Wikipedia

Olframyo

(Idinirekta mula sa Tungsten)

Ang Tungsten /ˈtʌŋstən/ na kilala rin bilang wolfram /ˈwʊlfrəm/ (WUUL-frəm) ay isang kemikal na elemento na may kemikal na simbolong W at atomikong bilang na 74. Ang salitang Tungsten ay nagmula sa wikang Swedish na tung sten na direktang masasaling mabigat na bato.[6]

Tungsten, 74W
Wolfram evaporated crystals and 1cm3 cube.jpg
Tungsten
Bigkas sa Ingles /ˈtʌŋstən/ ​(TUNG-stən)
Alotropiyaα-tungsten (common), β-tungsten
Hitsuragrayish white, lustrous
Pamantayang atomikong timbang Ar°(W)
  • 183.84±0.01
  • 183.84±0.01 (pinaikli)[1]
Tungsten sa talahanayang peryodiko
Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson
Mo
↑
W
↓
Sg
tantalum ← tungsten → rhenium
Atomikong bilang (Z)74
Pangkatpangkat 6
Peryodoperyodo 6
Bloke  d-block
Konpigurasyon ng elektron[Xe] 4f14 5d4 6s2[2]
Mga elektron bawat kapa2, 8, 18, 32, 12, 2
Katangiang pisikal
Pase sa STPsolid
Punto ng pagkatunaw3695 K ​(3422 °C, ​6192 °F)
Punto ng pagkulo5828 K ​(5555 °C, ​10031 °F)
Densidad (malapit sa r.t.)19.25 g/cm3
kapag likido (sa m.p.)17.6 g/cm3
Puntong kritikal13892 K,  MPa
Init ng pusyon35.3 kJ/mol
Init ng baporisasyon806.7 kJ/mol
Molar na kapasidad ng init24.27 J/(mol·K)
Presyon ng singaw
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 3477 3773 4137 4579 5127 5823
Katangiang atomiko
Mga estado ng oksidasyon−4, −2, −1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6 (isang katamtamang asidikong oksido)
ElektronegatibidadEskala ni Pauling: 2.36
Radyong atomikoemperiko: 139 pm
Radyong Kobalente162±7 pm
Color lines in a spectral range
Mga linyang espektral ng tungsten
Ibang katangian
Kayarian ng krystal ​body-centered cubic (bcc)
Body-centered cubic crystal structure for tungsten
Termal na pagpapalawak4.5 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
Termal na konduktibidad173 W/(m⋅K)
Elektrikal na resistibidad52.8 n Ω⋅m (at 20 °C)
Magnetikong pagsasaayosparamagnetic[3]
Modulo ni Young411 GPa
Modulo ng tigas161 GPa
Bultong modulo310 GPa
Rasyo ni Poisson0.28
Eskala ni Mohs sa katigasan7.5
Subok sa katigasan ni Vickers3430 MPa
Subok sa katigasan ni Brinell2570 MPa
Bilang ng CAS7440-33-7
Simbolo"W": from Wolfram, originally from Middle High German wolf-rahm 'wolf's foam' describing the mineral wolframite[4]
Pangunahing isotopo ng tungsten
Iso­topo Abudansya Half-life (t1/2) Paraan ng pagkabulok Produkto
180W 0.12% 1.8×1018 y α 2.516 176Hf
181W syn 121.2 d ε 0.188 181Ta
182W 26.50% Ang 182W ay tumatagal sa may 108 neutron
183W 14.31% Ang 183W ay tumatagal sa may 109 neutrons
184W 30.64% Ang 184W ay tumatagal sa may 110 neutron
185W syn 75.1 d β− 0.433 185Re
186W 28.43% Ang 186W ay tumatagal sa may 112 neutron
Kategorya Kategorya: Tungsten

Ang tungsten ay isang matigas at bihirang metal sa ilalim ng pamantayang mga kondisyon kung hindi isinama (uncombined). Ito ay natural na matatagpuan lamang sa mundo sa mga kemikal na compound. Ito ay natukoy bilang bagong elemento noong 1781 at unang naihiwalay bilang metal noong 1783. Ang mahalagang ore nito ay kinabibilangan ng wolframite at scheelite. Ang malayang elemento ay kahanga hanga sa pagiging matibay nito lalo na ang katotohanang ito ang may pinaka mataas na natutunaw na punto sa lahat ng mga hindi-alloy na metal at ikalawang pinakamataas sa lahat ng mga kemikal na elemento pagkatabos ng carbon. Kahanga hanga rin dito ang pagkakaroon nito ng mataas na densidad na 19.3 beses ng tubig at maikukumpara sa uranium at ginto at mas mataas (mga 1.7 beses) kesa sa tingga (lead)[7] Tungsten with minor amounts of impurities is often brittle[8] at katigasan na gumagawa ritong mahirap pagtrabahuhan. Gayunpaman, ang napaka purong tungsten bagaman matigas pa rin ay mas duktilo (ductile) at maaaring hiwain ng isang matigas na bakal na hacksaw.[9]

Ang hindi alloyed na elemental na anyo nito ay pangunahing ginagamit sa mga elektrikal na aplikasyon. Ang maraming mga alloy ng tungles ay may maraming mga aplikasyon na ang pinakakilala rito ang inkandesenteng bombilyang filamento ng , tubo ng X-ray (bilang parehong filamento at inaasinta) at mga superalloy. Ang katigasan ng tungsten at mataas na densidad ay nagbibigay dito ng mga aplikasyong militar sa pagtagog ng mga prohektilo (projectile). Ang mga compound ng tungsten ay pinaka kalimitang ginagamit ng industriyal bilang mga katalista.

Ang tungsten ang tanging metal mula sa ikatlong transisyong serye na alam na umiiral sa mga biomolekula kung saan ito ay ginagamit sa ilang mga espesye ng bacteria. Ito ang pinakamabigat ng elementong alam na gingamit ng anumang buhay na organismo. Gayunpaman, ang tungsten ay nanghihimasok sa metabolismo ng molybdenum at tanso at medyo nakalalason sa buhay ng mga hayop.[10][11]

Mga sanggunianBaguhin

  1. ↑ "Standard Atomic Weights: Tungsten". CIAAW. 1991.
  2. ↑ Berger, Dan. "Why does Tungsten not 'Kick' up an electron from the s sublevel ?". Bluffton College, USA.
  3. ↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.
  4. ↑ van der Krogt, Peter. "Wolframium Wolfram Tungsten". Elementymology& Elements Multidict. Tinago mula sa orihinal noong 2010-01-23. Nakuha noong 2010-03-11.
  5. ↑ "Why does Tungsten not 'Kick' up an electron from the s sublevel ?". Nakuha noong 2008-06-15.
  6. ↑ "Tungsten". Oxford English Dictionary (sa wikang Ingles) (ika-3 (na) edisyon). Oxford University Press. Setyembre 2005.
  7. ↑ Daintith, John (2005). Facts on File Dictionary of Chemistry (ika-4th (na) edisyon). New York: Checkmark Books. ISBN 0816056498.
  8. ↑ Lassner, Erik (1999). "low temperature brittleness". Tungsten: properties, chemistry, technology of the element, alloys, and chemical compounds. Springer. pa. 256. ISBN 9780306450532. {{cite book}}: Binalewala ang unknown parameter |coauthor= (mungkahi |author=) (tulong); Umulit nang higit sa isa ang |pages= at |page= (tulong)
  9. ↑ Stwertka, Albert (2002). A Guide to the elements (ika-2nd (na) edisyon). New York: Oxford University Press. ISBN 0195150260.
  10. ↑ McMaster, J. and Enemark, John H (1998). "The active sites of molybdenum- and tungsten-containing enzymes". Current Opinion in Chemical Biology. 2 (2): 201–207. doi:10.1016/S1367-5931(98)80061-6. PMID 9667924.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
  11. ↑ Hille, Russ (2002). "Molybdenum and tungsten in biology". Trends in Biochemical Sciences. 27 (7): 360–367. doi:10.1016/S0968-0004(02)02107-2. PMID 12114025.
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Olframyo&oldid=1949851"