Berilyo
Ang berilyo (Ingles: beryllium; Espanyol: berilio) ay isang elementong kimikal sa talahanayang peryodiko na sinasagisag ng simbolong Be at nagtataglay ng atomikong bilang 4.
![]() | |||||||||||||||||||||||||||
Beryllium | |||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bigkas sa Ingles | /bəˈrɪliəm/ | ||||||||||||||||||||||||||
Hitsura | white-gray metallic | ||||||||||||||||||||||||||
Pamantayang atomikong timbang Ar°(Be) |
| ||||||||||||||||||||||||||
Beryllium sa talahanayang peryodiko | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
Atomikong bilang (Z) | 4 | ||||||||||||||||||||||||||
Pangkat | pangkat 2 (alkalinong mga lupang metal) | ||||||||||||||||||||||||||
Peryodo | peryodo 2 | ||||||||||||||||||||||||||
Bloke | s-bloke | ||||||||||||||||||||||||||
Konpigurasyon ng elektron | [He] 2s2 | ||||||||||||||||||||||||||
Mga elektron bawat kapa | 2, 2 | ||||||||||||||||||||||||||
Katangiang pisikal | |||||||||||||||||||||||||||
Pase sa STP | solid | ||||||||||||||||||||||||||
Punto ng pagkatunaw | 1560 K (1287 °C, 2349 °F) | ||||||||||||||||||||||||||
Punto ng pagkulo | 2742 K (2469 °C, 4476 °F) | ||||||||||||||||||||||||||
Densidad (malapit sa r.t.) | 1.85 g/cm3 | ||||||||||||||||||||||||||
kapag likido (sa m.p.) | 1.690 g/cm3 | ||||||||||||||||||||||||||
Init ng pusyon | 12.2 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||
Init ng baporisasyon | 297 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||
Molar na kapasidad ng init | 16.443 J/(mol·K) | ||||||||||||||||||||||||||
Presyon ng singaw
| |||||||||||||||||||||||||||
Katangiang atomiko | |||||||||||||||||||||||||||
Mga estado ng oksidasyon | 0,[2] +1,[3] +2 (isang anpoterong oksido) | ||||||||||||||||||||||||||
Elektronegatibidad | Eskala ni Pauling: 1.57 | ||||||||||||||||||||||||||
Mga enerhiyang ionisasyon |
| ||||||||||||||||||||||||||
Radyong atomiko | emperiko: 112 pm | ||||||||||||||||||||||||||
Radyong Kobalente | 96±3 pm | ||||||||||||||||||||||||||
Radyong Van der Waals | 153 pm | ||||||||||||||||||||||||||
Mga linyang espektral ng beryllium | |||||||||||||||||||||||||||
Ibang katangian | |||||||||||||||||||||||||||
Likas na paglitaw | primordiyal | ||||||||||||||||||||||||||
Kayarian ng krystal | hexagonal close-packed (hcp) | ||||||||||||||||||||||||||
Bilis ng tunog manipis na bara | 12870[4] m/s (sa r.t.) | ||||||||||||||||||||||||||
Termal na pagpapalawak | 11.3 µm/(m⋅K) (at 25 °C) | ||||||||||||||||||||||||||
Termal na konduktibidad | 200 W/(m⋅K) | ||||||||||||||||||||||||||
Elektrikal na resistibidad | 36 n Ω⋅m (at 20 °C) | ||||||||||||||||||||||||||
Magnetikong pagsasaayos | diamagnetic | ||||||||||||||||||||||||||
Modulo ni Young | 287 GPa | ||||||||||||||||||||||||||
Modulo ng tigas | 132 GPa | ||||||||||||||||||||||||||
Bultong modulo | 130 GPa | ||||||||||||||||||||||||||
Rasyo ni Poisson | 0.032 | ||||||||||||||||||||||||||
Eskala ni Mohs sa katigasan | 5.5 | ||||||||||||||||||||||||||
Subok sa katigasan ni Vickers | 1670 MPa | ||||||||||||||||||||||||||
Subok sa katigasan ni Brinell | 600 MPa | ||||||||||||||||||||||||||
Bilang ng CAS | 7440-41-7 | ||||||||||||||||||||||||||
Kasaysayan | |||||||||||||||||||||||||||
Pagkakatuklas | Louis Nicolas Vauquelin (1797) | ||||||||||||||||||||||||||
Unang pagbubukod | Friedrich Wöhler & Antoine Bussy (1828) | ||||||||||||||||||||||||||
Pangunahing isotopo ng beryllium | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
Isang elemento at metal na may katibayan sa init, korosyon, at kalawang. Natuklasan ito ni Louis Nicolas Vauquelin noong 1798. Ginagamit ang elementong ito para sa paggawa ng mga balangkas ng mga eruplano at ng mga sasakyang pangkalawakan, sa bila ng mga replektor sa nga reaktor na nukleyar. Kapag inihalo sa tanso, ginagamit ito bilang kontaktong elektrikal at ispring o muwelye. Kabilang sa mga katangian nito ang pagkakaroon ng atomikong bilang na 4, atomikong timbang na 9.0122, punto ng pagkatunaw na 1,278 °C, punto ng pagkulong 2,970 °C, espesipikong grabidad na 1.848, at balensya na 2.[6]
Mga sanggunianBaguhin
- ↑ "Standard Atomic Weights: Beryllium". CIAAW. 2013.
- ↑ Be(0) has been observed; see "Beryllium(0) Complex Found". Chemistry Europe. 13 June 2016.
- ↑ "Beryllium: Beryllium(I) Hydride compound data" (PDF). bernath.uwaterloo.ca. Nakuha noong 2007-12-10.
- ↑ Lide, D. R., pat. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (ika-86th (na) edisyon). Boca Raton (FL): CRC Press. pa. 14-39. ISBN 0-8493-0486-5.
- ↑ "Beryllium: Beryllium(I) Hydride compound data" (PDF). bernath.uwaterloo.ca. Nakuha noong 2007-12-10.
- ↑ Gaboy, Luciano L. Beryllium, berilyum, berilyo - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.