Presidimyo

Praseodymium, ₅₉Pr
Praseodymium
Bigkas sa Ingles	/ˌpreɪziːəˈdɪmiəm/ (PRAY-zee-ə-DIM-ee)
Hitsura	grayish white
Pamantayang atomikong timbang Ar°(Pr)	140.90766±0.00001; 140.91±0.01 (pinaikli);
Praseodymium sa talahanayang peryodiko
	cerium ← praseodymium → neodymium
Atomikong bilang (Z)	59
Pangkat	n/a
Peryodo	peryodo 6
Bloke	f-bloke
Konpigurasyon ng elektron	[Xe] 4f3 6s2
Mga elektron bawat kapa	2, 8, 18, 21, 8, 2
Katangiang pisikal
Pase sa STP	solid
Punto ng pagkatunaw	1208 K (935 °C, 1715 °F)
Punto ng pagkulo	3793 K (3520 °C, 6368 °F)
Densidad (malapit sa r.t.)	6.77 g/cm3
kapag likido (sa m.p.)	6.50 g/cm3
Init ng pusyon	6.89 kJ/mol
Init ng baporisasyon	331 kJ/mol
Molar na kapasidad ng init	27.20 J/(mol·K)
Katangiang atomiko
Mga estado ng oksidasyon	0, +1, +2, +3, +4, +5 (isang katamtamang panimulang oksido)
Elektronegatibidad	Eskala ni Pauling: 1.13
Radyong atomiko	emperiko: 182 pm
Radyong Kobalente	203±7 pm
	Mga linyang espektral ng praseodymium
Ibang katangian
Kayarian ng krystal	hexagonal
Bilis ng tunog manipis na bara	2280 m/s (at 20 °C)
Termal na pagpapalawak	(r.t.) (α, poly) 6.7 µm/(m⋅K)
Termal na konduktibidad	12.5 W/(m⋅K)
Elektrikal na resistibidad	(r.t.) (α, poly); 0.700 µ Ω⋅m
Magnetikong pagsasaayos	paramagnetic
Modulo ni Young	(α form) 37.3 GPa
Modulo ng tigas	(α form) 14.8 GPa
Bultong modulo	(α form) 28.8 GPa
Rasyo ni Poisson	(α form) 0.281
Subok sa katigasan ni Vickers	400 MPa
Subok sa katigasan ni Brinell	481 MPa
Bilang ng CAS	7440-10-0
Kasaysayan
Pagkakatuklas	Carl Auer von Welsbach (1885)
Pangunahing isotopo ng praseodymium
	Kategorya: Praseodymium; tingnan; usapan; baguhin;

Ang Praseodimyo o Praseodymium ay isang elementong kimikal na may simbolong Pr at bilang atomikong 59. Ang Praseodimyo ay isang malambot, mapilak, maleable at duktilong metal sa pangkat lantanido. Ito ay labis na reaktibo na matatagpuan sa likas na anyo at kapag inihandang artipisyal ay mabagal na bumubuo ng isang luntiang oksidong pagpapahid. Ang elementong ito ay ipinangalan para sa kulay ng pangunahing oksido nito. Noong 1841, kinuha ng kimikong Swedish si Carl Gustav Mosander ang isang bihirang mundong oksidong labi na kanyang tinawag na "didymium" mula sa isang labi kanyang "lantana" na hinawalay naman mula sa asing seryo. Noong 1885, hiniawalay ng kimikong Austriyano na si Baron Carl Auer von Welsbach ang didymium sa dalawang mga asin ng magkakaibang mga kulay na kanyang tinawag na praseodymium at neodymium. Ang pangalang praseodymium ay nagmula sa salitang Griyegong prasios (πράσιος) na nangangahulugang luntian at didymos (δίδυμος) na nangangahulugang kambal. Tulad ng karamihang mga elementong bihirang mundo, ang praseodymium ay pinakahandang bumubuo ng tribalenteng Pr(III) mga ion. Ang mga ito ay dilaw-luntian sa solusyong tubig at iba't ibang mga lilim ng dilaw-bered kapag isinama sa mga salamin. Marami sa mga gamit industriyal ng praseodimyo ay kinasasangkutan ng panalang liwanag na dilay mula sa mga pinagmulang liwanag.

Mga sanggunian baguhin

↑ "praseodymium". Oxford English Dictionary (sa Ingles) (3 pat.). Oxford University Press. Setyembre 2005.
↑ "Standard Atomic Weights: Praseodymium". CIAAW. 2017.
↑ Yttrium and all lanthanides except Ce and Pm have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). "Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides". Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017. and Arnold, Polly L.; Petrukhina, Marina A.; Bochenkov, Vladimir E.; Shabatina, Tatyana I.; Zagorskii, Vyacheslav V.; Cloke (2003-12-15). "Arene complexation of Sm, Eu, Tm and Yb atoms: a variable temperature spectroscopic investigation". Journal of Organometallic Chemistry. 688 (1–2): 49–55. doi:10.1016/j.jorganchem.2003.08.028.
↑ Chen, Xin; et al. (2019-12-13). "Lanthanides with Unusually Low Oxidation States in the PrB^3– and PrB^4– Boride Clusters". Inorganic Chemistry. 58 (1): 411–418. doi:10.1021/acs.inorgchem.8b02572. PMID 30543295.
↑ M. Jackson "Magnetism of Rare Earth" The IRM quarterly col. 10, No. 3, p. 1, 2000
↑ "praseodymium". Oxford English Dictionary (sa Ingles) (3 pat.). Oxford University Press. Setyembre 2005.

[1] "praseodymium". Oxford English Dictionary (sa Ingles) (3 pat.). Oxford University Press. Setyembre 2005.

[2] "Standard Atomic Weights: Praseodymium". CIAAW. 2017.

[Cloke1993-3] Yttrium and all lanthanides except Ce and Pm have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). "Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides". Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017. and Arnold, Polly L.; Petrukhina, Marina A.; Bochenkov, Vladimir E.; Shabatina, Tatyana I.; Zagorskii, Vyacheslav V.; Cloke (2003-12-15). "Arene complexation of Sm, Eu, Tm and Yb atoms: a variable temperature spectroscopic investigation". Journal of Organometallic Chemistry. 688 (1–2): 49–55. doi:10.1016/j.jorganchem.2003.08.028.

[4] Chen, Xin; et al. (2019-12-13). "Lanthanides with Unusually Low Oxidation States in the PrB^3– and PrB^4– Boride Clusters". Inorganic Chemistry. 58 (1): 411–418. doi:10.1021/acs.inorgchem.8b02572. PMID 30543295.

[jackson-5] M. Jackson "Magnetism of Rare Earth" The IRM quarterly col. 10, No. 3, p. 1, 2000

[6] "praseodymium". Oxford English Dictionary (sa Ingles) (3 pat.). Oxford University Press. Setyembre 2005.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]