Lantano

(Idinirekta mula sa Lanthanum)

Ang Lanatano o Lanthanum ay isang elementong kimikal na may simbolong La at bilang atomiko na 57. Ito ay isang mapilak na putong elementong metaliko na kabilang sa pangkat 3 ng talaang peryodiko at ang unang elemento ng seryeng lantanido. Ito ay matatagpuan sa ilang mga bihirang mundong mineral na karaniwang kasama ng seryo at iba ng mga bihirang elementong mundo. Ang lantano ay maleable, duktilo at malambot na metal na nag-ooksidong mabilis kapag nalantad sa hanging. Ito ay nalilikha mula sa mga mineral na monasita at bastnäsite gamit ang masalimuot na maraming yugtong proseso ng ekstraksiyon. Ang mga kompuwestong lantano ay may maraming mga aplikasyon bilang mga katalista, mga aditibo sa salamin, pag-iilaw na karbono sa pag-iilaw ng studio at proheksiyon, ignisyon ng mga elemento sa mga lighter at mga tanglaw, mga mainit na katodo, mga sintilador at iba pa. Ang karbonatang lantano (La2(CO3)3) ay inaprobahan bilang gamot laban sa pagkabigo ng bato.

Lanthanum, 57La
Lanthanum
Bigkas sa Ingles /ˈlænθənəm/ (LAN-thən-əm)
Hitsurasilvery white
Pamantayang atomikong timbang Ar°(La)
  • 138.90547±0.00007
  • 138.91±0.01 (pinaikli)[1]
Lanthanum sa talahanayang peryodiko
Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson
-

La

Ac
bariumlanthanumcerium
Atomikong bilang (Z)57
Pangkatn/a
Peryodoperyodo 6
Bloke  f-bloke
Konpigurasyon ng elektron[Xe] 5d1 6s2
Mga elektron bawat kapa2, 8, 18, 18, 9, 2
Katangiang pisikal
Pase sa STPsolid
Punto ng pagkatunaw1193 K ​(920 °C, ​1688 °F)
Punto ng pagkulo3737 K ​(3464 °C, ​6267 °F)
Densidad (malapit sa r.t.)6.162 g/cm3
kapag likido (sa m.p.)5.94 g/cm3
Init ng pusyon6.20 kJ/mol
Init ng baporisasyon402.1 kJ/mol
Molar na kapasidad ng init27.11 J/(mol·K)
Presyon ng singaw (extrapolated)
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 2005 2208 2458 2772 3178 3726
Katangiang atomiko
Mga estado ng oksidasyon0,[2] +1,[3] +2, +3 (isang matapang na panimulang oksido)
ElektronegatibidadEskala ni Pauling: 1.10
Radyong atomikoemperiko: 187 pm
Radyong Kobalente207±8 pm
Color lines in a spectral range
Mga linyang espektral ng lanthanum
Ibang katangian
Kayarian ng krystalhexagonal
Hexagonal crystal structure for lanthanum
Bilis ng tunog manipis na bara2475 m/s (at 20 °C)
Termal na pagpapalawak(r.t.) (α, poly) 12.1 µm/(m⋅K)
Termal na konduktibidad13.4 W/(m⋅K)
Elektrikal na resistibidad(r.t.) (α, poly) 615 n Ω⋅m
Magnetikong pagsasaayosparamagnetic[4]
Modulo ni Young(α form) 36.6 GPa
Modulo ng tigas(α form) 14.3 GPa
Bultong modulo(α form) 27.9 GPa
Rasyo ni Poisson(α form) 0.280
Eskala ni Mohs sa katigasan2.5
Subok sa katigasan ni Vickers491 MPa
Subok sa katigasan ni Brinell363 MPa
Bilang ng CAS7439-91-0
Kasaysayan
PagkakatuklasCarl Gustaf Mosander (1838)
Pangunahing isotopo ng lanthanum
Iso­topo Abudansya Half-life (t1/2) Paraan ng pagkabulok Produkto
137La syn 6×104 y ε 0.600 137Ba
138La 0.090% 1.05×1011 y ε 1.737 138Ba
β 1.044 138Ce
139La 99.910% Ang 139La ay tumatagal sa may 82 neutron
Kategorya Kategorya: Lanthanum

Mga sanggunian baguhin

  1. "Standard Atomic Weights: Lanthanum". CIAAW. 2005.
  2. Yttrium and all lanthanides except Ce and Pm have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). "Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides". Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017. and Arnold, Polly L.; Petrukhina, Marina A.; Bochenkov, Vladimir E.; Shabatina, Tatyana I.; Zagorskii, Vyacheslav V.; Cloke (2003-12-15). "Arene complexation of Sm, Eu, Tm and Yb atoms: a variable temperature spectroscopic investigation". Journal of Organometallic Chemistry. 688 (1–2): 49–55. doi:10.1016/j.jorganchem.2003.08.028.
  3. La(I), Pr(I), Tb(I), Tm(I), and Yb(I) have been observed in MB8 clusters; see Li, Wan-Lu; Chen, Teng-Teng; Chen, Wei-Jia; Li, Jun; Wang, Lai-Sheng (2021). "Monovalent lanthanide(I) in borozene complexes". Nature Communications. 12: 6467. doi:10.1038/s41467-021-26785-9.
  4. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics (PDF). CRC press. 2000. ISBN 0849304814.