||||||||||||
| Punto ng pagkatunaw | 1208 K (935 °C, 1715 °F) | ||||||||||||||||||||||||||
| Punto ng pagkulo | 3793 K (3520 °C, 6368 °F) | ||||||||||||||||||||||||||
| Densidad (malapit sa r.t.) | 6.77 g/cm3 | ||||||||||||||||||||||||||
| kapag likido (sa m.p.) | 6.50 g/cm3 | ||||||||||||||||||||||||||
| Init ng pusyon | 6.89 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||
| Init ng baporisasyon | 331 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||
| Molar na kapasidad ng init | 27.20 J/(mol·K) | ||||||||||||||||||||||||||
Presyon ng singaw
| |||||||||||||||||||||||||||
| Katangiang atomiko | |||||||||||||||||||||||||||
| Mga estado ng oksidasyon | 0,[3] +1,[4] +2, +3, +4, +5 (isang katamtamang panimulang oksido) | ||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegatibidad | Eskala ni Pauling: 1.13 | ||||||||||||||||||||||||||
| Radyong atomiko | emperiko: 182 pm | ||||||||||||||||||||||||||
| Radyong Kobalente | 203±7 pm | ||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||
| Ibang katangian | |||||||||||||||||||||||||||
| Kayarian ng krystal | hexagonal | ||||||||||||||||||||||||||
| Bilis ng tunog manipis na bara | 2280 m/s (at 20 °C) | ||||||||||||||||||||||||||
| Termal na pagpapalawak | (r.t.) (α, poly) 6.7 µm/(m⋅K) | ||||||||||||||||||||||||||
| Termal na konduktibidad | 12.5 W/(m⋅K) | ||||||||||||||||||||||||||
| Elektrikal na resistibidad | (r.t.) (α, poly) 0.700 µ Ω⋅m | ||||||||||||||||||||||||||
| Magnetikong pagsasaayos | paramagnetic[5] | ||||||||||||||||||||||||||
| Modulo ni Young | (α form) 37.3 GPa | ||||||||||||||||||||||||||
| Modulo ng tigas | (α form) 14.8 GPa | ||||||||||||||||||||||||||
| Bultong modulo | (α form) 28.8 GPa | ||||||||||||||||||||||||||
| Rasyo ni Poisson | (α form) 0.281 | ||||||||||||||||||||||||||
| Subok sa katigasan ni Vickers | 400 MPa | ||||||||||||||||||||||||||
| Subok sa katigasan ni Brinell | 481 MPa | ||||||||||||||||||||||||||
| Bilang ng CAS | 7440-10-0 | ||||||||||||||||||||||||||
| Kasaysayan | |||||||||||||||||||||||||||
| Pagkakatuklas | Carl Auer von Welsbach (1885) | ||||||||||||||||||||||||||
| Pangunahing isotopo ng praseodymium | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
Mga sanggunianBaguhin
- ↑ "praseodymium". Oxford English Dictionary (sa wikang Ingles) (ika-3 (na) edisyon). Oxford University Press. Setyembre 2005.
- ↑ "Standard Atomic Weights: Praseodymium". CIAAW. 2017.
- ↑ Yttrium and all lanthanides except Ce and Pm have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). "Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides". Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017. and Arnold, Polly L.; Petrukhina, Marina A.; Bochenkov, Vladimir E.; Shabatina, Tatyana I.; Zagorskii, Vyacheslav V.; Cloke (2003-12-15). "Arene complexation of Sm, Eu, Tm and Yb atoms: a variable temperature spectroscopic investigation". Journal of Organometallic Chemistry. 688 (1–2): 49–55. doi:10.1016/j.jorganchem.2003.08.028.
- ↑ Chen, Xin; et al. (2019-12-13). "Lanthanides with Unusually Low Oxidation States in the PrB3– and PrB4– Boride Clusters". Inorganic Chemistry. 58 (1): 411–418. doi:10.1021/acs.inorgchem.8b02572. PMID 30543295.
- ↑ M. Jackson "Magnetism of Rare Earth" The IRM quarterly col. 10, No. 3, p. 1, 2000
- ↑ "praseodymium". Oxford English Dictionary (sa wikang Ingles) (ika-3 (na) edisyon). Oxford University Press. Setyembre 2005.