Olframyo
Ang Tungsten /ˈtʌŋstən/ na kilala rin bilang wolfram /ˈwʊlfrəm/ (WUUL-frəm) ay isang kemikal na elemento na may kemikal na simbolong W at atomikong bilang na 74. Ang salitang Tungsten ay nagmula sa wikang Swedish na tung sten na direktang masasaling mabigat na bato.[3]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kaanyuan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
grayish white, lustrous
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pangkalahatang Katangian | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pangalan, simbolo, bilang | tungsten, W, 74 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bigkas | /ˈtʌŋstən/; alternatively, /ˈwʊlfrəm/ WOOL-frəm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kategorya ng elemento | transition metal | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pangkat, Piryud, Bloke | 6, 6, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Batayang atomikong bigat | 183.84 g·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kompigurasyon ng elektron | [Xe] 4f14 5d4 6s2[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mga Elektron kada talukab | 2, 8, 18, 32, 12, 2 (Larawan) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pisikal na Katangian | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Anyo | solid | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Densidad (malapit sa t.k.) | 19.25 g·cm−3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Densidad ng likido sa m.p. | 17.6 g·cm−3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Punto ng pagkalusaw | 3695 K, 3422 °C, 6192 °F | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Punto ng pagkulo | 5828 K, 5555 °C, 10031 °F | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Critical point | 13892 K, MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Init ng pagsasanib | 35.3 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Init ng baporisasyon | 806.7 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Espesipikong kapasidad sa init | (25 °C) 24.27 J·mol−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Presyur ng tampuok | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Katangiang Atomiko | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Estadong oksidadyon | 6, 5, 4, 3, 2, 1, 0, −1, -2 (mildly acidic oxide) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegatibidad | 2.36 (Iskala ni Pauling) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mga enerhiya sa pagbuo ng ion | Una: 770 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ikalawa: 1700 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atomikong rayos | 139 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kobalenteng rayos | 162±7 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Iba pa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Estruktura ng kristal | body-centered cubic | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Panunurang magnetiko | paramagnetic[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektrikal na kasagwilan | (20 °C) 52.8 nΩ·m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Termal na konduktibidad | (300 K) 173 W·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Termal na paglawak | (25 °C) 4.5 µm·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Modulus ni Young | 411 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Shear modulus | 161 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bulk modulus | 310 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rasyo ni Poisson | 0.28 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Katigasan ni Mohs | 7.5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Katigasan ni Vickers | 3430 MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Katigasan ni Brinell | 2570 MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bilang rehistrasyon ng CAS | 7440-33-7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pinakatumatagal na isotopo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pangunahing artikulo: Mga isotopo ng tungsten | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ang tungsten ay isang matigas at bihirang metal sa ilalim ng pamantayang mga kondisyon kung hindi isinama (uncombined). Ito ay natural na matatagpuan lamang sa mundo sa mga kemikal na compound. Ito ay natukoy bilang bagong elemento noong 1781 at unang naihiwalay bilang metal noong 1783. Ang mahalagang ore nito ay kinabibilangan ng wolframite at scheelite. Ang malayang elemento ay kahanga hanga sa pagiging matibay nito lalo na ang katotohanang ito ang may pinaka mataas na natutunaw na punto sa lahat ng mga hindi-alloy na metal at ikalawang pinakamataas sa lahat ng mga kemikal na elemento pagkatabos ng carbon. Kahanga hanga rin dito ang pagkakaroon nito ng mataas na densidad na 19.3 beses ng tubig at maikukumpara sa uranium at ginto at mas mataas (mga 1.7 beses) kesa sa tingga (lead)[4] Tungsten with minor amounts of impurities is often brittle[5] at katigasan na gumagawa ritong mahirap pagtrabahuhan. Gayunpaman, ang napaka purong tungsten bagaman matigas pa rin ay mas duktilo (ductile) at maaaring hiwain ng isang matigas na bakal na hacksaw.[6]
Ang hindi alloyed na elemental na anyo nito ay pangunahing ginagamit sa mga elektrikal na aplikasyon. Ang maraming mga alloy ng tungles ay may maraming mga aplikasyon na ang pinakakilala rito ang inkandesenteng bombilyang filamento ng , tubo ng X-ray (bilang parehong filamento at inaasinta) at mga superalloy. Ang katigasan ng tungsten at mataas na densidad ay nagbibigay dito ng mga aplikasyong militar sa pagtagog ng mga prohektilo (projectile). Ang mga compound ng tungsten ay pinaka kalimitang ginagamit ng industriyal bilang mga katalista.
Ang tungsten ang tanging metal mula sa ikatlong transisyong serye na alam na umiiral sa mga biomolekula kung saan ito ay ginagamit sa ilang mga espesye ng bacteria. Ito ang pinakamabigat ng elementong alam na gingamit ng anumang buhay na organismo. Gayunpaman, ang tungsten ay nanghihimasok sa metabolismo ng molybdenum at tanso at medyo nakalalason sa buhay ng mga hayop.[7][8]
Mga sanggunianBaguhin
- ↑ "Why does Tungsten not 'Kick' up an electron from the s sublevel ?". Nakuha noong 2008-06-15.
- ↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.
- ↑ "Tungsten". Oxford English Dictionary (sa wikang Ingles) (ika-3 (na) edisyon). Oxford University Press. Setyembre 2005.
- ↑ Daintith, John (2005). Facts on File Dictionary of Chemistry (ika-4th (na) edisyon). New York: Checkmark Books. ISBN 0816056498.
- ↑ Lassner, Erik (1999). "low temperature brittleness". Tungsten: properties, chemistry, technology of the element, alloys, and chemical compounds. Springer. pa. 256. ISBN 9780306450532.
{{cite book}}: Binalewala ang unknown parameter|coauthor=(mungkahi|author=) (help); Umulit nang higit sa isa ang|pages=at|page=(help) - ↑ Stwertka, Albert (2002). A Guide to the elements (ika-2nd (na) edisyon). New York: Oxford University Press. ISBN 0195150260.
- ↑ McMaster, J. and Enemark, John H (1998). "The active sites of molybdenum- and tungsten-containing enzymes". Current Opinion in Chemical Biology. 2 (2): 201–207. doi:10.1016/S1367-5931(98)80061-6. PMID 9667924.
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link) - ↑ Hille, Russ (2002). "Molybdenum and tungsten in biology". Trends in Biochemical Sciences. 27 (7): 360–367. doi:10.1016/S0968-0004(02)02107-2. PMID 12114025.