Olframyo

Tungsten, ₇₄W
Tungsten
Bigkas sa Ingles	/ˈtʌŋstən/ (TUNG-stən)
Alotropiya	α-tungsten (common), β-tungsten
Hitsura	grayish white, lustrous
Pamantayang atomikong timbang Ar°(W)	183.84±0.01; 183.84±0.01 (pinaikli);
Tungsten sa talahanayang peryodiko
	tantalum ← tungsten → rhenium
Atomikong bilang (Z)	74
Pangkat	pangkat 6
Peryodo	peryodo 6
Bloke	d-block
Konpigurasyon ng elektron	[Xe] 4f14 5d4 6s2
Mga elektron bawat kapa	2, 8, 18, 32, 12, 2
Katangiang pisikal
Pase sa STP	solid
Punto ng pagkatunaw	3695 K (3422 °C, 6192 °F)
Punto ng pagkulo	5828 K (5555 °C, 10031 °F)
Densidad (malapit sa r.t.)	19.25 g/cm3
kapag likido (sa m.p.)	17.6 g/cm3
Puntong kritikal	13892 K, MPa
Init ng pusyon	35.3 kJ/mol
Init ng baporisasyon	806.7 kJ/mol
Molar na kapasidad ng init	24.27 J/(mol·K)
Katangiang atomiko
Mga estado ng oksidasyon	−4, −2, −1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6 (isang katamtamang asidikong oksido)
Elektronegatibidad	Eskala ni Pauling: 2.36
Radyong atomiko	emperiko: 139 pm
Radyong Kobalente	162±7 pm
	Mga linyang espektral ng tungsten
Ibang katangian
Kayarian ng krystal	body-centered cubic (bcc)
Termal na pagpapalawak	4.5 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
Termal na konduktibidad	173 W/(m⋅K)
Elektrikal na resistibidad	52.8 n Ω⋅m (at 20 °C)
Magnetikong pagsasaayos	paramagnetic
Modulo ni Young	411 GPa
Modulo ng tigas	161 GPa
Bultong modulo	310 GPa
Rasyo ni Poisson	0.28
Eskala ni Mohs sa katigasan	7.5
Subok sa katigasan ni Vickers	3430 MPa
Subok sa katigasan ni Brinell	2570 MPa
Bilang ng CAS	7440-33-7
Simbolo	"W": from Wolfram, originally from Middle High German wolf-rahm 'wolf's foam' describing the mineral wolframite
Pangunahing isotopo ng tungsten
	Kategorya: Tungsten; tingnan; usapan; baguhin;

Ang Tungsten /ˈtʌŋstən/ na kilala rin bilang wolfram /ˈwʊlfrəm/ (WUUL-frəm) ay isang kemikal na elemento na may kemikal na simbolong W at atomikong bilang na 74. Ang salitang Tungsten ay nagmula sa wikang Swedish na tung sten na direktang masasaling mabigat na bato.^[6]

Ang tungsten ay isang matigas at bihirang metal sa ilalim ng pamantayang mga kondisyon kung hindi isinama (uncombined). Ito ay natural na matatagpuan lamang sa mundo sa mga kemikal na compound. Ito ay natukoy bilang bagong elemento noong 1781 at unang naihiwalay bilang metal noong 1783. Ang mahalagang ore nito ay kinabibilangan ng wolframite at scheelite. Ang malayang elemento ay kahanga hanga sa pagiging matibay nito lalo na ang katotohanang ito ang may pinaka mataas na natutunaw na punto sa lahat ng mga hindi-alloy na metal at ikalawang pinakamataas sa lahat ng mga kemikal na elemento pagkatabos ng carbon. Kahanga hanga rin dito ang pagkakaroon nito ng mataas na densidad na 19.3 beses ng tubig at maikukumpara sa uranium at ginto at mas mataas (mga 1.7 beses) kesa sa tingga (lead)^[7] Tungsten with minor amounts of impurities is often brittle^[8] at katigasan na gumagawa ritong mahirap pagtrabahuhan. Gayunpaman, ang napaka purong tungsten bagaman matigas pa rin ay mas duktilo (ductile) at maaaring hiwain ng isang matigas na bakal na hacksaw.^[9]

Ang hindi alloyed na elemental na anyo nito ay pangunahing ginagamit sa mga elektrikal na aplikasyon. Ang maraming mga alloy ng tungles ay may maraming mga aplikasyon na ang pinakakilala rito ang inkandesenteng bombilyang filamento ng , tubo ng X-ray (bilang parehong filamento at inaasinta) at mga superalloy. Ang katigasan ng tungsten at mataas na densidad ay nagbibigay dito ng mga aplikasyong militar sa pagtagog ng mga prohektilo (projectile). Ang mga compound ng tungsten ay pinaka kalimitang ginagamit ng industriyal bilang mga katalista.

Ang tungsten ang tanging metal mula sa ikatlong transisyong serye na alam na umiiral sa mga biomolekula kung saan ito ay ginagamit sa ilang mga espesye ng bacteria. Ito ang pinakamabigat ng elementong alam na gingamit ng anumang buhay na organismo. Gayunpaman, ang tungsten ay nanghihimasok sa metabolismo ng molybdenum at tanso at medyo nakalalason sa buhay ng mga hayop.^[10]^[11]

Mga sanggunian Baguhin

↑ "Standard Atomic Weights: Tungsten". CIAAW. 1991.
↑ Berger, Dan. "Why does Tungsten not 'Kick' up an electron from the s sublevel ?". Bluffton College, USA.
↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.
↑ van der Krogt, Peter. "Wolframium Wolfram Tungsten". Elementymology& Elements Multidict. Tinago mula sa orihinal noong 2010-01-23. Nakuha noong 2010-03-11.
↑ "Why does Tungsten not 'Kick' up an electron from the s sublevel ?". Nakuha noong 2008-06-15.
↑ "Tungsten". Oxford English Dictionary (sa wikang Ingles) (ika-3 (na) edisyon). Oxford University Press. Setyembre 2005.
↑ Daintith, John (2005). Facts on File Dictionary of Chemistry (ika-4th (na) edisyon). New York: Checkmark Books. ISBN 0816056498.
↑ Lassner, Erik (1999). "low temperature brittleness". Tungsten: properties, chemistry, technology of the element, alloys, and chemical compounds. Springer. pa. 256. ISBN 9780306450532. {{cite book}}: Binalewala ang unknown parameter |coauthor= (mungkahi |author=) (tulong); Umulit nang higit sa isa ang |pages= at |page= (tulong)
↑ Stwertka, Albert (2002). A Guide to the elements (ika-2nd (na) edisyon). New York: Oxford University Press. ISBN 0195150260.
↑ McMaster, J. and Enemark, John H (1998). "The active sites of molybdenum- and tungsten-containing enzymes". Current Opinion in Chemical Biology. 2 (2): 201–207. doi:10.1016/S1367-5931(98)80061-6. PMID 9667924.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
↑ Hille, Russ (2002). "Molybdenum and tungsten in biology". Trends in Biochemical Sciences. 27 (7): 360–367. doi:10.1016/S0968-0004(02)02107-2. PMID 12114025.

[1] "Standard Atomic Weights: Tungsten". CIAAW. 1991.

[2] Berger, Dan. "Why does Tungsten not 'Kick' up an electron from the s sublevel ?". Bluffton College, USA.

[3] Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.

[sweetums-4] van der Krogt, Peter. "Wolframium Wolfram Tungsten". Elementymology& Elements Multidict. Tinago mula sa orihinal noong 2010-01-23. Nakuha noong 2010-03-11.

[5] "Why does Tungsten not 'Kick' up an electron from the s sublevel ?". Nakuha noong 2008-06-15.

[6] "Tungsten". Oxford English Dictionary (sa wikang Ingles) (ika-3 (na) edisyon). Oxford University Press. Setyembre 2005.

[daintith-7] Daintith, John (2005). Facts on File Dictionary of Chemistry (ika-4th (na) edisyon). New York: Checkmark Books. ISBN 0816056498.

[8] Lassner, Erik (1999). "low temperature brittleness". Tungsten: properties, chemistry, technology of the element, alloys, and chemical compounds. Springer. pa. 256. ISBN 9780306450532. {{cite book}}: Binalewala ang unknown parameter |coauthor= (mungkahi |author=) (tulong); Umulit nang higit sa isa ang |pages= at |page= (tulong)

[albert-9] Stwertka, Albert (2002). A Guide to the elements (ika-2nd (na) edisyon). New York: Oxford University Press. ISBN 0195150260.

[10] McMaster, J. and Enemark, John H (1998). "The active sites of molybdenum- and tungsten-containing enzymes". Current Opinion in Chemical Biology. 2 (2): 201–207. doi:10.1016/S1367-5931(98)80061-6. PMID 9667924.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)

[11] Hille, Russ (2002). "Molybdenum and tungsten in biology". Trends in Biochemical Sciences. 27 (7): 360–367. doi:10.1016/S0968-0004(02)02107-2. PMID 12114025.

[6]

[1]

[2]

[3]

[4]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]